Cilt kanserleri, insanda en sık görülen kanser türüdür. Cilt, dış dünya ile ilişkimizi sağlayan, oldukça büyük alan kaplayan bir organdır. Bu geniş alanda zaman içinde çeşitli değişiklikler olması kaçınılmazdır. Bu değişikliklerin çoğu (benler, güneş lekeleri, iyi huylu tümörler vs.) iyi huyludur. Ancak bir kısmı da kötü huylu tümörler olabilir. Son yıllarda ozon tabakasındaki incelme nedeniyle kötü huylu tümörlerde önemli miktarda artış olmuştur. Ancak, cilt tümörlerinin büyük çoğunluğu tedavi edilebilir ve sağlık açısından bir daha sorun oluşturmaz.

Cildimi güneşten korumalı mıyım?

Tabii ki. Yazın bronzlaşmak için güneş altında yatmak iyidir ama güneş ışınlarının cilde yaptığı tahribat da büyüktür. Özellikle teniniz açık renkliyse. Cilt tümörlerinin bilinen en önemli etkeni güneş ışınlarıdır. Bunun dışında, güneş ışınları cildin erken yaşlanmasına da sebep olurlar. Güneşe çıkacağınız zaman koruyucu kremler kullanmanız şarttır.

İyi huylu bir lekeyle kötü huylu bir tümörü nasıl ayırabilirim?

Siz ayıramazsınız. Bazen bu işin uzmanları bile ayırmakta zorlanır ve ciltten bir parça alıp laboratuarda inceleme gereği duyabilirler. Ancak sizin yapabileceğiniz, değişiklik gösteren bir leke olduğunda veya 3–4 hafta içinde iyileşmeyen kabuklu, kanamalı bir yara olduğunda doktora başvurmaktır

Vücudumda yeni çıkan lekelere dikkat etmeli miyim?

Evet etmelisiniz. İnsan vücudunda yeni benlerin çıkması tamamen normaldir. Bazen de yaşa bağlı veya güneşe bağlı lekeler görülebilir. Ancak mevcut benlerde veya yeni çıkanlarda bazı değişmeler fark ederseniz doktorunuza başvurun. Bu değişmeler şunlardır: benin son birkaç ay içinde büyüme göstermesi; sınırlarının düzensiz, asimetrik bir hal alması; renk değişikliği olması.

Kime başvurmam gerekir?

Bir plastik cerraha veya bir dermatoloji uzmanına başvurmanız gerekir.

Şüpheli bir leke görülürse hangi yol izlenir?

Tümör olabileceği şüphesi olan bir leke görülürse kesin tanı koymanın tek yolu patolojik inceleme yapmaktır. Eğer leke, tamamen çıkarıldığında geride kalan alan sorunsuz onarılabilecek kadar küçükse (ki genelde öyledir), o zaman tamamını çıkartıp patolojik incelemeye göndermek en iyisidir. Böylece hem dokuyu inceleyen patolog daha iyi bir tanı koyma şansını yakalar, hem de çoğu durum için, tanı ve tedavi tek seferde gerçekleşmiş olur. Daha büyük lekeler için sadece bir parça alıp incelemeye gönderilir. Gelen rapora göre tedavi yolu izlenir.

Çevremden bana “bıçak vurdurma, bıçak vurulursa yayılır diyorlar”. Bu ne derece doğru?

Bu tamamen yanlış bir inanıştan kaynaklanmaktadır. Eğer kötü huylu bir tümörse ve dokunulmazsa kesinlikle yayılacaktır. Ama ameliyat olursanız tedavi olma şansınız da yüksektir. Bazen, konunun uzmanı olmayan hekimlerce iyi huylu olduğu düşünülerek cilt tümörlerine müdahale edilmekte ve çıkartılan doku incelemeye gönderilmemektedir. Adı konmayan bu doku eğer yetersiz çıkarılmışsa tekrar eder ve yayılır. Bu da halk arasında yaygın olan “bıçak vuruldu, yayıldı” inanışına sebep olmuştur.

Peki, ameliyat olsam da tümör tekrar ortaya çıkabilir mi?

Evet çıkabilir. Böyle bir ihtimal tümörün cinsine de bağlıdır, ama tekrar ortaya çıkma şansı vardır. Cilt tümörlerinin çoğu güneşin de etkisine bağlı olarak özellikle açık renk tenli kişilerde ortaya çıkar. Bu sebeple cilt tümörü çıkarılan hastaların bir kısmında aynı etkiler altında kalan diğer bölgelerde de yeni tümörler çıkabilir. Dolayısıyla cilt tümörü nedeniyle ameliyat olan kişilerin hem tümörün tekrar ortaya çıkması, hem de yeni tümör oluşumu açısından takipte tutulması gerekir.