MÖ 4000-3000 ANAV KULTURU MÖ 3000-2000 AFANASEVO KULTURU KELTEMINAR KULTURU SUMERLER MÖ 2000-1000 KIMMERLER ANDRONOVO KULTURU ETRUSKLER CO HANEDANI KARASUK KULTURU TAGAR VE YAŞTIK KULTURU MÖ 1050-249 Çu Devleti MÖ 700 Saka İskit Devleti MÖ 500-0 Hunların Tarih Sahnesine Çıkışları MÖ 312 Büyük Hun Devleti’nin (Hiung nu) Kuruluşu ve Çin/Hiung nu arasında Kuzey Şansi Savaşı MÖ 240 Çin Seddinin Bozkır halklarına karşı inşası MÖ 209 Hiung nu lideri Teoman’ın ölümü MÖ 209 Mete’nin Hiung-nu’ların (Hunların) lideri olması MÖ 204-MS 216 Büyük Hun İmparatorluğu MÖ 201 Kırgız halkından ilk kez söz edilmesi MÖ 187 Çin’in Hiung nu üzerine Pa-i-Teng seferi MÖ 49-36 Çiç ‘nin Talas’a göçü (Batı Hiung-nu) MÖ 40-216 Batı Hun İmparatorluğu 0 – 250 Alanların Tarih Sahnesine Çıkışları 48 – 156 Kuzey Hun Devleti 48 – 216 Güney Hun Devleti 93 Hiung nu’ların Sien Pi’ler tarafından mağlup edilmeleri 216 – 552 Asya Avar Devleti 260 Şan-şi’nin kuzeyinde Tabgaçlar 304 – 329 Birinci Chao Hun Devleti 328 – 352 İkinci Chao Hun Devleti 374 – 375 Avrupa Hunlarının Don Nehri’ni geçişi 375 – 454 Avrupa Hun İmparatorluğu 386 – 557 Tabgaç Devleti 388 – 392 Çin’in kuzeyinde Ding ling krallığı (Wei) 401 – 439 Kuzey Liang Hun Devleti 402 Rouran’ın kuruluşu (Yüan Yüan/Avarlar?) 407 – 431 Hsia Hun Devleti 420 – 562 Ak Hun İmparatorluğu 422 Lo-yang’ın Tabgaçlar tarafından alınışı 427 Romalılar ve Hunların ittifakı 434 Bizans ile Hunlar arasında Margos Antlaşması 434 – 557 Batı Tabgaç Devleti 440 Ak Hun (Eftalit) istilalarının başlaması 442 – 460 Lov-lan Hun Devleti 451 Attila Galya’da (bugün Fransa) 452 Attila’nın Roma seferi ve Papa I. Leo ile görüşmesi 480 Hazar denizi ile Tuna nehri arasında Ön Bulgarlar 480 Mazdek İsyanları’nda Sasaniler’e Ak Hunların yardım etmesi 500 – 750 Oğuz Boylarının Tarih Sahnesine Çıkışları 515 – 516 Sibir Hanlığı 531 – 578 Kafkas Surları’nın İranlı Hüsrev tarafından dikilmesi 534 Tabgaçların (Vey Hanedanlığı) dağılması 534 – 557 Doğu Tabgaç Devleti 552 Tu-kiu’lerin (Türküt’ler/Göktürkler) Rouran egemenliğe karşı ayaklanması. 552 – 743 Göktürk İmparatorluğu 565 Ak Hunların (Eftalitler) Göktürkler tarafından ortadan kaldırılmaları 565 – 803 Avrupa Avar İmparatorluğu 582 – 630 Doğu Göktürk İmparatorluğu 582 – 630 Batı Göktürk İmparatorluğu 5 yy sonu 6 yy Dokuz Oğuz Devleti 5 yy sonu 6 yy Otuz Oğuz Devleti 5 yy sonu 6 yy Onogur Devleti 619 Avarların İstanbul’u I. kuşatması. 626 Avarların İstanbul’u II. kuşatması. 