Alerjik hastalıklarda, etkilenen organa göre değişen bulgular ortaya çıkar. Alerjik hastalıklar ortaya çıkan bulgulara ve etkilenen doku ve organ sistemine göre adlandırılır.
Belli başlı alerjik hastalıklar şunlardır: Saman nezlesi (alerjik rinit), alerjik astım, atopik dermatit, ürtiker ve anjioödem, bitki alerjileri (zehirli bitkiler), arı alerjisi, evcil hayvan alerjisi, lateks alerjisi, kalıp alerji, kozmetik alerjileri, ilaç alerjiler, göz alerjileri (alerjik konjonktivit), gıda alerjileri, güneş alerjisi
Alerjik Rinit
Alerjik rinit (saman nezlesi), özellikle ergen ve genç erişkinlerde sık görülen kronik bir alerjik sorundur. Alerjiler, polen, toz ve hayvan tüyü gibi alerjenler, erken çocukluk döneminde, sinüs ve nazal belirtilere neden olmaya başlar. Alerjik rinit tipik olarak iki sebepten oluşur: alerjik hastalığa genetik yatkınlık ve alerjenlere maruz kalma. Çocuklar alerjiyle doğmazlar fakat tekrarlanan bir şekilde çevresel alerjenlere maruz kalmaya bağlı olarak alerji belirtileri geliştirirler.
Belirtiler, mevsim ve alerjen türüne göre değişir. Hapşırma, burun akıntısı, burun tıkanıklığı, gözlerde ve burunda kaşıntı alerjik rinitin tipik belirtileridir.
Alerjik rinitin teşhisinde hastalık öyküsü çok mühimdir. Daha sonrasında kandaki antikor oranını ölçmek için spesifik IgE testi uygulanabilir. Nazal endoskopi, nazal smear ve deri testleri de uygulanan diğer teşhis yöntemleri arasındadır.
Alerjik rinit tedavisinde öncelikle alerjenlerden kaçınıldıktan sonra, ilaç tedavisi, immunoterapi (alerji aşısı) ve Rhinolight (köprü link) medikal fototerapi (burun içerisine yapılan bir ışık tedavisi) uygulanabilir.
Alerjik Astım
astım
Astım, özellikle çocuklarda alerjik yapıda gelişir (Çocuk astım olgularının % 90'ı alerjik astımdır.) fakat her alerjik bünye astım rahatsızlığı yaşamaz.
Maruz kalınan ev tozu akarı, küf, evcil hayvan döküntüleri gibi ev içi alerji yapıcı maddeler, alerjik bünyeye sahip olanlarda, solunum yollarında (bronş-bronşiol) daralmaya neden olur. Bu daralma da nefes alma güçlüğüne neden olur. Havanın girip-çıkarken zorlanmasından dolayı boğazdan hırıltı şeklinde ses gelir. Yaşanan bu durum, astım nöbetinin göstergesidir. Alerjik astım tedavisinde, tüm alerjik hastalıklarda olduğu gibi, ilk olarak alerjiye neden olan etkenlerden uzak durulmalıdır.
Alerjik Egzama
Alerjik egzama (atopik dermatit), genelde; yanaklar, boyun altı, dirsek içleri ve diz arkasında görülen, kuruluk, döküntü, kaşıntı, kabarcıklar ve iltihaplanmayla ortaya çıkan, çocukların yaklaşık %15'inde, erişkinlerin ise %3'ünde görülen bir hastalıktır.
Ürtiker Ve Anjioödem
Ürtiker (kurdeşen), insanların %20'sinin yaşamlarının bir döneminde karşılaştığı bir rahatsızlıktır. Çevresi daha kırmızı ve ortası daha soluk olarak görünen, kabaran, kaşınan ve kısa sürede sönen lezyonlara ürtiker denir.
Zehirli Bitki Alerjisi
Zehirli bitkilerden gelen polenler hem alerjen, hem de zehirlidir. Bu tür bitkilerde lateks proteini bulunur ve bu protein alerjiye neden olur. Bu zehrin içeri alınmasından sonra solunum yollarında, gözde, deride alerjik reaksiyonlar görülür.
Evcil Hayvan Alerjisi
evcil hayvanlar alerji
Evcil hayvan kaynaklı alerjenler; ölmüş deri döküntüleri, tüy, dışkı ve tükürüktür. Hayvan alerjenlerinin en önemli özelliği yapışkan olması ve bu nedenle evcil hayvan olmayan bölgelere de kolaylıkla taşınabilmesidir. Genetik olarak alerjiye yatkınlık, kişinin evcil hayvana karşı alerjik tepki gösterme olasılığını arttırır. Bu tür alerjinin en sık görülen belirtileri, burunda akıntı, gözde kaşıntı, sulanma ve astımdır.
Hayvan alerjisi, astımlı kişilerde oldukça yaygındır ve genellikle kene alerjisi ile beraber görülür. At gibi büyük oldukları için çok sayıda alerjen bulunduran ve kedi, köpek gibi insanlara yakın olan hayvanlar ise insanlara yakınlığından dolayı en çok alerjiye sebep olan türdendir.
Evcil hayvan alerjisi, kan tahlilleri ve deride testi ile tespit edilir. Kortizon içeren burun spreyleri, tabletler, içeri çekilen sprey ve göz damlası, bir şekilde alerjik belirtileri hafifletebilir ama alerjik bünyeye sahip kişinin bu tür hayvanlardan uzak durması ve uzun vadede etki gösteren alerji aşısı en etkili tedavidir.
