Kulak nasıl duyar? Kulağın yapısı, kulağın bölümlerinin özellikleri, görevleri nelerdir? Kulak hakkında bilgi.

Kulak; işitme organıdır. Gerek yapı gerekse de işlev bakımından dış kulak, orta kulak, iç kulak olmak üzere üç bölümden oluşur. Kulak ve ilgili yapılar yalnız işitme olayında değil, vücudun dengesini korumasında vazgeçilmez işlevler üstlenmişlerdir. İşlev bakımından dış kulak ve orta kulak ses dalgalarını merkezi sinir sisteminin algılayabileceği sinirsel uyarılara çevirir. Bu işlev, iç kulaktaki “koklea” adı verilen yapı tarafından gerçekleştirilir. İç kulağın dengeyle ilgili işlevini yerine getiren yapısına ise “vestibulum” adı verilir.


Dış Kulak: Kulak sayvanı ve dış kulak kanalı olmak üzere iki bölümden oluşur. Dış kulak kanalı, orta kulağın “timpan zan”nda son bulur. Kulak sayvanı, elastik yapıda bir kıkırdak iskeletine sahiptir. Bu kıkırdak yapı deriyle örtülmüştür ve ses dalgalannın yakalanması için geniş bir yüzey oluşturur. Dış kulak kanalı kıkırdak ve kemik olmak üzere iki bölümden oluşur. Kanalın kemik bölümü şakak kemiği içindedir ve tüm kanalın 2/3′ünü oluşturur. Kıkırdak bölümüyse kulak sayvanının yapısındaki kıkırdaktan oluşur.

Kulak Zarı: Dış kulak kanalının orta kulağa açıldığı sınırda bulunan ve üç tabakadan oluşmuş bir zardır. Kulak zarı dış kulak kanalından geçen ses dalgalarını alır ve bunları titreşimlere çevirir. Bu titreşmeler ise orta kulak kemikçiklerine iletilir.

Orta Kulak: Şakak kemiği içinde bulunan 6 duvarlı bir boşluktur. Orta kulağın dış yan duvarlı bir boşluktur. Orta kulağın dış yan duvarının büyük bir bölümü kulak zarı tarafından oluşturulur. Orta kulak içinde birbiriyle arka arkaya eklemleşmiş üç kemik vardır. Bu kemiklere “İşitme kemikçikleri” adı verilir. İşitme kemikçikleri dıştan içe doğru şöyle sıralanmışlardır: Çekiç, örs ve üzengi. Çekiç kemiği bir ucuyla üzengi kemiğine dokunur. Üzengi kemiği ise ucundaki bir düzlükle orta kulağın iç duvarında bulunan fenestra koklea adlı deliğe girmiştir. Ses dalgalarının titreştirdiği kulak zarı bu titreşimleri sırasıyla çekiç, örs ve üzengi kemiklerine iletir. Üzeni kemiğinin fenestra kokleaya giren bölümü kendisine iletilmiş olan titreşimlere uyarak ileri geri hareketler yapar ve bu titreşimleri iç kulakta bulunan ve işitme işleviyle ilgili asıl yapılardan bir olan kokleaya ulaştırır.

İç Kulak: İşitme ve denge olayıyla ilgili asıl yapıları içerir ve şakak kemiğinin içinde bulunur. İç kulak başlıca iki yapıdan ve üç bölümden oluşur: İlk yapı kemik, ikinci ise zardan yapılmıştır. Zardan yapılmış olan bölüm kemik bölümünün içinde bulunur. İç kulak kemik içine oyulmuş bir tüneller sistemi olarak düşünülebilir. Bu tünel sisteminin tümüne birden kısaca labirent denir. Bu labirent, yani iç kulak, üç bölümden oluşur: Ortadaki bölüme “Vestibül” denir. Vestibül, orta kulağın iç yan tarafında bulunur. Hemen önünde, kendisiyle bağlantı içinde olan işitme işlevinden sorumlu koklea yer alır. Vestibülün arkasındaysa yine vestibülle ilişkisi olan ve denge işlevinden sorumlu “Semisirküler kanallar” denilen yarım daire biçiminde üç tünel vardır. Vestibül, koklea ve semirsirküler kanallar şakak kemiği içine oyulmuş tüneller gibidirler. Duvarları kemik ten yapılmış olan bu yapının içinde ona uyacak biçimde zardan yapılmış olan iç kulağın ikinci yapısı bulunur. Vestibül, iç kulağın orta bölümünü oluşturur ve orta kulağın iç yan tarafında bulunur. Vestibülün önünde, iç kulağın “Koklea” arkasındaysa “Semirsirküler kanallar” yer alır. Vestibülün dış yan duvarında Fenestra vestibülü” denilen bir delik bulunur. Bu delik üzengi kemiğinin yassı bölümüyle kapatılmıştır. Üzengi kemiği bu delik içinde bir piston gibi ileri geri hareket edebilir. Bu hareketler ses dalgalarının titreştirdiği kulak zarının titreşimlerine uygun olarak oluşur. Böylece ses dalgaları iç kulağa kadar iletilmiş olur. Vestibülün ön duvarınaysa kokleanın girişi olan açıklık bulunur. Vestibülün arka duvarıysa semisürkiler kanalların girişi olan açıklıklarla delinmiştir.

İşitme olayı: Dış kulağın kulak zarına ulaşan ses titreşimleri, bu zarı uygun bir biçimde titreştirirler. Kulak zarındaki bu titreşimler ise işitme kemikçiklerine iletilirler. Çekiç, örs ve üzengi kemikçikleri yoluyla orta kulağı kat eden bu titreşimler, daha sonra iç kulağa ulaşrrlar. İç kulağa iletilmiş olan titreşimlerse kokleayı uygun bir biçimde titreştirirler. 8. kafa sinirinin koklear dalıysa bu titreşimleri sinirsel uyarılar biçiminde algılayıp, onları değerlendirmesi için beyinin ilgili bölgelerine iletir. Dış çevreden gelen ses dalgalarını sinirsel uyarılara çevirme görevi kokleaya aittir.

Alıntıdır.