1. Nasıl bir ağız bakımı uygulamalıyım?
• Dişeti hastalıklarından ve diş çürüklerinden korumak için dişler günde en az 2 defa 2 dakika fırçalanmalıdır.
• Diş fırçalamaya başlamadan önce asla fırça ıslatılmamalıdır.
• Fırça başı küçük ve orta sertlikte fırçalar tercih edilmelidir.
• Kullanılan macun miktarı fındık büyüklüğünü geçmemelidir.
• Diş fırçası, diş ve dişeti birleşimine 45 derece açı ile yerleştirilmeli ve 10 kere dairesel olarak hareket ettirilmelidir. Fırça daha sonra bir fırça boyu ilerletilmeli ve tüm diş yüzeyleri yanak ve dil tarafında aynı şekilde fırçalanmalıdır. Çiğneme yüzeyleri ise ileri geri hareketlerle fırçalanmalıdır.
• Ağız temizliği, fırçalama ve diş arası temizliği aşamalarından oluşur. Sadece fıçalama yapmak hiçbir zaman tam bir temizlik sağlamaz. Fırçalama sonrası dişlerin ara yüzeylerinin temizlenmesi amacıyla diş ipi ya da arayüz fırçası kullanılmalıdır. Bu ürünlerin günde bir defa kullanımı uygundur.
• Ağız bakımını desteklemek için gargaralar da kullanılabilir. Ağız gargaralarının kullanımı hiçbir zaman diş fırçalamanın ve/veya diş arası temizliğinin yerine geçmez. Sadece destekleyici etkiye sahiptir.
2. Nasıl bir diş fırçası kullanmalıyım?
• Her marka fırçanın boyutu, şekli, fırça kıllarının dizilişi ve kılların sertliğine göre farklılık göstermektedir. Sert kıllara sahip diş fırçaları diş minesine zarar verebileceği ve dişeti çekilmesi yapabileceği için tercih edilmemelidir.
• İdeal bir diş fırçasının fırça kılları orta sertlikte olmalı ve kıl uçları mikroskobik olarak yuvarlatılmış olmalıdır. Böylece fırçanın diş minesini çizmesi önlenmiş olur.
• Diş eti çekilmesi olan kişiler yumuşak fırçalar tercih etmelidir. Böylece aşırı kuvvet uygulanması sonucu oluşmuş dişlerdeki aşınmaların ve dişeti çekilmelerinin artması önlenebilir.
• Ağız içi cerrahi operasyon sonrası operasyon bölgesinin temizlenmesinde ekstra yumuşak diş fırçaları da kullanılabilir.
• Ortodontik tedavi gören ve dişlerinde braketler olan hastalar için özel olarak üretilmiş ortasında oluk oluşturacak şekilde daha kısa fırça kılları içeren diş fırçaları tercih edilmelidir.
• Son dönemde manuel diş fırçalarına ek olarak elektrikli diş fırçaları da kullanılmaya başlanmıştır. Bu fırçalar genelde ağız hijyenini manuel diş fırçalar ile sağlayamayan, elini elinin hareket kabiliyeti az olan, engelli ya da Parkinson hastası olan kişilere önerilir.
• Her hastanın ağız diş sağlığına göre uygun olan bir fırça /macun vardır ancak size en uygun diş fırça /macun hekiminizin yapacağı muayene ile belirlenecektir.
3. Manuel diş fırçalarıyla şarj edilebilir diş fırçaları arasında fark var mıdır?
• Yapılan çalışmalar manuel diş fırçaları ile şarj edilebilir diş fırçaları arasında bakteri plağının uzaklaştırılması açısından farklılık olmadığını göstermektedir. Hangi fırça kullanılırsa kullanılsın önemli olan mekanik olarak etkin bir şekilde bakteri plağının ortadan kaldırılması ve fırçanın doğru kullanılmasıdır.
4. Diş fırçamın bakımını nasıl yapmalıyım?
• Diş fırçanızı kullandıktan sonra bol suyla durulayın. Diş fırçanızı kullandıktan sonra kıllarının arasında diş macunu ve artık kalmayacak şekilde musluk altında yıkayın.
• Fırçaların kullanım sonrası kuruyabilmesi amacıyla yeterli zamanın geçmesi için gün içinde her fırçalamada ayrı bir fırçanın kullanılması daha sağlıklıdır. Nemli kalan diş fırçalarında bakteriler ve mantarlar üreyebilmektedir. Diş fırçanızı kullanım sonrası temizleyin ve dik pozisyonda kurumaya bırakın.