Arı Alerjisi
Arı alerjisi, en çok bal arısı, sarı arı ve eşek arısı sokmasından kaynaklanan alerjik hastalıktır. Arı alerjisi, özellikle arı tarafından birkaç kez sokulan ve genetik olarak yatkın kişilerde (atopik) ortaya çıkar.
Lateks Alerjisi
Lateks alerjisi, son yıllarda sık görülmeye başlayan bir alerjik hastalıktır. Lateks, kauçuk ağacının özsuyunun kimyasal işlemlerden geçirilmesiyle elde edilen ve endüstride yaygın olarak kullanılan bir maddedir. Lateks alerjisi, sık kullanılan (40 binden fazla üründe lateks kullanıldığını biliniyor) bu madde ile temas sonucu; deride kızarma, kabarma, kaşıntı, burun akıntısı, hapşırmalara, gözlerde sulanma, kızarma ve kaşıntıların oluşmasıdır.
Küf Alerjisi (Kalıp Alerji)
küf alerjisi
Küf mantarları da alerjik sorunlara neden olur. Küflerin birçoğu yıl boyu mevcuttur ve hem evin dışarısında, hem de içerisinde büyümeye devam eder.
Kurumuş yapraklar ve zirai alanlar, dışarıdaki küflerin başında gelir. Evde yetiştirilen bitkiler, tozlu kitaplar, banyo ve rutubetli alanlar da evin içerisinde gelişen küflerin başlıca nedenidir. Küf, peynir, mantar, sirke gibi gıdalarda da sıkça rastlanan mikroorganizmalardır.
Küf alerjisinin belirtileri; öksürük, gözlerde kaşıntı gibi tipik alerji göstergeleridir, fakat komplikasyonlar gripten, deri hastalıkları, sinüzit ve hatta zatürreye kadar genişletebilir. Eğer küfe toksik reaksiyon gösteren bir bünyeniz varsa, belirtilere; baş ağrısı, sinirlilik, aşırı yorgunluk da eklenebilir. Bazı duyarlı kişilerde, astım krizi, küf alerjisi nedeniyle tetiklenebilir.Genetik miras, rutubete maruz kalınan yerlerde yaşamak ve çalışmak, havasız ortamlarda bulunmak küf alerjisi riskini arttırır.
Muayenede alerjik hastalık öyküsü, yaşadığınız ve çalıştığınız yerin rutubetli olup olmadığı bilgisi gereklidir. Hastalık, deri prick testi ve RAST (radyoalergosorbent) testi denilen, vücutta belirli bir antijene tepki gösteren antikorların varlığını saptayan kan tahliliyle teşhis edilebilir.
Alerji tedavilerinde genellikle alerji ilaçları, alerjiniz astım gibi hastalıklara neden olabilecek kadar ciddiyse burun spreyleri kullanılır.
Kozmetik Alerjisi
Nemlendirici, şampuan, deodorantlar, makyaj malzemeleri, kolonya ve diğer kozmetik gibi ürünler son yıllarda günlük bakım alışkanlıklarının bir parçası haline gelmiştir. Cilde faydalı olan bu ürünler, alerjik bünyelerde ters tepki yaratarak cildi tahriş edebilir.
İlaç Alerjisi
İlaçlar her ne kadar vücuda faydalı olmak için üretiliyorsa da, içeriğindeki korucu maddeler, boyalar nedeniyle bazı hassas bünyelerde alerjik reaksiyonlara sebep olabilir. İlaçtan kaynaklanan her reaksiyon alerji değildir. Bazı ilaçlar, aşırı dozda alınma nedeniyle, toksik etki yaratabilir. Genetik olarak alerjiye yatkın olan kişiler, ilaç alerjisi geliştirmeye yatkındır.
Alerjik Konjonktivit
göz alerjisi
Alerjik Konjonktivit, genelde polen, yabani otlar, akarlar, küfler, hayvan tüyleri, kozmetik maddelere ve güneşe karşı geliştirilen; gözde kızarıklık, batma, sulanma ve ödem gibi belirtiler gösteren alerjik bir hastalıktır.
Alerjik Konjonktivit tanısı genellikle klinik bulgu ve belirtilerle konur. Gerekli görülen durumlarda, Kandaki IgE miktarlarına bakılarak tanı konulabilir. Hastalık tedavisinde, öncelikle alerjiye neden olan etkenlerden kaçınılmalıdır. Bunun için, alerjeni gözden uzak tutan suni gözyaşı, soğuk kompres gibi yöntemler uygulanabilir. İlaç olarak ise, genelde, antihistaminikler kullanılır.
Gıda Alerjisi
Gıdalar insan vücudunda, özellikle çocuklarda çeşitli alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Özelikle gıda sektöründeki gelişmeler ve yiyeceklere eklenen katkı maddeleri nedeniyle gıda alerjisi görülme oranları artmıştır.
Güneş Alerjisi
Solar ürtiker, güneş ışığına maruz kalmanın neden olduğu kronik ürtiker şeklidir. Güneş ışığına maruz kalan deri alanları üzerinde kaşıntı, kızarıklık ve kurdeşen görülür. Bu etkiler güneşe çıkıldığı an görülebilir, fakat oluşan belirtiler güneş yanığı ile karıştırılmamalıdır.