İnfertilitede Erkek Faktörü
Erkeğe bağlı kısırlıkta erkeğin değerlendirilmesi, üroloji uzmanı tarafından yapılır. Problemin tespitinde sperm tahlili(spermiogram) ve kruger sonucu bize spermin sayısı, morfolojik görüntüsü (yapısı) ve hareketi hakkında bilgi verecektir. Semen analizi diye bilinen sperm testinde erkeğin 3-5 günlük cinsel perhizli olması yeterlidir. Semen analizi normal ise erkeğin fertil olduğu kabul edilir. Fakat semen analizinde değerlerde bir problem tespit edilirse, test en az 2 kez 3 hafta arayla tekrarlanmalı ve anormalliğin devamlı olup olmadığına bakılmalıdır. Semen analizi en önemli infertilite testidir.
Dünya Sağlık Örgütü kriterlerine göre semen analizinin normal kabul edilebilmesi için hacminin en az 2 ml, sperm sayısının ml’’de en az 20 milyon olması, spermlerin en az %50’’sinin hareketli ve %70’’inin şeklinin normal olması gerekmektedir. Şekil bozukluğu açısından daha detaylı bir inceleme olan özel boyama tekniğine dayanan Kruger Testi’nde morfolojinin %14 ve üzerinde olması beklenir.
Semende Hiç Sperm Olmaması Durumu (Azoospermi): Azoospermi durumunda meni vardır ancak menide hiç canlı sperm yoktur. Bu durum ya testislerde sperm üretiminin olmaması ya da taşıyıcı kanalların doğuştan yokluğu veya tıkanıklığı ile gerçekleşebilmektedir. Bu gibi durumlarda tespit edilen sorun genelde ameliyat tedavisi ile düzeltilir. Tıkanıklık sebebi hormonal sebeplerden kaynaklanıyorsa sebebe yönelik ilaç tedavisi uygulanır. Ancak sebep sperm üretimindeki problemden kaynaklanıyorsa çare testis biyopsisi ile sperm aramaktadır. (MikroTESE)
Hormonal Nedenler: Beynin alt kısmında bulunan hipofiz bezi FSH ve LH hormonlarını salgılamaktadır. Bu durumda hormonların testislerden sperm üretmesi ve erkeklik hormonu olan testesteronun salgılanmasını uyarır. Bu değerlerde karşılaşılan bir sorun testislerde sperm üretim bozukluğuna işaret eder.
Varikosel: Varikosel, testisi çepeçevre saran toplardamarların genişlemesi ile oluşan bir damar anomalisidir. Varikosel, yumurtadan bacağa yayılan ağrı ve sıcak ortamda torbada belirginleşen kıvrımlı damar yapısı ile fark edilebileceği gibi sadece kısırlık muayenesinde yapılan tetkiklerde el muayenesiyle de teşhis edilebilir.
Varikosel tek başına bir problem teşkil etmez. Kişide ağrı problemi yoksa ve çocuk sahibi ise tedavi gerektirmez.
Varikosel saptananlarda ilk olarak ilaç tedavisi veya tüp bebek uygulaması doğru bir tutum değildir. Varikosel tanısı konan kişiye kısırlık sorunundan dolayı genellikle mikrocerrahi varikosel ameliyatı önerilir. Bunun sonucunda spermiogram testinde %80 üzerinde başarı sağlanırsa başka bir tedavi gerektirmeden çiftin çocuk sahibi olması beklenir.
Bilinmeyen İnfertilite: Bazı çiftlerde yapılan tüm tetkiklere rağmen hiçbir sorun bulunamamaktadır. Bu durum bilinmeyen infertilite olarak adlandırılır. Çocuk sahibi olamayan %10’’luk kısım bu sorunla karşı karşıyadır. Bu tip durumlarda çifte öncelikle aşılama tedavisi uygulanır. Aşılama tedavisi birkaç kere tekrarlandıktan sonra, çiftin onayı da alınarak tüp bebek tedavisine geçilir.