• Fırçalar arasında virüs ve bakteri geçişi olmaması için farklı kişilere ait diş fırçalarının birbirleri ile temas etmemesi sağlanmalıdır.
• Gribal enfeksiyonlardan sonra diş fırçanızı yenileyin.
• Fırçanızı fırçalamalar arasında kapalı kapta saklamayın. Kapalı ortamda nemli diş fırçasının kılları üzerinde bakteriler oluşacaktır.
5. Diş fırçası ne sıklıkla değiştirilmeli?
• Diş fırçası fırça kıllarının yıpranması kontrol edilerek en fazla 3 ayda bir değiştirilmelidir. Fırçanıza karşıdan ve yandan baktığınızda fırça kıllarında açılma görüyorsanız fırçanızı değiştirme vaktiniz gelmiştir. Bazı fırçalar, üzerine entegre edilmiş olan indikatörlü fırça kılları ile kullanım süresi dolan diş fırçalarında renk değiştirerek kullanıcıyı uyarmaktadır.
6. Nasıl bir diş macunu seçmeliyim?
• Ağız bakımında en önemli olan mekanik temizliktir. Yani dişlerin diş fırası ile etkin bir şekilde temizlenmesidir. Ancak diş macunlarının içeriklerindeki florür ile mine dokusundaki hasarları onarma ve abraziv partiküller ile bakteri plağını uzaklaştırma açısından ağız bakımına katkıları vardır. Bu amaçla yeterli özeliklere sahip herhangi bir marka diş fırçası ve diş macunu kullanılabilir. Sonuçta sağlıklı dişlere sahip olmanın yolu günde 2 kez düzenli olarak diş fırçalamaktan geçer.
• Dişeti çekilmesi, yanlış diş macunu ve fırçası kullanımı, asitli gıdaların sık kullanımı gibi nedenlerle oluşan diş hassasiyetlerinde hassasiyet giderici diş macunları kullanılabilir.
• Dişeti hastalığına sahip bireyler dişetine yönelik diş macunlarını kullanabilirler
• Çay-kahve gibi dişlerde renkleşmeye neden olabilecek gıdaları çok tüketiyorsanız, sert fırçalar kullanmak yerine iri partiküller içeren diş macunlarını seçmek daha etkili bir sonuç elde etmenizi sağlayacaktır.
7. Diş fırçası ve diş macunu çürüklerden ve diş eti hastalığından korunmak için yeterli midir?
Diş fırçalama bakteri plağının %100’ünü uzaklaştıramaz. Dişlerin sadece fırçalanması ile dişler arasındaki plak dokunulmadan yerinde kalır. Diş ipi kullanımı ya da arayüz fırçalarının kullanımı dişler arası yüzeylerin temizlenmesi için gereklidir. Bu ürünlerin günde bir defa kullanımı uygundur.
8. Arayüz bakımı neden önemlidir?
• Diş fırçası ve diş macunu ile ulaşamadığınız, dişlerin arayüzlerini temizlemek için diş ipi, arayüz fırçaları ya da ağız duşu kullanılmalıdır.
• Eğer arayüz bakımı yapmıyorsanız, dişlerinizin aralarında diş çürüğü oluşma ve dişeti hastalığı gelişme ihtimali çok yüksek olur.
• Özellikle dişeti hastalığını önlemek için arayüz bakımı düzenli olarak yapılmalıdır.
9. Diş ipi nasıl kullanılır?
• İlk kullanımda kolay kullanım amacıyla mumlu diş ipleri tercih edilebilir.
• Diş ipi her iki elimizin orta parmağına dolanarak ve baş ve işaret parmakları ile ipi yönlendirerek kullanılır.
• Diş ipini dişlerinizin arasından yavaş hareketlerle ve kontrollü olarak geçirin. Dişetini yaralayacak sert ve ani hareketlerden kaçınmalısınız.
• Dişin yan yüzeyine yaslayarak, ip c harfi çizecek şekilde tek hareketle diş aralığından çıkarılmalıdır.
• Diş ipinin kirlenmiş kısmı bir elin orta parmağına sarılarak diğer orta parmaktan temiz ip serbestlenmelidir.
• Aynı aralığa tekrar girilerek bu sefer diğer komşu dişin arayüzü temizlenmelidir.
• Bu işlem tüm diş aralıkları için iki defa olacak şekilde tekrarlanmalıdır.
