Kortizon nedir? Kortizon tedavisi hangi hastalıklarda işe yarar? Aşırı kortizonun zararları nelerdir?


Kortizon, böbrek üstü bezinin kabuk bölgesince salgılanan, iltihaplanma önleyici özellikleri olan hormondur. Vücutta protein, yağ ve karbonhidrat metabolizmalarını düzenler. Gün içerisinde vücudun salgılamış olduğu kortizon miktarı vücut ısısı, kan basıncı, gece ve gündüz olmasına bağlı olarak değişim göstermektedir. İnsan vücudu kortizonu en fazla sabah saatlerinde salgılar, sinir anında ise bu salgılama normalin on katına kadar çıkabilmektedir.
Gün boyunca vücudun salgıladığı kortizon miktarı kişiden kişiye değişir. Örneğin; istirahat halindeki normal bir insanın salgılamış olduğu kortizon miktarı günlük 15-40 mg arasında değişmektedir. Ancak aşırı kilolu insanlarda kortizon üretimi %50 daha fazladır.
Vücudumuzdaki kortizon üretimi, doğduktan üç hafta sonra başlar ve ömrümüzün sonuna kadar devam eder. Kortizon üretimi vücut tarafından az miktarda salgılandığında veya hiç salgılanmadığında dışarıdan alınmaktadır.
Birçok hastalığın tek tedavi çözümü olan kortizonun miktarı doktor tarafından doğru bir şekilde belirlenmelidir. Dışarıdan alınan kortizon miktarını kesinlikle kişi kendisi belirlememelidir. Daha düşük miktarda kortizonun yeteceği hastalıklarda yüksek dozda kortizon kullanılması kortizon konusunda yapılan yanlışlardan bir tanesidir. Kortizon kullanan hasta, doktor tarafından takip edilmelidir.
Kortizon tedavisinin uygulandığı hastalıklar
- Romatizmal hastalıklar
- Kan hastalıkları
- Sinir sistemi hastalıkları
- Kalp ve damar hastalıkları
- Bağ dokusu hastalıkları
- Alerjik hastalıklar
- Tümör tedavileri
- Karaciğer hastalıkları
- Böbrek ve idrar yolu hastalıkları
- Hormonal hastalıklar
- Zehirlenmeler ve sıcak çarpmaları
- Göz hastalıkları
- Şoklar
Kortizon tedavisi bazı hastalıklarda tek tedavi yolu olsa da fazla alındığında geri dönüşü olmayacak hastalıklara da sebep olabilmektedir. Kortizonun yan etkileri şunlardır;
- Gelişme bozuklukları
- Vücudun bazı bölgelerinde normal dışı şişlikler ve gövdede yağlanma
- Adale zayıflığı
- Kan basıncında yükselme
- Kemik erimesi
- Psikolojik bozukluklar
- Ciltte kıllanma, çizgilenme
- Adet bozuklukları
- Şeker ve tansiyon yükselmesi
- Gözlerde katarak oluşumu
- Mide şikayetleri