Bugün 18 Mart; Çanakkale Zaferi Şehitleri Anma Günü!.. Zaferin 99. yıldönümü…
Çanakkale Savaşı, 18 Mart 1915 – 9 Ocak 1916 tarihleri arasında gerçekleşmiştir. 18 Mart 1915′de başlayan ilk saldırı, 9 Ocak 1916 tarihinde karşı donanmanın ülkeyi tamamen terk etmesi ile son bulmuştur. Birleşik Krallık ve Fransız gemilerinden oluşan bir donanmanın Boğaz’a geniş çaplı ilk saldırıları 1915 Şubat ayında başladı. En güçlü saldırı ise 18 Mart 1915 günü uygulamaya konuldu. Ancak Birleşik Donanma ağır kayıplara uğradı ve deniz harekatından vazgeçilmek zorunda kalındı.
Deniz harekatıyla İstanbul’a ulaşılamayacağı anlaşılınca bir kara harekatıyla Çanakkale Boğazı’ndaki Osmanlı sahil topçu bataryalarını ele geçirmek planı gündeme getirilmiştir. Bu plan çerçevesinde hazırlanan İngiliz ve Fransız kuvvetleri 25 Nisan 1915 şafağında Gelibolu Yarımadası’nın güneyinde beş noktada karaya çıkarılmıştır.
İngiliz ve Fransız çıkarma kuvvetleri her ne kadar Seddülbahir ve Arıburnu sahillerinde köprübaşları oluşturmayı başardılarsa da Osmanlı kuvvetlerinin inatçı savunmaları ve zaman zaman giriştikleri karşı taarruzlar sonucunda Gelibolu Yarımadası’nı işgalde başarılı olamadılar. Bunun üzerine sahildeki kuvvetler takviye edilmek için Arıburnu’nun kuzeyinde Suvla Koyu’na 6 Ağustos 1915 tarihinde yeni kuvvetlerle bir üçüncü çıkarma yapılmıştır.
Ancak 9 Ağustos’ta Kurmay Albay Mustafa Kemal’in Birinci Anafartalar Muharebesi olarak bilinen karşı taarruzunda İngiliz Komutanlığı ihtiyat tümenini ateş hattına sürerek sahilde tutunmayı ancak başarabilmiştir. Mustafa Kemal ertesi gün Kocaçimentepe – Conk Bayırı hattında yeni bir karşı taarruz gerçekleştirmiş, bu hattaki Anzak birliklerini de geri atmıştır.
İngiliz ve Anzak kuvvetlerinin İkinci Anafartalar Muharebesi olarak bilinen genel taarruzları ise Osmanlı savunmasını aşamamıştır. Tüm bu gelişmelerin sonrasında İngiliz, Anzak ve Fransız kuvvetleri Gelibolu Yarımadasını 1915 yılı Aralık ayı içinde tahliye etmiştir.
18 Mart Çanakkale Zaferi – Tarihteki ve Ulusal Yaşantımızdaki Yeri
3 Kasım 1914 ve 18 Mart 1915 tarihleri arasında Çanakkale Boğazı’nda cereyan eden bir seri deniz savaşlarıyla Gelibolu Yarımadası’nda 25 Nisan 1915 – 8/9 Ocak 1916 tarihleri arasında yapılan kara savaşları, Türk tarihinin en şerefli sayfalarını dolduran birer zafer destanıdır.
Çanakkale Zaferi’ni, büyük Türk Ulusu’na, Atatürk gibi dahi bir lider hediye etmiştir. Türk bağımsızlık savaşının temellerinin Çanakkale’nin sularında, Conkbayırı’nda ve Anafartalar’da atıldığı bu zaferler, Türk Kurtuluş Savaşı’nın sinyallerini vermiştir.
Türk Ulusu İstanbul’u kurtaran Anafartalar kahramanı Mustafa Kemal Paşa’yı Çanakkale’de tanımış; 19 Mayıs 1919′da O, Samsun’a çıktığı gün Suriye ve Filistin cephelerinden terhis olarak Anadolu’ya dönen Türk halkı, “bu benim kahraman komutanımdı” diyerek O’nun etrafında kenetlenip İstiklal Savaşı’na katılmıştır.
