Dişlerdeki Anormallikler
Doğuştandırlar; yani doğumdan önceki ya da doğum sırasındaki bir nedene bağlıdırlar ve çoğunlukla kalıtımla geçerler. Çok sık raslanan diş anormallikleri, biçim, boyut, sayı, çıkış ve yerleşme anormallikleri diye sınıflandırılabilirler (bir kişide,birkaçı birarada bulunabilir). Şimdi dişlerin bazı oluşum ve çıkış özelliklerini anımsayalım.

İlk süt dişi taslağının oluşumu, dölyatağı içi yaşamın 6. haftasında başlar. Diş taslağı başlangıçta et kıvamındadır; zamanla önce taç parçası,sonra kök kireçleşir.

Aynı cins dişler çift olarak belirirler. Alt çene dişleri, üst çene dişlerinden önce çıkarlar. Geçici dişler 20 tanedir; bunlara süt dişleri denir; her yarım çenede 1 orta kesici, 1 yan kesici, 1 köpekdişi ve 2 azı dişi bulunur. 7.-8. ayla 20.-30. ay arasında belirirler. Sürekli ya da kalıcı dişler 32 tanedir; her yarım çenede 1 orta kesici, 1 yan kesici, 1 köpekdişi, 2 küçük azı dişi ve 3 büyük azı dişi (en arkadakine akıl dişi ya da 20 yaş dişi denir) bulunur. Kalıcı dişlerin çıkışı 6.-7. yılda, birinci büyük azı ile başlar; 7.-9. yıllarda kesiciler, 10.-12. yılda küçük azı ve köpekdişleri, 17.-25. yılda üçüncü büyük azı dişi (20 yaş dişi) çıkar.

BİÇİM ANORMALLİKLERİ

Kalıtımsaldırlar ya da nedenleri bilinmez.

Teşhis Biçim anormallikleri iki gruba ayrılırlar: Bölümsel anormallikler, tam anormallikler. Bölümsel anormallikler de kendi aralarında taç parçası anormallikleri ve kök anormallikleri diye ikiye ayrılırlar. Taç parçası anormallikleri, taç parçasının bütününde (akıl dişi bir koni biçimini alabilir) ya da bir dişin çıkıntılarında (yani uçlarında) görülürler: Özellikle kesici dişler ve köpekdişlerinde, dişin dile bakan yüzünde küçük bir tümsek belirir. Birinci üst büyük azı diş düzeyinde de çoğunlukla, Carabelli çıkıntısı diye adlandırılan ek bir sivrilik saptanır.

Kök anormallikleri

Çok raslanırlar ve kanalların tedavisi ile diş çekimleri açısından teşhisleri önemlidir. Köklerin kanca ya da süngü biçimi almasıyla, sayılarının azalması ya da çoğalmasıyla yansırlar. Köpekdişinin 2 kökü olabilir. Küçük azı dişlerinin kök sayıları değişiktir; normal olarak üst çenede 3′er, alt çenede 2′şer kökleri olan büyük azı dişlerinin kök sayısıysa 5′e kadar varabilir. Kök sayısında en çok değişiklik görülen diş, 20 yaş dişidir.