Menekşe, menekşegiller (Violaceae) familyasına bağlı Viola cinsini oluşturan çoğunlukla saksılarda yetiştirilenbitki türlerinin ortak adıdır. 400 ile 500 arası türü bulunmaktadır. Dünyanın bir çok yerinde yetişebilmekle beraber en çok kuzey yarımkürede yetişir. Ayrıca Hawai ve Güneydoğu Asya’da da yetişebilir. Doğada aydınlık, fakat gölgede ve nemli bölgelerde yetişir
Kırlık yerlerde kendiliğinden biten ayrıca bahçelerde yetiştirilen otsu bir bitkidir. Gayet hoş kokan mor çiçekler açar. Bundan dolayı aynı zamanda ‘hercai (alaca) menekşe’ den ayırt etmek için mor menekşe ‘kır menekşesi’ denir. Yürek biçimi, şeker külahlı gibi kıvrık yaprakları vardır.
Uzun bitkiler arasında yaşarsa sapı bitkinin güneş görebilmesi için uzun olur. Menekşenin sapından uzun dallar çıkar. Bu dallar toprağa sürünerek uzarlar. Toprağa dokunan boğum yerlerinden küçük kökler salıverirler. Böylece uzun zaman ana bitkiden ilgilerini kesmeyen yeni yeni bir çok bitkiler meydana gelmiş olur. Hercaimenekşe menekşegillerin başka bir çeşididir.
Kız menekşesinden daha iridir. Taç yaprakları renk renktir. Bundan dolayı ‘alaca menekşe’ de denir. Kırlarda tarlalarda hercai menekşenin bir çok yabani çeşitleri yetişmektedir. Bahçelerde yetişen hercai çeşitleri bunlarda türetilmektedir. Menekşegiller bitkiler aleminde ikiçeneklilerin bir familyasıdır. Bu familyada kır menekşesi‘yabani menekşe’ hercai menekşe, tüylü menekşe gibi menekşe çeşitleri altın kökü gibi bitkiler bulunur.