Konu: Doğa Parkı Bitkileri

Çalı erik ( Prunus cerasifera ) Photos
Baharın en güzel habercilerinden biri kiraz ağacının çiçekleridir. Dünyanın en eski meyvelerinden kiraz rengi, küpe biçimindeki hoş şekliyle hepimizin en sevdiği meyvelerdendir.Gülgiller ailesindendir. Doğu Avrupa ve batı Asya arasındaki bölgelerde yetişir. Kirazın kırmızı, sarı pembemsi, alacalı ve bordo renkleri vardır. Ülkemizden yaygın çeşitleri karabodur, dalbastı ve napolyondur. Meyvesi iri ve kabuğu kırmızı olan napolyon; meyvesi çok iri kabuğu çok koyu bordo olan bing; eti açık sarı meyvesi orta irilikte kabuğu koyu ve ince sarı üstüne kırmızı alacalı karabodur, eti krem renginde olan dalbastı en iyi bilinenlerdir. Süs kirazı olarak tanınan Uzakdoğu kökenli bazı kiraz çeşitleri de harika görünümleri nedeniyle yaygın olarak süs bitkisi olarak yetiştirilir. Bileşimindeki A ve C vitaminleri, düşük kalori değerleriyle aynı zamanda diyet yapanlarında sofralarından eksik etmemeleri gereken bir meyvedir. Kirazın sapları da halk arasında idrar söktürücü olarak kullanılır.

Armut ( Pyrus syriaca ) Photos
Armut, gülgiller (Rosaceae) familyasının Maloideae alt familyasında sınıflanan Pyrus cinsine ait ağaç nitelikli bitki türleriyle, bu türlerden bazılarının yenilebilir meyvelerinin ortak adı. Her iki yarıkürenin ılıman iklim kuşağı ülkelerinde yetiştirilen armut, dünyanın en önemli meyve ağaçlarından biridir. Armut ağacı tepeye doğru genişleyen ve olgunlaştığında 13 mye ulaşan boyuyla elma ağacından daha uzun ve daha diktir. Armut, genellikle bir yaşındaki anaç armut fidanları üzerine aşılma ya da çelikleme yoluyla üretilir. Armut ağaçları oldukça uzun ömürlüdür(50-75 yıl) ve iyi bakılıp budanmazsa boyları iyice uzar. Dikildikten 4-7 yıl sonra meyve vermeye başlayan bir armut ağacı 8-10 yaşlarındayken 25-50 kg meyve verebilir.

Fındık ( Corylus avellana ) Photos
Fındık, huşgiller (Betulaceae) familyasından Corylus cinsini oluşturan çalı ve ağaç türlerinin ortak adı. Basit, yuvarlak yaprakların kenarları çift dişli, ucu sivridir. Çiçekler yapraklardan hemen önce ilkbaharda açar. Bir evciklidir. Erkek çiçekler kedicik şeklinde 5-12 cm uzunluğunda sarı renklidir. Dişi çiçekler çok küçük, kış boyunca tomurcuklarda gizlenir, 1-3 mm uzunluğunda kırmızı renklidir. Nuks meyve 1-2-3 cm uzunluğunda 1-2 cm çapındadır, kabuğun etrafını tamamen veya kısmen kuşatan bir kadehcik bulunur. Kadehciğin şekil ve yapısı fındık türlerinin teşhisinde önemlidir. Kışların ılık geçtiği nemli ve humuslu toprağı sever. Yıllık 1000-2000 metreküp(m3) kadar yağış ister.

