Hepimiz hayatımızın bir döneminde göz kanlanması (göz kızarıklığı veya göz kızarması) ile karşılaşabiliriz. Bu sorun bir gözümüzü veya ikisini birden etkileyebilir. Göz kanlanması göz akındaki (gözün beyaz olan dış yüzeyindeki) damarların şişmesi veya açılması sonucu meydana gelir.
Göz kanlanmasıyla beraber şu belirtiler de oluşabilir:
Göz ağrısı
Kaşıntı
Göz akıntısı
Göz şişkinliği
Bulanık görme gibi görme problemleri
Bu belirtiler olmadığında göz kanlanması hiç rahatsızlık vermez. Göz kanlanması zamanla oluşabildiği gibi, göz yaralanması veya alerjiler sebebiyle aniden de ortaya çıkabilir.
Göz Kanlanması (Göz Kızarıklığı) Nedir?
Göz kanlanması gözakı (sklera) tabakasındaki damarların şişmesiyle oluşan kırmızılığı ifade etmek için kullanılır. Ayrıca şu durumları ifade etmek için de kullanılabilir:
Konjunktival kanama (göz akındaki damarlarda çatlama)
Blefarit (iltihaplı göz kapağı)
Arpacık (göz kapağındaki kırmızı bir şişlik)
Göz kanlanmasının ciddiliği değişebilir. Göz akında sadece bir-iki genişlemiş damar da olabilir, parlak kırmızı bir renk bütün göz akını da kaplayabilir.
Göz kanlanması genelde alerjiler, göz yorgunluğu, kontakt lenslerin aşırı kullanımı ya da konjunktivit (göz nezlesi) gibi göz enfeksiyonları nedeniyle meydana gelir.
Bununla birlikte, göz kanlanması uveit (inebe yangısı) ya da glokom gibi daha ciddi bir göz hastalığının işareti de olabilir. Eğer göz kanlanması geçmiyorsa ya da daha da kötüleşiyorsa doğru teşhis ve tedavi için bir göz doktoruna başvurun.
Göz Kanlanmasının Yaygın Nedenleri
1. Konjunktivit (Göz Nezlesi)
Konjunktivit en yaygın ve bulaşıcı göz enfeksiyonlarından biridir. Özellikle okula giden çocuklarda görülür. Konjunktiva (göz kapaklarının iç yüzeyi ile skleranın bir kısmını örten ince zar) enfeksiyon kaptığında, kan damarları iritasyona uğrar ve şişer. Bu da gözde kızarıklığa sebep olur.
Konjunktivitin farklı tipleri vardır. Bu yüzden tedavi de farklı olacağı için, doğru teşhis için göz doktoruna başvurunuz.
2. Göz Kuruluğu
Göz kuruluğu, gözyaşı bezlerinin yetersiz gözyaşı üretimi veya üretilen gözyaşlarının gözü besleme ve yağlama özelliklerinin yetersiz olması sonucu olur. Kronik göz kuruluğu, göz yüzeyinin iltihaplanmasına ve iritasyona uğramasına sebep olarak, gözün kırmızı bir renk almasına sebep olabilir.
Göz kuruluğu tedavi edilemese de, yönetilebilir. Göz kuruluğu tedavileri yapay gözyaşı damlaları veya punktum tıkaçları ile yapılabilmektedir. Göz doktorunuz doğru tedavi yöntemini sizin için uygulayacaktır.
3. Alerji
Göz kanlanması alerjik bir reaksiyonun yaygın bir belirtisidir. Bağışıklık sisteminiz polen, hayvan kepeği, toz ya da bazı kimyasallar (makyaj veya kontakt lenslerdeki) gibi yabancı maddelere tepki verdiğinde, vücudunuz bu alerjenlere histamin salgılayarak cevap verir. Sonuç olarak da, salgılanan histamin kan damarlarının genişlemesine neden olur, gözleriniz kızarır ve sulanır.
Hassas olduğunu bildiğiniz alerjenlerden sakınmak ya da antihistamin özellikli göz damlaları bu sorundan kurtulmanıza yardım olacaktır.
4. Kontakt Lensler
Göz kanlanmasının bir diğer nedeni de kontakt lenslerin aşırı kullanımı ya da düzgün bakımının yapılmamasıdır. Bu yanlışlar göz yüzeyinde birikintiler ya da mikroplar oluşmasına, böylece de iritasyonlara sebep olur.
Kontakt lens takarken ortaya çıkan göz kanlanması kornea iltihabı gibi ciddi bir göz enfeksiyonunun belirtisi olabilir. Eğer gözleriniz kontakt lens takarken kanlandıysa, onları hemen çıkarın ve bir göz doktorunu ziyaret edin.
Kontakt lensler ayrıca göz kuruluğunu da ilerletebilir. Çünkü korneaya ulaşan oksijen miktarını azaltırlar ve normal gözyaşı üretimini kısıtlarlar, özellikle iyi oturmayan lensler.
