Hasan Ferid Alnar

Ferit Alnar, "Türk Beşleri" içerisinde ihmal edilmiş ve haksızlıklara uğramış bir besteci. Türk sanat müziği öğrenimiyle başladığı müzik hayatında büyük sıçramalar başardı.. Eserlerinin büyük kısmının ilk seslendirilmesi beş yıl kaldığı Viyanada yapıldı. Ama yaşamı sırasında layık olduğu ilgiyi Türkiyede yeterince görebildiği söylenemez.

Alnar, Türk musikisinin makam ve usulleri ile çoksesli Batı müziği kurallarını bir arada çok iyi uygulayan, yapıtlarında yaratıcılığın ışıdığı bir bestecimiz. Viyolonsel Konçertosu, bu özellikleri çok iyi yansıtan bir yapıt. Kanun Konçertosu da, Alnar’ın son yıllarda giderek daha çok tanınan ve kanunî Tahir Aydoğdu’nun çabalarıyla sıkça seslendirilmeye başlanan önemli bir yapıtı.
Armoni zenginliğine, eski-yeni sentezinde geliştirdiği özgün yola ve düzeyli orkestralama tekniğine karşın, Alnar’ın Avrupada da zaman zaman seslendirilen "Prelüd ve İki Dans" adlı yapıtı dışındaki yapıtları çok fazla tanınmıyor. Kanun Konçertosu’ndan sonra, Viyolonsel Konçertosunu içeren bu CD, Alnarın ve Çoksesli ÇağdaşTürk Sanat Müziğinin tanıtılmasına önemli bir katkı sağlıyor.

11 Mart 1906da İstanbulda doğan Ferid Alnarın müzik ve matematiğe olan yeteneği beş yaşındayken anlaşıldı. Sekiz yaşında girdiği Alman Okulunda üç sesli koroda söyleyerek Batı müziğini tanımaya başladı. Evde annesi ud, amcası kanun çaldığı için kulakları Türk makamsal müziğine alışıktı. On yaşında kanun çalmaya başladı. Hocası Vitali Efendi kısa sürede "Benden öğreneceğin bir şey kalmadı" diyerek ders vermeyi bıraktı.

Kısa sürede kanun virtüözü olarak tanındı. 16 yaşında Kelebek Zabit adlı opereti besteledi. 1922de Hüseyin Saadettin Arelden armoni, Edgar Manastan armoni, kontrpuant ve füg dersleri aldı. Atatürk devrimleri çerçevesinde yüksek müzik öğrenimi için Avrupaya gönderilmek üzere seçilen genç müzikçiler arasında o da yer aldı. 1923de başladığı mimarlık öğrenimini bırakarak gittiği Viyanada müzik akademisinin 5. sınıfına kabul edildi. İki yılda bitirdiği akademi sonrası 1932de Yüksek Müzik Okulu kompozisyon ve orkestra şefliği bölümlerinden mezun oldu. Yapıtlarının çoğunun ilk seslendirilmeleri Viyana ve Pragda yapıldı.

İstanbul Şehir Tiyatrosu müzik direktörlüğü, konservatuvarda öğretmenlik görevlerinden sonra 1936da Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası ikinci şefliğine atanarak Ankaraya yerleşti. Devlet Konservatuvarında kompozisyon öğretmenliği yaptı. 1941-46 yılları arasında Karl Ebertin sahnelediği operalarda orkestrayı yönetti. Devlet Operası genel müzik direktörlüğüne kadar yükseldi. Türkiyede o dönemde mevcut tüm orkestraları konuk şef olarak yönetti. Yurtdışında Atina Devlet, Sofya Radyo-Televizyon, Viyana Radyo, Viyana Senfoni ve Münih Filarmoni orkestralarını yönetti.

Besteci olarak "Türk Beşleri" diye adlandırılan, Cumhuriyetin ilk kuşak önde gelen isimleri arasında yer aldı. Ancak kendisine sağlığında "Devlet Sanatçılığı" unvanı verilmedi ve gereken ilgi gösterilmedi. 30 Temmuz 1978de İstanbulda öldü. Türkiyenin en önemli müzik ödülü olan Sevda Cenap And Müzik Vakfı Onur Ödülü Altın Madalyası "postmortem" olarak 1998de eşi Sevin Alnara sunuldu.

Bizler, Kanun Konçertosu’ndan sonra, ağırlığını Viyolonsel Konçertosu’nun oluşturduğu bu ikinci CDyle, Ferid Alnarın hiç tanınmayan veya az tanınan yapıtlarını Türk müzik arşivine kazandırmaya ve bu toplumun kendisine borçlarından bir bölümünü ödemeye çalışıyoruz.
Yazan Şefik Kahramankaptan