626 – 627 Doğu Roma İmparatoru Herakleios’un Hazarlar’dan yardım istemesi 630 – 665 Büyük Bulgarya Hanlığı 639 Göktürk prensi Kürşad’ın ihtilal denemesi 642 Güneydoğu Avrupa’da (Karadeniz’in kuzeyi’nde) Büyük Bulgarya Hanlığı’nın bölünmesi 651 – 983 Hazar İmparatorluğu 665 – 1391 İtil Bulgar Hanlığı 673 – 674 Arapların Maveraünnehir’e ulaşması ve Göktürk şehri Buhara’yı kuşatması 674 Paralı Türk askerlerinin İslam topraklarında varlığı 680 Ön Bulgarlar Balkan’da 681 – 744 İkinci Göktürk İmparatorluğu 717 – 766 Türgiş Devleti 720 – 735 Orhun Anıtlarının dikilmesi 750 – 1000 Avarların Tarih Sahnesine Çıkışları 751 Çinlerin Orta Asya ‘ya girişi, Talas Savaşı 755 Paralı Türk askerlerin Ngan Lu-Şan’ın Çin’deki isyanı 766 – 1215 Karluk Devleti 774 – 1335 Uygur Devleti 780 İtil Bulgar Hanlığı’nın kuruluşu 833 – 882 Samerra’da paralı Türk askerlerinin varlığı 840 – 1207 Kırgız Devleti 840 – 924 Kırgızların Uygurlara saldırması. Uygurların Sincan ve Kansu’ya yerleşmeleri. 840 – 1212 Karahanlı Devleti 860 – 1061 Peçenek Hanlığı 864 – 865 Bulgar kralı I. Boris’in Hıristiyanlığı kabul etmesi. Ön Bulgarların Slavlaşması 868 – 905 Tolunğulları 880 Raşid el-Türki’nin Yukarı Mısır seferi 883 Çin’deki Şatolar 896 – 955 Macarlar Devleti 905 – 1226 Kansu Uygur Devleti 907 – 923 Liang Şa-t’o Türk Devleti 911 – 1368 Doğu Türkistan Turfan 923 – 946 Tana Şa-t’o Türk Devleti 924 Moğol Hitayların Kırgız Devletini yıkması 934 Satuk Buğra Han ilk müslüman Türk Hakanı olarak tarihe geçer 935 – 946 Akşitler 937 – 946 Tsin Şa-t’o Türk Devleti 944 – 1000 Peçeneklerin ardı kesilmeyen Bizans saldırıları 963 – 1183 Gazneliler Devleti 981 – 864 Tuna Bulgar Hanlığı 985 Siri Derya’da Selçuklular 995 Harezmşahlar’ın tek bir çatı altında birleşmeleri 999 Karahanlılar’ın (Uygurlar + Karluklar) Buhara’yı alışı. Karahanlıların müslümanlaşması 10 yy – 1000 Oğuz Yabgu Devleti 1000 – 1250 Kuman-Kıpçakların Tarih Sahnesine Çıkışları 1000 – 1068 Uz Hanlığı 1016 Rus ve Bizanslıların Hazarları ortadan kaldırması 1026 – 1090 Bizansa karşı Peçenek saldırıları 1040 Selçukluların Gaznelileri yenmesi 1040 – 1157 Büyük Selçuklu Devleti 1042 – 1211 Doğu Karahanlı Devleti 1042 – 1212 Batı Karahanlı Devleti 1042 – 1212 Fergana Karahanlı Devleti 1059 İsfahan‘ın Selçuklular tarafından alınışı 1071 Malazgirt savaşı: Selçukluların Bizanslıları yenmesi 1071 – 1076 Türklerin Antakya, Şam ve Kudüs’e gelişi 1072 – 1277 Mengüçlü Beyliği 1077 Anadolu Selçuklu Devleti’nin (ya da Rum Selçuk Devleti) kuruluşu 1081 – 1098 Çaka Beyliği 1085 – 1192 Dilmaçoğulları Beyliği 1085 – 1092 Çubukoğulları Beyliği 1090 – 1091 Peçeneklerin ve Çaka Beyin İstanbulu kuşatması 1091 Kıpçakların Bizanslıların yardımına koşup Peçenekleri bozguna uğratışı 1092 – 1117 Suriye Selçuklu Devleti 1092 – 1178 Danişmendli Beyliği 1092 – 1187 Kirman Selçuklu Devleti 1092 – 1202 Saltuklu Beyliği 1092 – 1307 Türkiye Selçuklu Devleti 1096 Haçlıların Anadoluya