Kotakt lensler sebebiyle oluşabilecek sorunları minimize etmek için lensleri temiz tutmanız, doktorunuzun direktifleri doğrultusunda zamanında değiştirmeniz çok önemlidir.
5. Bilgisayar Görme Sendromu
Bilgisayar ekranına uzun süre bakma sonucu oluşan göz kanlanması, göz yanması ve göz yorgunluğu gibi belirtiler bilgisayar görme sendromuna işaret ediyor olabilir. Bunun bir sebebi bilgisayar bakarken gözünüzü daha az kırpmanız, böylece de gözün yüzeyinin kuruması.
Bilgisayar görme sendromunun bu belirtilerini azaltmak için sık sık aralar vermeniz ya da özel dizayn edilmiş bilgisayar gözlüklerini takmanız şart. Göz damlaları da gözünüzü nemli ve sağlıklı tutmak noktasında işe yarayabilir.
6. Göz Yaralanması
Göz yaralanması ya da incinmesi göz kanlanmasına neden olabilir. Bazen konjunktival kanama da (göz akındaki damarlarda çatlama) buna eşlik eder.
Yaralanmaya cevap olarak, kan damarları genişleyerek daha fazla kan akışı sağlamaya çalışır. Amaç yaralı bölgeyi bu şekilde iyileştirmektir. Bu kan damarlarının bu genişlemesi gözde kanlanmaya neden olur.
Göz yaralanmaları korneal abrazyon gibi küçük göz çizilmeleri de olabilir, derin yaralanmalar ya da kimyasal yanıklar da. Kaynağı ne olursa olsun, acilen tıbbi bir yardım almanız önemlidir.
Göz Kanlanmasının Diğer Nedenleri
7. Korneal Ülser
Korneal ülser gibi kornea enfeksiyonları görme yeteneğini tehdit ederler ve acil olarak tedavi edilmelidirler. Göz kanlanmasına ek olarak belirtiler arasında her zaman göz ağrısı, görmede azalma ve göz akıntısı vardır.
Korneal ülser genellikle tedavi edilmeyen göz enfeksiyonu sonrası ortaya çıkar.
8. Oküler Herpes Hastalığı
Uçuğa da neden olan herpes sımplex virüsü gözde oküler herpes hastalığına sebebiyet verebilir. Bu hastalık kendini tekrarlayan, viral bir hastalıktır.
Oküler herpes hastalığının belirtileri göz kanlanması, göz şişmesi, göz ağrısı, göz akıntısı ve ışığa karşı hassasiyettir.
Bu hastalık eğer tedavi edilmezse korneanın yaralanmasına sebep olur. Bu durumlarda görme yeteneğinin kazanılabilmesi için kornea nakli gerekebilir.
9. Uveit (İnebe Yangısı)
Gözün orta katmanındaki (uvea ya da inebe) bir iltihaplanmanın sebep olduğu bu hastalığın belirtileri göz kanlanması, ışığa karşı hassasiyet, bulanık görme gibi görme rahatsızlıklarıdır.
Uveite yaygın nedenleri göz enfeksiyonları, göz yaralanmaları ya da sistemik otoimmün bozukluğudur. Ama çoğu durumda uveitin altında yatan neden bilinmez.
Uveit zamanında tedavi edilmezse retinanın ayrılmasına, katarakta ve yüksek oküler basınca neden olabilir. Bunların hepsi kalıcı olarak görme yeteneğinin yitirilmesiyle sonuçlanabilir.
10. Glokom Hastalığı
Glokom hastalığı genelde kademeli olarak gelişir ve ilk geliştiğinde herhangi bir belirti göstermez. Ama bir anda acı verici, parlak-kırmızı gözler ve ışığın etrafında halkalar, görme kaybı ve baş dönmesi ile kendini belli eden hastalık akut açı kapanması glokomu olabilir.
Akut açı kapanması glokomu görme yeteneğini tehdit eden ve acil tıbbi yardım gerektiren bir hastalıktır. Gözün içindeki basıncın aniden yükselişi, eğer azaltılamazsa kalıcı körlükle sonuçlanabilir.
11. Soğuk Algınlığı ve Nezle
Göz kanlanması ve göz şişmesi burun akıntısıyla birlikte görüldüğünde soğuk algınlığına veya nezleye işaret eder. Göz kanlanması bu durumda sinüs enfeksiyonundan veya sinüslerin dolmasından kaynaklanır.
12. Hamilelik
Hamilelikte hormonal değişiklikler gözleri birçok açıdan etkileyebilir. Gözlerin kızarması ve kanlanması, göz kuruluğu, kaşıntı ve ışığa karşı hassasiyet ortaya çıkabilir.
Hamilelik ayrıca korneanın şeklini değiştirebilir. Bu durumda kontakt lenslere karşı bir hassasiyet ve hatta görmede bulanıklık oluşabilir. Göz kanlanması da dahil bu problemler geçicidir ve doğumdan sonraki birkaç hafta içinde tamamen kaybolur.