Türk Ulusu ve dünya O’nu böylece tanırken, O da Conkbayırı’nın, Kocaçimen’in kan deryası can pazarında ulusunun ve Türk askerinin asıl cevherini yakından tanıyarak daha sonra girişeceği Bağımsızlık Savaşı’nı kesin zaferle sonuçlandıracağı kanaatini daha o zamandan edinmiştir.
18 Mart zaferi kazanılmasaydı, düşman donanması, daha 1915′in Mart ayında İstanbul’a girerek Osmanlı İmparatorluğu’nu çökertebilecekti.
18 MART ÇANAKKALE ZAFERİ KRONOLOJİK SIRASI
28 Haziran 1914 Saraybosna suikasti. Birinci Dünya Savaşı’nın başlangıcı.
28 Temmuz 1914 Avusturya-Macaristan, Sırbistan’a savaş ilan eder.
1 Ağustos 1914 Almanya Rusya’ya harp ilan eder. Türkiye genel seferberlik ilan etti.
2 Ağustos 1914 Türk-Alman gizli ittifak anlaşmasının yapılması.
3 Ağustos 1914 Harbin öncesinde, donanmanın güçlendirilmesi maksadıyla İngiltere’ye sipariş edilerek yapımı tamamlanmış ve son kuruşuna kadar parası ödenmiş olan Sultan Osman ve Reşadiye isimli gemilerimize İngiltere tarafından el konulmuştu.
16 Ağustos 1914 16 Ağustos’ta İstanbul’a ulaşan Goeben ve Breslau gemileri Osmanlı Donanmasına katılarak Yavuz Sultan Selim ve Midilli isimlerini aldılar.
27 Eylül 1914 Çanakkale Boğazı’ndan bütün gemi geçişlerini yasaklaması.
29 Ekim 1914 Alman subaylar yönetimindeki Osmanlı donanmasının Rus limanlarına ve Rus donanmasına ateş açması.
1 Kasım 1914 Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşı’na katılması. Fransa ve İngiltere Türkiye’ye savaş açtı. Rusya Türkiye’ye savaş açtı.
3 Kasım 1914 İngiliz-Fransız donanması’nın Çanakkale’nin dış tabyaları bombalaması. Bu ilk deniz taarruzu, ilerki aylarda da tekrarlanacaktır.
2 Aralık 1914 Sarıkamış harekatının başlaması.
13 Aralık 1914 Mesudiye Zırhlısı, İngiliz B-11 Denizaltısı’ndan atılan torpidoyla batırıldı.
3 Ocak 1915 Churchill, Çanakkale’yi abluka altında bulunduran Amiral Garden’den Boğazın yalnız denizden zorlanmasını mümkün görüp görmediğini sorar.
5 Ocak 1915 Amiral Garden’in cevabı gelir.
13 Ocak 1915 Çanakkale’yi geçme planı Amiral Garden tarafından hazırlanmış ve 13 Ocak’ta Savaş komitesi tarafından onaylanmıştı.
20 Ocak 1915 Atatürk’ün Kuruluş halinde bulunan 19. Tümen Komutanlığına (Tekirdağ) atanması.
2 Şubat 1915 Atatürk’ün Tekirdağ’a gelişi ve 19. Tümeni kurma çalışmalarına başlaması.
19 Şubat 1915 Müttefik Donanması’nın Boğaz’ın dış tabyalarını bombalamaya başlaması.
25 Şubat 1915 Tekirdağ’daki 19. Tümen Komutanlığı’nın Maydos (Eceabat)’a nakli ve Atatürk’ün 19. Tümen Komutanlığı üzerinde olmak üzere Maydos Bölgesi Komutanı olarak görevini sürdürmesi.
7 – 8 Mart 1915 7 Mart’ı 8 Mart’a bağlayan gece Nusrat mayın gemisi düşman gemilerinin projektörlerine aldırmadan Anadolu yakasındaki Akyarlar’a mayınlarını bıraktı.