10. Arayüz fırçası nasıl seçilmeli?
Arayüz fırçası seçiminde komşu dişlere temas ederek ancak sıkışıp zarar vermeyecek bir boyut tercih edilmelidir. Arayüz fırçası kullanmadan önce mutlaka diş hekiminize başvurmanız gerekmektedir. Arayüz fırçası kullanımında en önemli nokta doğru marka ve doğru boyut tercihidir
11. Arayüz fırçasının hangi durumlarda kullanmalıyız?
- Dişler arasında diş ipi ile temizliğin yeterli olmadığı boşlıkların olduğu ve dişeti çekilmesine bağlı arayüzlerde yemek artığı birikiminin olduğu durumlarda
- İmplantların özellikle boyun bölgeleri ve arayüzlerinin temizliğinde
- Kron ve köprü gibi sabit protezlerin arayüz ve boyun bölgelerinin temizliğinde
- Ortodontik tedavi gören hastaların braketlerinin yan yüzlerinde, telin arkasında kalan, diş fırçası ile temizlenemeyen bölgelerde
12. Arayüz fırçası dişler arasında nasıl kullanılır?
• Arayüz fırçasının hafif bir kuvvetle arayüze, dişetinin hemen üstünden yerleşmesi sağlanır. Önce komşu dişlerden birisine dayayarak geri çekilir. Daha sonra akan suda arayüz fırçası yıkanır. Aynı aralığa tekrar girilerek diğer komşu dişin yan yüzünün temzilenmesi sağlanır. Bu işlem yapılırken hafifçe dişeti altına fırçanın yerleştirilmesinde fayda vardır.
• Ulaşılması zor bölgelerde arayüz fırçasının ucunu hafif kıvırarak eğebilirsiniz.
• Arayüz fırçası aralıklar için fazla büyükse, girmesi için zorlamayın, dişetinize zarar verebilirsiniz.
• Arayüz fırçaları bir kaç defa tekrar kullanılabilir, dikkatli kullanılmaları ve temizlenmeleri halinde bir kaç gün hizmet edebilmektedirler. Yıpranma ve eğilmeler belirginleştiğinde yeni bir arayüz fırçasına geçilmelidir.
• Kapaklı olan küçük arayüz fırçalarını yanınızda taşıyabilirsiniz.
13. Ağız duşu nedir?
Su ve havayı basınçlı bir şekilde diş yüzeyine püskürten elektrikli ağız bakım ürünleridir. Dişler arasındaki yiyecek ve bakterilerin oluşturdukları yan ürünler dişeti oluğundan, diş yüzeyinden, protez aralıklarından ya da ortodontik braketlerin arasından basınçlı su ile uzaklaştırılmış olur. Ağız duşları diş fırçası, diş ipi veya ara yüz fırçasına kesinlikle alternatif değildir. Ancak diş ipi ve diş fırçalamaya ek olarak kullanılabilir.
14. Ağız suları ve ağız gargaraları
Ağız bakımını desteklemek için gargaralar da kullanılabilir. Ağız gargaralarının kullanımı hiçbir zaman diş fırçalamanın ve/veya diş arası temizliğinin yerine geçmez. Sadece destekleyici etkiye sahiptir
15. Ağzımdaki bakteri plağını görmem mümkün müdür?
Evet. Hekiminizin diş hekimini koltuğunda birkaç dakika içinde dişlerinize yapışık olan bakteri plağını göstermesi mümkündür. Bu amaçla üretilmiş bakteri plağı boyayıcı ajanlar dişlere uygulanır. Birkaç dakika içinde yeni oluşmuş plaklar pembe, eski plaklar ise mor bir renk alır. Bu şekilde fırçalamakta güçlük çekilen ve daha çok plağın biriktiği bölgeler gösterilmiş olur.
16. Tükürüğümdeki bakterilerin miktarını analiz ettirebilir miyim?
Evet. Hekiminizin diş hekimini koltuğunda birkaç dakika içinde tükürüğünüzdeki çürük yapıcı bakterileri (S. mutans) göstermesi mümkündür. Bu bakteriler ağız içerisinde yüksek konsantrasyonlarda bulunduğunda kişi çürüğe yatkın demektir. Özel üretilmiş kağıt stripler ağızdan alınmış tükürük içerisinde bekletilir ve ağzınızdaki çürük yapıcı bakteri miktarına göre renk değiştirir. Buna göre ağız içerisindeki koruyuculuğu artırmaya yönelik önlemler alınabilir.