girişi 1098 – 1183 İnaloğulları Beyliği 1098 – 1239 Kuman-Kıpçak Hanlığı 1099 Kudüs’ün haçlılar tarafından alınışı 1100 – 1207 Ahlatşahlar Beyliği 1102 – 1408 Artuklu Beyliği 1117 – 1154 Böriler 1122 Tüm Peçenek halkının Kıpçaklar tarafından katledilmesi 1127 – 1259 Zengiler 1130 – 1135 Hitayların Orta Asya’da Kara Hıtay’ı kurmaları 1146 – 1225 İl-Denizliler 1146 – 1232 Erbil Beyliği 1147 – 1284 Salgurlular 1150 Gaznelilerin Gurlular tarafından ortadan kaldırılmaları 1157 Büyük Selçukluların sonu 1157 – 1194 Irak Selçuklu Devleti 1157 – 1231 Harzemşahlar Devleti 1171 – 1250 Eyyubiler Devleti 1176 Miryakefalon Savaşı: Bizanslıların Selçuklular tarafından bozguna uğratılmaları 12 yy – ? Berçemeoğulları Beyliği 12 yy – ? Yarluklular Beyliği 1206 Cengiz Han‘in Büyük Han ilan edilişi 1206 – 1413 Delhi Türk Sultanlığı 1223 Doğu Avrupa’ya Moğol akınları 1227 – 1309 Çobanoğulları Beyliği 1227 – 1370 Çağatay Devleti 1227 – 1502 Altınordu Devleti 1230 Yassı Çemen Savaşı: Harezmşahlar / Anadolu Selçuklu – Eyyubi ittifakı arasında savaş 1230 – 1231 Otrar Faciası: Moğollar gönderdikleri elçileri kılıçtan geçiren Harezmlere katliam yapıp İranı ele geçiriyorlar 1241 – 1242 Moğolların Polonya, Macaristan, Avusturya ve Adriyatik’e gelişi 1243 Kösedağ Savaşı: Anadolu Selçukları ve Moğol İmparatorluğu arasında savaş 1250 – 1517 Mısır Memlük Devleti 1255 – 1260 Moğollar Viyana, Yun-nan, Tonkin, Suriye ve Rusya’da 1256 – 1336 İlhanlılar 1256 – 1483 Karamanoğulları Beyliği 1261 – 1368 İnançoğulları Beyliği 1275 – 1342 Sâhipataoğulları Beyliği 1277 – 1322 Pervaneoğulları Beyliği 1280 – 1424 Menteşeoğulları Beyliği 1297 – 1360 Karesioğulları Beyliği 1299 – 1462 Candaroğulları Beyliği 1299 – 1922 Osmanlı İmparatorluğu 13 yy – 14 yy Canikoğulları 1300 – 1423 Germiyanoğulları Beyliği 1301 – 1423 Hamitoğulları Beyliği 1302 – 1326 Eşrefoğulları Beyliği 1302 – 1410 Saruhanoğulları Beyliği 1308 – 1425 Tacettinoğulları 1308 – 1426 Aydınoğulları Beyliği 1320 – 1424 Delhi’de Tuğluk Hanedanlığı 1321 – 1390 Tekeoğulları Beyliği 1325 – 1608 Ramazanoğulları Beyliği 1330 – 1360 Basaraba Türk Devleti 1335 – 1381 Eretna Beyliği 1339 – 1521 Dulkadıroğulları Beyliği 1346 Osmanlıların Avrupaya geçişi 1350 – 1507 Akkoyunlu Devleti 1354 – 1417 Dobruca Türk Beyliği 1361 Edirne’nin Osmanlılar tarafından alınışı 1370 – 1507 Timur İmparatorluğu 1380 – 1469 Karakoyunlu Devleti 1381 – 1398 Kadı Burhaneddin Ahmed Devleti 1382 Toktamış’ın Altın Ordu’nun başına geçmesi ve Moskovayı ateşe vermesi 1389 Kosova: Osmanlıların Balkanlar’da egemenlik sağlaması 1398 Timur’un Hindistan seferi 1402 Ankara Savaşı: Timur ile I. Beyazıd arasında 1405 Timur’un ölümü 1405 – 1447 Şahruh’un Herat’a