İncir ( Ficus carica ) Photos
İncir (Ficus carica), anavatanı doğu Akdeniz ve güneybatı Asya (Türkiyeden Afganistana kadar) olan, ağaç ya da ağaççık nitelikli bir bitki türü ve bu türün meyvesidir. İncir, dutgiller (Moraceae) familyasına dahil olan incir (Ficus) cinsinin içerdiği yaklaşık 800 kadar tür içinde ticari öneme sahip meyve veren tek bitkidir. İncir bitkisinin çiçeklerinde tozlaşma olayı mazı böcekleriyle gerçekleşir. Bu olaya "Kaprifikasyon" denir. Meyvelerinin besin değeri yüksektir. Meyvaların bileşimini %30-40 şeker, A,B,C vitaminleri oluşturmaktadır. Meyvalarından hazırlanan infusyon özellikle çocuklarda kullanılabilen bir müshildir. Yapraklarındaki süt, "incir sütü" olarak bilinir ve halk arasında siğillere karşı kullanılır. Türün taze yaprakları ise, lapa halinde yaralara karşı tedavide halk ilacı olarak kullanılagelmiştir. İncirin Dünyadaki en büyük üreticisi Türkiyedir. Başlıca dış satım ürünümüzdür. Ege bölgesinde tarımda ön planda yer alır. Türkiyede en fazla Aydın yöresinde yetiştirilir.

Ters dut ( Morus rubra pendula ) Photos
MORFOLOJİK ÖZELLİKLERİ Dut, dutgiller (Moraceae) familyasından Morus cinsini oluşturan ağaç türlerine verilen ad. Vatanı Çin’dir. 15 mye kadar boylanır. Gövde silindirik, dik ve kalın; kabuk çatlaklı ve gri-kahve renklidir. Yaprakları saplı, iki sıra üzerine dizilmiş, tabanı yuvarlak veya kalp şeklinde, üst yüzü koyu, alt yüzü ise daha açık yeşil renklidir. Kenarları dişlidir. Çiçekler, bir evcikli olup yaprakların koltuğunda ve saplı durumlar halinde bulunur. Dut ağacının yaprağı ipek böceğinin çok sevdiği yiyeceklerdendir

Can eriği ( Prunus cerasifera ssp. ) Photos
6-15 mye kadar boylanabilen küçük ağaç veya büyük çalılardır, kışın dökülen yapraklar 4-6 cm uzunluğundadır. Avrupada baharda ilk çiçek açan ağaçlardandır, çoğunlukla Şubat ortasında görülürler. Çiçekler beyaz renkte 5 taç yapraklıdır. Meyve 2-3 cm çapında sarı veya kırmızı renkte sert çekirdeklidir, yenebilir; Ağustos-Eylül arasında olgunlaşır.

Ters söğüt ( Salix ssp ) Photos
Surtsey (IPA: sør̥tsɛi), İzlanda ın güney kıyıları yakınında bulunan volkanik bir ada. Adı, İzlandaca "Surturün adası" anlamına gelir. 63.30° Kuzey, 20.62° Batı koordinatlarında bulunan ada İzlanda ın en güneydeki toprak parçasıdır. Ada, 130 metre derinlikte okyanus tabanından başlayarak 14 Kasım 1963 tarihinde yüzeye ulaşan bir volkanik hareketlenme sonucunda oluşmuştur. Hareketliliğin yüzeye yansımasından birkaç gün kadar önce başladığı tahmin edilmektedir. Ada, püskürmenin durduğu 5 Haziran 1967 tarihinde, 2,7 km²lik yüzölçümü en geniş durumuna ulaşmıştır. O günden bu yana bölgede sık sık görülen dalga ve rüzgâr erozyonu nedeniyle adacığın boyutları hızla küçülmektedir. 2002 itibarıyla adanın yüzölçümünün sadece 1,4 km²dir.[1] Yeni oluşan adaya, İzlandalılarca İskandinav Mitolojisi de bir dev olarak nitelenen Surturun adı verildi ve ada hareketlenmenin yaşandığı süre boyunca yanardağ araştırmacıları tarafından ilgiyle izlendi. Yanardağın sönmesinin ardından ise ada, botanikçiler ile biyoloji araştırmacılarının yoğun ilgisiyle karşı karşıya kaldı. Bütünüyle çorak ve boş olan adada, sıfırdan başlayarak yavaş yavaş oluşmaya başlayan doğal yaşamın gelişmesi bilim adamlarınca izlendi. Surtseyi oluşturan denizaltı yarıkları, Vestmannaeyjar (Vestmann Adaları) denizaltı volkan sisteminin parçalarıdır. Deniz tabanında bulunan bu büyük çatlaklar Orta Atlantik Yükselimi (Mid-Atlantic Ridge) olarak adlandırılır. Vestmannaeyjarın oluşturduğu bir başka büyük volkan patlaması ise 1973 yılında Heimaey Adası daki Eldfelldir. Surtseyin oluşmasında etkili olan püskürme, bu volkanik zincir boyunca Jólnir Adası ve adlandırılmamış birçok küçük tepeciğin yanı sıra daha küçük çapta birçok başka adacık daha oluşturmuş, ancak bunların pek çoğu kısa süre içinde aşınarak küçülmüş ve su altında kalmışlardır.

