SUDA BOĞULMA
Boğulma ; akıntılarla baş edememe, halsizlik, yaralanmalar, soğuk, yosunlara takılma, su yutma gibi bazı olaylar sonucu kişinin paniğe kapılması sonucu gelişebilir.
Tatlı su; örneğin havuz ya da gölde boğulma ile tuzlu suda, denizde boğulma mekanizmaları farklıdır. Tatlı su, hemen akciğerlerdeki hava keseciklerinin duvarından emilir ve kana geçer. Su, kanı seyrekleştirir ve kırmızı kan hücrelerinin parçalanmasına sebep olur. Aynı zamanda hava kesecikleri de yırtılır ve akciğer dokusunda geriye dönülmez tarzda hasar olur.
Tuzlu su, eğer akciğerlere çekilecek olursa yoğun deniz suyu vücut sıvısını hücrelerin dışına çeker ve alveollere (akciğerlerdeki hava kesecikleri) vücut suyunun dolmasına sebep olur, akciğer ödemi ortaya çıkar. Sonuç olarak hava keseciklerinden kana oksijen geçmesi zorlaşır. Suyun içindeki kimyasal maddeler veya bakteriler de akciğer dokusunda hasara sebep olabilir.
Çok az miktarlarda da olsa tuzlu veya tatlı suyun hava yollarına girmesi larinkste (nefes borusunun üzerindeki organ) şiddetli tahrişe yol açar. Larınks kaslarında güçlü nir kasılma meydana gelir. Amaç akciğerlere daha fazla su girişini önlemektir. Fakat bu kasılma varsa hava yolu tıkalı demektir ve akciğerlere hava girişi de önlenmiş olur. Yeterli oksijenlenme sağlanamayınca da kazazede şuurunu kaybeder.
İlkyardım
- İlkyardımcı deneyimli ve eğitimli değilse yüzme bilse dahi suda çırpınmakta olan kazazedenin yanına yüzerek gitmemelidir. Boğulanı kurtarmak için kendini suya atan iyi niyetli fakat tecrübesiz kişilerin kendileri boğulmuşlardır.
- Kazazedenin şuuru açık ve hâlâ su içinde ise sudan kurtarmak gereklidir. Kazazedeye yüzebilen herhangi bir şey tutunması için atılabilir. İpe bağlı bir can simidi, uzun bir sırık, kürek, şişmiş bir stepne veya iç lastik bile can kurtarıcı olabilir. Eğer mümkünse kayık, tekne gibi bir araçla kazazedeye yaklaşılabilir.
- Sudan kurtulmuş bir kazazedeye yapılacak ilk işlem ABC kontrolüdür. Gerekiyorsa suni solunum ve kalp masajı yapılır. Bilincin durumuna göre pozisyon verilir. Kazazede üzeri örtülerek nakledilir. Çünkü ısı kaybı olmuştur, vücut ısısı korunmaya çalışılmalıdır.
- Eğer kazazedenin akciğerlerine kaçan su miktarı çok fazla değilse yeterli suni solunumla kişi kendine gelebilir. Su miktarı daha fazlaysa hayata dönüş daha yavaş olur ancak yapılacak ilkyardım aynıdır.
- Eğer boğulma olayı bir dalma kazası sonucu oluşmuşsa ya da kazazedenin şuuru açık fakat kol ve bacakta kuvvet kaybı,felç veya uyuşukluktan şikayet ediyorsa ilkyardımcı bir omurga travmasından şüphelenmelidir. Dalma kazalarında en çok boyun travmaları görülür. Eğer bir boyun travması şüphesi varsa veya kazazede suda yüzükoyun durumda ise kazazedeyi sudan çıkarmadan önce şunlar yapılmalıdır :
- Kazazedeyi sırtüstü konuma getir. Kazazedenin vücudunun tüm üst yarısını birden çevir. Mümkünse iki kişi çalış.
- Hava yolunu açıp suni solunuma başla. Baş ve gövde düz bir çizgide , kıvrılmadan , bütün olarak tutulurken diğer ilkyardımcı suni solunum yapsın.
- Kazazedenin sırtının ve başının altına bir omurga tahtası yerleştir.Kazazedeyi tahtaya tespit et. Kazazedeyi sıkıca tespit etmeden sudan çıkarma.
- Kazazedeyi omurga tahtası üzerinde sudan çıkar ve kalp-akciğer canlandırmasına başla.Suda kalp masajı etkili bir biçimde yapılamaz.
- Kazazede kendine gelene kadar veya bir hastaneye ulaştırana ya da tıbbi yardım gelene kadar kalp-akciğer canlandırmasına devam et.