gelişi 1406 Akkoyunlular ile Karakoyunluların tekrar tarih sahnesine çıkışı 1412 – 1460 Ebu’l Hayr’ın Özbek gücünü kuruşu 1414 – 1517 İranileşmiş Türk Hanedanlığı Delhi Seyyidleri 1428 – 1599 Özbek Hanlığı 1437 – 1552 Kazan Hanlığı 1440 – 1475 Kırım Hanlığı 1445 – 1681 Kasım Hanlığı 1453 Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’u alışı 1465 – 1847 Kazak Hanlığı 1466 – 1554 Astrahan Hanlığı 1473 Hüseyin Baykara: Timur Rönesansı 1500 Muhammed Şeybani ve Maveraünnehir’de Özbekler 1501 – 1722 Safeviler 1506 – 1599 Şeybani Hanlığı 1512 – 1920 Hive Hanlığı 1516 Osmanlıların Cezayir’e ayak basması, Suriye ve Mısır’ın Osmanlılar tarafından fethi 1526 – 1858 Babür İmparatorluğu 1534 Osmanlıların Tunus’a girişi 1551 Osmanlıların Trablusgarp’a gelişi 1552 Kazan’ın Ruslar tarafından alınışı 1555 Astrahan’ın Ruslar tarafından alınışı 1556 – 1600 Küçüm Sibir Hanlığı 1571 İnebahtı Savaşı: Osmanlılar ile birleşmiş hıristiyan Orduları arasında dünya tarihinin en büyük deniz savaşı 1571 Kırım Han ‘nın Moskovayı yakması 1572 Kasım Hanlığı’nın Ruslar tarafından yıkılması 1259 – 1299 Nogay Hanlığı 1584 Sibiryalıların Kozakları mağlup etmesi 1595 Rusların Baraba Türklerini katledip yok etmesi 1599 – 1785 Buhara Hanlığı 1606 Osmanlı İmparatorluğunun zirveye ulaşmasını simgeleyen Zitvatorok Antlaşması 1615 – 1650 Kırgızların Ruslara karşı mücadelesi 1628 – 1658 Hindistan imparatoru Şah Cihan 1630 Rusların Yakut topraklarına girişi 1658 – 1707 Hindistan imparatoru Evrengzeb 1683 Viyana’nın Osmanlılar tarafından kuşatılması 1699 Karlofça Antlaşması. Osmanlıların gerilemeye başlaması 1705 Tunus’un bağımsızlığını kazanması 1710 – 1876 Hokand Hanlığı 1713 Kazaklar üzerinde Rus himayesi 1717 – 1730 Osmanlıların Lâle Devri 1736 – 1747 Nadir Şah akını 1742 – 1775 Rusya’da Pugaçev Savaşı (Tatar ayaklanması) 1757 Sincan’ın (Doğu Türkistan) Çin tarafından ilhakı 1782 Yakut ülkesinin Ruslar tarafından ilhakı 1783 Kırım’ın Ruslar tarafından ilhakı 1794 İran’da Kacar Hanedanlığı’nın bir Türk tarafından kuruluşu 1798 – 1799 Napoleon Bonaparte’ın Mısır seferi. Türk-Fransız mücadelesi 1800 – 1876 Kırgız Hanlığı 1800 – 1876 Kazak Kırgızları Hanlığı 1800 – 1877 Kaşgar-Turfan Hanlığı 1822 – 1844 Kazak hanlıklarının Ruslar tarafından ortadan kaldırılması 1828 Azerbaycan Hanlıklarının Ruslar tarafından ortadan kaldırılması 1839 Tanzimat dönemi 1860 – 1885 Türkmenistan Hanlığı 1863 Kazak topraklarında Türkistan Rus Generalliği’nin kurulması 1866 Buhara’nın Rus vasalı olması 1873 Hive’nin Ruslar tarafından ilhakı 1876 Hokand Hanlığı’ın Ruslar tarafından ilhakı 1876 İlk Türk anayasası 1878 Ayastefanos Antlaşması: Sırbistan, Karadağ, Romanya ve Bulgaristan’ın