12 Mart 1915 Hamilton Fransız ve İngiliz Kara Kuvvetleri başkumandanlığına tayin edildi.
16 Mart 1915 Amiral Carden sinirleri bozulduğu için görevden ayrıldı yerine Amiral de Robeck atandı.
18 Mart 1915 Çanakkale deniz zaferlerinin kazanıldığı gün. Fransız ve İngilizler’in Çanakkale’ye yaptıkları deniz saldırısının başarısızlığı.
23 Mart 1915 Gelibolu/Çanakkale’de 5. Ordu’nun kurulması.
24-26 Mart 1915 Alman General Liman von Sanders Çanakkale’de V. Ordu komutanı oldu.
Sanders’in Gelibolu’ya gelmesi, yeni savunma planı yapması, Atatürk’ün komutanı olduğu 19. Tümeni ordu ihtiyat kuvveti olarak kendine bağlaması.
18 Nisan 1915 Mustafa Kemal, 18 Nisan 1915′te Çamyayla (Bigali) köyüne gelerek köy evini Karargah yapmıştı.
22 Nisan 1915 Müttefikler’in Gelibolu’ya çıkarma yapmaları.
25 Nisan 1915 Arıburnu Zaferi kazanıldı. İtilaf Devletleri’nin, Arıburnu’na asker çıkarmaları üzerine Mustafa Kemal’in Tümeniyle düşmanı önleyerek durdurması. İngiliz ve Fransızların Seddülbahir, Arıburnu ve Kumkale’ye asker çıkarmaları, 9 ay sürecek Çanakkale kara savaşlarının başlaması.
28 Nisan 1915 Seddülbahir’de “1. Kirte Savaşı” olarak bilinen muharebe.
1 Mayıs 1915 Fransız Joule denizaltısı mayına çarparak battı.
2 Mayıs 1915 Van’ın Rus ve Ermeniler tarafından işgali.
6 – 8 Mayıs 1915 İkinci Kirte Muharebesi.
12 Mayıs 1915 Muavenet-i Milliye torpido botunun İngiliz Goliath zırhlısını torpilleyerek batırması, Çanakkale Muharebeleri tarihinde önemli bir yer tutar.
19 Mayıs 1915 Liman Von Sanders’in 42 bin kişilik bir kuvvetle Arıburnu çıkarma noktasındaki Anzaklar’a yönelik başarısız saldırısı. Türkler 10 bin kayıp vererek geri çekildi. 19 Mayıs 1915 günü Çanakkale Savaşı’nın en kanlı günlerinden biri yaşanmıştır.
1 Haziran 1915 Atatürk’ün Albaylığa yükselmesi.
4 Haziran 1915 Seddülbahir’de 3. Kirte Savaşı.
6 Ağustos 1915 Arıburnu’nda Anzak’ların cephenin ortasından büyük taarruzu.
8 Ağustos 1915 Atatürk’ün Anafartalar Grubu Komutanlığına getirilmesi.
9 Ağustos 1915 Birinci Anafartalar Zaferi.
10 Ağustos 1915 Conkbayırı Zaferi.
15 Ağustos 1915 Kireçtepe Muharebeleri.
21-22 Ağustos İkinci Anafartalar Zaferi.
1 Eylül 1915 Atatürk’e, Anafartalar Grubu Komutanlığı’ndaki üstün başarılan sebebiyle “Muharebe Gümüş Liyakat Madalyası” verilişi.
8 Ocak 1916 Fransız-İngiliz birliklerinin Gelibolu’dan çekilmeleri.
9 Ocak 1916 Mustafa Kemal önderliğindeki Türk Ordusu tüm cephelerde savaşı kazanmış ve 9 Ocak 1916 tarihinde İttifak Devletleri Gelibolu Yarımadası’ndan tamamen çıkartılmıştır.
14 Ocak 1916 Mustafa Kemal’in Edirne’de XVI. Kolordu Komutanlığına başlaması.
17 Ocak 1916 Atatürk’e, “Anafartalar Grubu Komutanlığı”ndaki üstün başarıları sebebiyle “Muharebe Altın Liyakat Madalyası” verilişi.
Alıntı ile Cevapla