Limon selvi ( Cupressus macrocarpa ) Photos
Cupressus macrocarpa Hartweg.: Monteri Servisi 20-25 m boyunda, geniş piramidal tepeli herdem yeşil bir ağaçtır. Sürgünler dört köşelidir. Pul yapraklar üçgen şeklinde olup küt uçludur ve birbirinin üzerine sıkıca kapanmıştır ve bir kısmı ile kaynaşmıştır. Pulların uç kısmı hafif şişkindir, sırtında belirsiz bezeler vardır. Erkek çiçekler sarı renkli, yumurta biçiminde, 3-4 mm uzunluğundadır. Dişi kozalak kısa saplı, küresel şekilde, 2.5-3.5 cm çapında, parlak kahverengidir. Pulların sırtında bir çıkıntı vardır. Doğal yayılış alanı Amerikadır. Park ve bahçelerde yetiştirilen pek çok kültivarı vardır. Atatürk Arboretumu da asli tür değil iki kültivarı vardır. Cupressus macrocarpa Goldcrest: Orta büyüklükte, dar, sütun formlu ve sık kompakt habituslu bir ağaçtır. Taze yaprakları canlı sarı renklidir. Cupressus macrocarpa Lutea:Son sene sürgün ve yaprakları sarı renklidir, ikinci yılda yeşile döner.

Şimşir ( Buxus ssp. ) Photos
Şimşir, şimşirgiller (Buxaceae) familyasının Buxus cinsinden çalılara verilen ad. Genel olarak çalı nadiren ağaççık formunda herdemyeşil bitkilerdir. Sürgünleri dört köşelidir. Yaprakları derimsi, tam kenarlı ve tüysüzdür. Gölgeye dayanıklı, yavaş büyüyen nemli besin maddelerince zengin toprakları tercih eder.

Mavi ladin globosum ( Picea pungens globosum ) Photos
30-50 mye kadar boylanabilen herdem yeşil ağaçlardır. Serbest büyüdüğünde toprağa kadar dallanan, dalları yatay yönde uzanan kalın dallı konik tepeli piramidal formlu ağaçlardır. Kabuğu önceleri ince, kül grisi ya da kahverengi gri ve pullu; daha sonraları ise gri esmer, kalın ve derin çatlaklıdır. Genç sürgünleri kalın, koyu sarımtırak esmer ve çıplaktır. Tomurcukları konik-yuvarlak, reçinesiz ve tomurcuk pullarının uçları da geriye kıvrıktır. İğne yaprakları 2-3 cm boyunda, dört köşeli, biraz kıvrık, uçları sivri ve batıcıdır. Yeşil, mavi yeşil, gümüşi beyaz yaprakların her bir yüzünde dört ya da beş stoma çizgisi vardır. Sürgünlerin her tarafına sık bir durumda fırça gibi dizilmişlerdir. Kozalaklar 8-10 cm uzunluğunda, 3 cm çapındadır. Taze iken yeşilimsi, olgunlaşınca saman sarısı rengindedir. Doğal yayılış alanı Kuzey Amerikadır. Park ve bahçelerde yaygın olarak kullanılmaktadır. Rüzgâr ve hava kirliliğine dayanıklıdır. Güneşli yerleri, asidik, nemli ve iyi drenajlı toprakları tercih eder ancak değişik toprak koşullarına uyum sağlayabilir.