13. Sigara İçmek
Sigaranın akciğer ve kalbinize ne kadar zarar verdiğini duymuşsunuzdur. Ama sigaranın gözlerinizi de hasara uğrattığını biliyor muydunuz?
Yaşa bağlı maküla dejenerasyonu, katarakt ve üveit risklerini artırmasının yanında sigara göz kuruluğuna, göz kanlanmasına ve göz kaşıntısına sebep olabilir.
Aşırı alkol kullanımı da gözde kanlanmaya sebep olabilir. Alkol kırmızı kan hücrelerindeki oksijen miktarını düşürerek, kan damarlarının yığılmasına neden olur. Bu da yanakların kızarması ve gözlerin kanlanmasıyla sonuçlanır.
14. Çevresel Faktörler
Aşırı kuru hava, toz, sigara dumanı ve güneşe aşırı maruz kalma gözü iritasyona sebep olarak gözde kanlanmayla sonuçlanabilir.
Rüzgarla birlikte göze giren kum tanecikleri veya tahta parçacıkları da korneal çiziklere neden olabilir. Böylece gözde kanlanma oluşabilir.
15. Yetersiz Uyku
Yorgun olmanız gözün görünüşüne etki eder. Göz şişmesi, siyah halkalar yeterince uyumadığınızın göstergesidir. Unutmayın, uykulu gözleri ovuşturmak kızarıklığı daha da artıracaktır.
16. Yüzme
Klor ve diğer havuz dezenfektanları ya da suda doğal olarak bulunan bakteriler yüzen kişinin gözlerine zarar verebilir. Eğer göz kanlanması yüzdükten sonra sürekli oluyorsa yüzme gözlüğü takın.
Ayrıca, asla kontakt lenslerle birlikte yüzmeyin. Bu sizi bazı ciddi göz enfeksiyonları riskiyle karşı karşıya bırakacaktır.
17. Vitamin Eksikliği
Dengeli beslendiğinizden emin olun. Çünkü B kompleks vitaminleri (özellikle B2 ve B6 vitamini) ve A vitamini eksiklikleri gözde kanlanmaya neden olabilir.
Göz Kanlanması Tedavisi
Göz kanlanması tedavisi altta yatan sebebin ne olduğuna göre farklılık gösterir. Doğru teşhis ve tedavi için doktorunuza başvurun.
Göz kanlanması oluştuğunda kontakt lens takıyorsanız, onları çıkarın.
Göz kanlanmasını gidermek için sadece biraz uyku yetebilir. Soğuk kompres veya göz damlası gerekebilir. Daha ileri durumlar için antibiyotiğin kullanılması, çok nadir de olsa ameliyat gerekebilir.
Unutmayın eğer göz kanlanmasına göz ağrısı, ışığa karşı hassasiyet, şişme, bulanık görme eşlik ediyorsa doktorunuzu acil tedavi için görmelisiniz.
Göz Kanlanması Doğal Tedavi Yöntemleri
1. Soğuk kompres uygulayın: Buz torbalarını gözünüze beş dakika uygulayın. Bu hem damarları daraltacak hem de gözünüzü rahatlatacaktır. Buzu direkt olarak göz kapağının üzerine koymaktan kaçının, çünkü buz yanıklarına sebep olabilir. Bunun yerine buzu ince bir havlunun içine sarabilirsiniz.
2. Yüzünüze su çarpın: Uyandığınızda göz kanlanması varsa, yüzünüze soğuk su çarpmayı deneyin. Bu ayrıca kaşıntılı , şişkin gözleri veya alerji sebebiyle kanlanan gözleri dindirecektir.
3. Salatalık ve gül suyu: Diğer bir tedavi yöntemi de salatalık dilimlerini ya da gül suyuna batırılmış pamuğu göz kapağının üzerine koymaktır. En az 15 dakika boyunca bunları göz kapağının üstünde tutun. Bunu günde 2 kez yapın.
4. Çay poşeti: Eğer göz kanlanmasına göz şişmesi eşlik ediyorsa çay poşeti (özellikle yeşil çay poşeti) koymayı deneyin. Sıcak suyun içinde birkaç saniye tuttuktan sonra onları çıkarın, soğutun ve göz kapağının üstüne koyun.
5. Gözlerinizi koruyun: Göz kanlanmasına sahip olun ya da olmayın direk güneş ışığından gözlerinizi koruyun. Güneş ışığı göz kanlanmasına sebep olmakla birlikte göz etrafında kırışıklıklara da sebep oluyor.
6. Yeterince su için: Göz kuruluğu göz kanlanmasının sebebi olabilir. Bundan kurtulmak için günde en az 8 bardak su için. Hem yeterince su içmek genel sağlığınız için de önemli.
7. Alerjenlerden Kaçının: Eğer göz kanlanması alerjilerden kaynaklanıyorsa, alerjenlerden kaçınmanız önemli.
8. Süt: Göz kanlanması ve kaşıntısı için pamuğu sütle ıslatıp , nazikçe göz kapaklarınıza sürün. Bu hem gözlerinizi rahatlatacak hem de göz kanlanmasını azaltacaktır.