Konu: Kirigami nedir? Muhteşem kirigami sanatı!

Kirigami nedir? Tarihi gelişimi ve yapılış yöntemleri nelerdir?..


New York'lu sanatçı Made White kağıt illüstrasyonlarıyla dikkat çekiyor. Sanatçı, falçata kullanarak kestiği kağıtları muhteşem hayvanlara, eşyalara çeviriyor.

Xuan paper (xuan kağıdı) veya Shuen paper (shuene kağıdı) ya da rice paper (pirinç kağıdı) olarak adlandırılan bu sanat, ilk defa Çin’in doğu bölgelerinde başlamıştır. Çinliler bu sanatı başlangıçta yazı yazma ve resim yapma işlerinde kullanmışlardır. Kağıdı keserek şekil verme sanatına Japonca’da “Kirigami” denir

Kirigami nedir?
Kağıda keserek şekil verme sanatına Japonca’da “Kirigami” denir. Japonca’da kesilmiş (kami) kağıt anlamına gelmektedir.
Aslında birçok kültürde çeşitli kağıt kesme sanatları mevcut olmasına rağmen en çok bilineni Japon kültürünün ayrılmaz bir parçası olan Origami’nin temel formlarında katlanmış kağıdın makas ya da kesici kullanarak şekillendirilmesi olarak tanımlanan “Kirigami” dir.
Doğu kültüründe yaygın bir sanat olan Kirigami’nin 17. yüzyılda ortaya çıktığı düşünülmektedir. İlk zamanlarda tapınaklarda tanrılara sunulmak üzere yapılmıştır.
Japonların bir çok geleneksel motifleri ve Kirigami’nin bir çeşidi olan Monkiri ile üretilmiştir. Monkiri ile özellikle şehir amblemleri tasarlanmıştır. Monkiri Japonca’da “amblem kesme” anlamına gelmektedir.
Origami nedir?
Origami, Japonca “ori” (katlamak) ve “gami” (kâğıt) sözcüklerinin birleşiminden meydana gelmiş olup kağıt katlama sanatına verilen addır. İsmi Japonca olsa da Çin kaynaklı bir sanat olduğunu iddia eden kaynaklar da vardır.
Genellikle kare kağıt parçalarını kesmeden ve yapıştırıcı kullanmadan, sadece katlayarak, çeşitli canlı ve cansız figürler oluşturarak yapılmakla birlikte, dikdörtgen kağıtlardan, hatta kağıt paralardan yapılan modeller de oldukça fazladır. Kesme işleminin de kullanıldığı türe kirigami denir.
Origami klasik origami ve parçalı origami olmak üzere iki çeşittir. Klasik origami genellikle tek parça kâğıttan yapılır. Çok fazla olmasa da iki veya üç parçanın kullanıldığı klasik origamiyle çeşitli hayvan veya eşya figürleri yapılır.
Modüler origami olarak da adlandırılan parçalı origami birbirinin benzeri parçaların birleştirilmesiyle oluşturulur ve hayvan veya eşya gibi somut figürlerden çok, üç boyutlu geometrik figürlerin yapılmasında kullanılır.

Japonca’da kiri kağıt, gami (kami) ise kesme anlamına gelmektedir. Doğu kültüründe yaygın bir sanat olan Kirigami’nin 17. yüzyılda Çin’de ortaya çıktığı, buradan diğer Asya ülkelerine (Japonya, Güney Kore vs.) yayıldığı ileri sürülmek

İleriki dönemlerde bu sanatı geliştiren Japonlar'ın bir çok geleneksel motifleri ve Kirigami’nin bir çeşidi olan Monkiri ile üretilmiştir.

Genelde Kirigami katlanmış bir temel ile başlar, ardından kağıt kesilir ve kağıt düzleştirilerek açılır kirigami tamamlanır. Kirigami genelde simetriktir; kar taneleri, yıldızlar veya orkideler gibi..

Kirigami ile açılır kapanır modeller arasındaki fark; kirigami tek bir kağıttan kesilerek dizayn tamamlanır. Açılır kapanır modeller ise birkaç parça yapıştırılarak yapılabilir.

Doğu kültüründe yaygın bir sanat olan Kirigami’nin 17. yüzyılda ortaya çıktığı düşünülmektedir. İlk zamanlarda tapınaklarda tanrılara sunulmak üzere yapılmıştır.

Japonların bir çok geleneksel motifleri ve Kirigami’nin bir çeşidi olan Monkiri ile özellikle şehir amblemleri tasarlanmıştır. Monkiri Japonca’da “amblem kesme” anlamına gelmektedir.

Oluşturulmuş belli katlama sayıları bulunan kirigami örnekleri oluşturularak güzel tasarımlar uygulanabilir. Bunun yanı sıra; katlama sayılarını ve kesme yerlerini değiştirerek kendine özgü kirigami örnekleri de tasarlayabilmek mümkündür.