Genital bölgede, kemik çatı içinde yer alan organlar kendilerini sabitleyen çeşitli bağlar sayesinde ancak sınırlı olarak hareket edebilirler. Yaş ilerledikçe ve özellikle yapılan doğum sayısı arttıkça bu bağlar özelliklerini yitirebilir ve böylece genital organların vajina içine sarkmasına neden olabilirler.
Rahim sarkması rahimin vajina içerisinde aşağı doğru yer değiştirmesine verilen isimdir. Bazen sarkma öylesine belirgindir ki, kadın vajina girişinde rahimağzını eliyle hissedebilir (desensus uteri). Bazen rahim tümüyle dışarı çıkabilir (total prolapsus).

İdrar torbası sarkması (sistosel) vajina ön duvarına komşu olan idrar torbasının bombeleşmesine verilen isimdir. Bu durum da özellikle öksürme, hapşırma, ağır bir nesne kaldırma gibi karın içi basıncını artıran durumlarda kadının vajina içerisinde bombeleşen idrar torbasını eliyle hissetmesine neden olur.

Rektum (kalınbağırsak) sarkması (rektosel) ise vajina arka duvarıyla komşu olan rektumun vajinaya doğru bombeleşmesidir.
Kimlerde Görülür?

Genital organlarda sarkma özellikle çok sayıda zor doğum yapmış kadınlarda görülür. Uzun süren doğumlar genital organları yerinde tutan bağların uzaması, bazı bölgelerden yırtılması ve böylece organları yerinde tutma işlevlerinin azalmasıyla sonuçlanır.

Sezeryan ile doğum yapmış olan kadınlarda ve hiç doğum yapmamış kadınlarda sarkma daha ender görülür.

Ne Gibi Belirtiler Verir?

Rahim sarkması tek başına olduğunda kadının özellikle ayakta durduğunda, öksürdüğünde, hapşırdığında ve ıkındığında ağrı ve alt bölgede dolgunluk hissetmesine neden olur. Çok ileri durumlarda sarkma rahimin vajinadan tümüyle dışarı çıkmasıyla sonuçlanır. Nispeten ender olarak görülen bu durumda kadın parmaklarıyla organları tekrar vajina içerisine ittirse dahi bir süre sonra organlar tekrar geri çıkar.

İdrar torbası sarkması ileri durumlarda idrar torbası ile uretra adı verilen idrarı torbadan dış ortama ileten boru arasında olması gereken açının bozulmasına ve böylece idrar kaçırma şikayetinin ortaya çıkmasına neden olur.

İdrar kaçırma sorunu en hafif haliyle yalnızca öksürme durumunda ortaya çıkar. Sarkmanın şiddetinin artmasıyla birlikte gülme, ayakta durma gibi durumlarda da idrar kaçırma sorunu ortaya çıkar. En ileri ve oldukça ender görülen durumlarda idrar hiç tutulamaz ve idrar torbasına gelen idrar burada depolanmadan direkt olarak dışarı boşalır.
Rektum sarkması çoğu durumda özel bir sorun yaratmamakla birlikte kabızlık sorunu yaşanmasına neden olabilir.

Genital organlarda sarkma sorunu yaşayan kadınların diğer bir sorunu da zor doğumlarda ortaya çıkan yırtıkların vajina girişini genişletmiş olmasıdır. Bu durum kadının eşiyle cinsel yaşamda sorunlar yaşamasına neden olabilir.

Genital organ sarkmaları ender olarak tek başlarına görülürler. Sıklıkla rahim sarkması, idrar torbası sarkması ve rektum sarkması beraberce görülür.
Nasıl Tanı Konur?

Genital organ sarkması hiçbir sorunu olmayan bir kadında tesadüfen saptanabileceği gibi sıklıkla idrar kaçırma veya "alt bölgede dolgunluk hissi" yaşayan bir kadının jinekolojik muayenesi esnasında sarkmanın görülmesiyle konur.
Nasıl Tedavi Edilir?

Ailesini tamamlamış bir kadında genital organ sarkması durumunda uygulanan tedavi şekli genellikle rahmin vajina yolundan çıkarılması ve ön ve arka vajina duvarlarındaki fazlalıkların çıkarılması şeklindedir. İdrar kaçırma sorununun tedavi edilmesi için daha farklı ameliyat tekniklerinin kullanılması gerekebilir.

Genç ve doğum yapmayı düşünen bir kadında ise rahim alınmaksızın yalnızca ön ve arka vajina duvarındaki fazlalıkların alınması yoluna gidilebilir. Bariz bir rahim sarkması durumunda karın yoluyla rahmi yerinde tutan bağlara ulaşılarak bu bağların yukarı çekilmesi yoluna gidilmesi tercih edilebilir.