bağımsızlıklarını kazanması 1881 Mustafa Kemal Atatürkün doğumu 1882 Mısır’ın İngiltere tarafından işgali 1905 Cedidcilik hareketlerinin başlaması 1910 – 1920 Kazakların ve Kırgızların Alaş Orda Hükümeti 1911 – 1912 Trablusgarp’ın İtalya tarafından işgali 1912 Balkan savaşları 1913 – 1913 Batı Trakya Türk Cumhuriyeti 1915 – 1916 Çanakkale Savaşı 1915 – 1918 Ermenilerin,Türklere karşı katliamları 1917 Türkistan’ın özerkliğini ilan etmesi 1918 Türkiye ile İtilaf Devletleri arasında Mondros Mütarekesi imzalandı 1918 – 1920 Azerbaycan Demokratik Cumhuriyetİ 1918 – 1919 İdil Ural Devleti 1919 – 1922 Kurtuluş Savaşı 1920 – 1925 Doğu Türkistan Cumhuriyeti 1921 – 1944 Tannu Tuva Halk Cumhuriyeti 1922 Türklerin Yunanlara karşı zaferi 1923 Türkiye Cumhuriyetinin İlanı ve Osmanlı Hanedanın Yıkılması 1928 Doğu Türkistan 1932 – 1934 Doğu Türkistan Cumhuriyeti 1938 Mustafa Kemal Atatürkün vefatı 1938 – 1939 Hatay Cumhuriyeti 1944 – 1949 Doğu Türkistan Cumhuriyeti 1945 – 1946 Güney Azerbaycan Özerk Cumhuriyeti 1955 Sincan Uygur Özerk Bölgesi: Sincan’ın (Doğu Türkistan’ın) özerk bölge ilan edilmesi 1971 Avrupalıların Orta Asya’dan çekilmeye başlaması 1974 Türkiye’nin Kıbrıs çıkartması 1983 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti 1988 Azeri-Ermeni ihtilafının başlaması 1990 Sovyetlerin Bakü baskını 1991 SSCB’nin dağılması. BDT’nin ortaya çıkması 1991 Azerbaycan Cumhuriyeti 1991 Kazakistan Cumhuriyeti 1991 Kırgızistan Cumhuriyeti 1991 Özbekistan Cumhuriyeti 1991 Türkmenistan Cumhuriyeti 1991 Dağıstan 1991 Karaçay 1991 Balkar 1991 Kırım Özerk Cumhuriyeti 1991 Tataristan 1991 Çuvaşistan 1991 Başkortostan 1991 Yakutistan 1991 Altay 1991 Hakas 1991 Tuva 1991 Karakalpakistan 1991 Gagavuzya 1991 Taymir 1992 30 Ekim 1992′de Ankara’da ilk Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirvesi’nin yapılması. 1993 Azerbaycan’ın bir kısmının Ermeniler tarafından işgali. 1993 Türk Dili Konuşan Ülkelerin kültür ve sanat alanlarında işbirliğini sağlayan Türk Kültür ve Sanatları Ortak Yönetimi’nin Almatı’da kurulması. 1993 Kültürel, ekonomik ve siyasi nitelikte bir forum olan ve tüm Türk devlet ve toplulukları ile akraba toplulukların katıldığı ilk Türk Kurultayı’nın yapılması. 2005 Kırgızistan’da Lale devrimi. 2005 Kazak lider Nursultan Nazarbayev’in yaptığı ulusa sesleniş konuşmasında Orta Asya’da ortak pazar kurulması teklifi. 2005 Özbekistan’da Andican olayları 2008 Hazar denizinin statüsünün belirlenmesi için kıyıdaş ülkelerin ilk defa bir araya gelmesi. 2008 21 Kasım 2008 tarihinde Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan ve Kırgızistan arasında Türk Dili Konuşan Ülkeler Parlamenter Asamblesi kurulması 
Alıntı ile Cevapla
