Konu: Doğa Parkı Bitkileri

Arelya ( Aralea elata ) Photos
Genelde balçık toprağı ve su kenarlarını severler. Türkçede Japon çınarı olarak da biliniyor. Tabiatta 4 - 5 metre kadar gelişebilen bir çalı olan fatsia kalın etli 40 - 50 santimlik dev yapraklardan ve ince dallardan oluşuyor. Yaz sonunda hedera sarmaşığının çiçekler gibi az etkileyici, beyaz boncuklu, garip görünümlü çiçekler açar. Çiçekler zaman geçtikçe siyah tohum boncuklarına dönüşür. Üretimi tohumlardan olabileceği gibi ilkbaharda esas bitkiden kesilen uç sürgünlerinden yapılmaktadır. Köklendirme tozu işlemi daha da garantiler. Tam güneşi sevmez, güneş altında yapraklar sararır. Esas koyu yeşil rengi gölgede alır. Suyla da pek arası yoktur. Arada sırada ilgi ister. İkliminiz kışları soğuksa ağaç diplerine, duvar önlerine, kuytu alanlara dikim yapın. Çam dibinde pek çok bitki asitli iğnelerle gelişemez ama fatsianın böyle bir sorunu da yok. Sadece dikkat edin ağaç dipleri pek yağmur almaz, kuru kalır, onun için ayrıca sulayın. Hava kirliliği de az miktar toprakta sorun değil. Bu sebeple muhteşem saksı bitkisi olarak kullanılıyor.. Fatsia bambu bitkisi gibi tipik görüntüye sahip. Yerini bulup mutlaka dikin. İlkbahar, yaz çiçekli bordürlerine güzel, daimi yeşil fon yapar. Çok gelişip alt dallar çıplaklaşırsa tepesini kesin, dipten 1 - 2 senede tekrar gelişecektir. Normal bir fatsia 1 metreye 3 yılda, 4 - 5 metreye en az 15 yılda ulaşabilir. Zor bulunan, daha sıcaklık isteyen alacalı türü de vardır. Bu bitkiden ve hedera sarmaşığından üretilmiş fatshedera isimli bir bitki bulunur. Bakımı genelde aynıdır ama ışık isteği daha çoktur. Bu bitki de Türkiye’de hiç popüler değil ama önemli bir bahçe bitkisidir. Arayıp bulun, türleri artırın. Piyasada yerli üretim 40 santimlik fideleri (Fatsia Japonica) 850 bin - 1 milyon lira arasında. Yetişkin ithal olanları da var ama çok pahalı değmez.

Yayılıcı taflan ( Enonymus ssp. ) Photos
Herdemyeşil,6 metre boy yapan, yayılıcı sık dallı küçük bir ağaçtır. Yapraklarını ortası sarı kenarları ise yeşil renklidir. Çiçekleri yeşilimsi beyaz renklidir. Yazın çiçek açar. Meyvesi küre şeklinde kırmızı ve beyaz tohumludur. Yarı gölgede yetişir. Ağaçların kademesinde kullanılır. Ilıman iklimleri sever. Makaslanır.

Varigeta şimşir ( Buxus variegata ) Photos
Şimşir, şimşirgiller (Buxaceae) familyasının Buxus cinsinden çalılara verilen ad. Genel olarak çalı nadiren ağaççık formunda herdemyeşil bitkilerdir. Sürgünleri dört köşelidir. Yaprakları derimsi, tam kenarlı ve tüysüzdür. Gölgeye dayanıklı, yavaş büyüyen nemli besin maddelerince zengin toprakları tercih eder. Buxus austro-yunnanensis - Yunnan şimşiri Buxus balearica - Uzun yapraklı şimşir.Türkiye Buxus bodinieri Buxus cephalantha Buxus cochinchensis Buxus colchica - Gürci şimşiri Buxus hainanensis - Hainan şimşiri Buxus harlandii - Harland şimşiri Buxus hebecarpa Buxus henryi - Henry şimşiri Buxus hyrcana - Hazar şimşiri Buxus ichangensis Buxus latistyla Buxus linearifolia Buxus megistophylla Buxus microphylla - Japon şimşiri Buxus mollicula Buxus myrica Buxus papillosa Buxus pubiramea Buxus rivularis Buxus rolfei Buxus rugulosa Buxus rupicola Buxus sempervirens - Adi şimşir.Türkiye Buxus sinica - Çin şimşiri Buxus stenophylla Buxus wallichiana - Himalaya şimşiri

Manolya ( Magnolia grandiflora ) Photos
Manolya, manolyagiller (Magnoliaceae) familyasından Magnolia cinsini oluşturan her dem yeşil ve yaprak döken odunsu bitki türlerinin ortak adı. Saçak kök yapısına sahiptirler. Çok kalın değildir. Genç sürgünler, tomurcuk ve agregat meyve pas rengi tüylerle sık bir biçimde örtülmüştür. Çok çatlaklı değildir. Yaşlandıkça çatlaklar oluşur. Kahverengindedir. Ucu küt ya da hafif sivri, dip tarafı kama şeklinde sonuçlanır. Manolya türlerinin tabii alanı oldukça dardır. Kuzey Amerika ın doğusu, Orta Amerika, Batı Hindistan ve de Doğu ve Güney doğu Asyayı içerir. Bugün manolyanın çok türü ve herhangi bir zamanda artırılan miktarı, Kuzey Amerika ın büyük bir kısmında, Avrupa, Avustralya ve Yeni zellandada süs ağacı olarak bulunabilir. Tür adını, Montpillier (Güney Fransada bir şehir)li Fransız botanikci Pierre Mognaldan alır. Monolyaların ilkel türler olduğu kabul edilir. Arıların yayılıp görünmesinden önce, çiçekler tozlaşmayı kın kanatlı böcekleri teşvik ederek sağlıyordu. Sonuç olarak, manolya çiçeklerinin dişi üreme organlarının (karpel) böceklerin yeme ve sürünmele zaralarından sakınacağı düşünülür M.acuminata ın 20 milyon yıl öncesine tarihli fosilleşmiş türü bulundu.

Söğüt ( Salix ssp ) Photos
Söğüt (Salix), söğütgiller (Salicaceae) familyasından Salix cinsini oluşturan boylu ağaç veya bodur çalı halinde, çoğunluğu kışın yaprak döken, ender olarak da her dem yeşil kalan odunsu bitkiler. Tek bir pul ile örtülmüş olan tomurcuklar çoğunlukla sürgüne yatmıştır. Sürgünler üzerindeki dizilişleri çok sıralı sarmal birkaç türünde almaşık dır ve tepe tomurcukları pseudoterminal dır. Yapraklar parçalanmamış, sadedir. ve uzun şerit halinde veya eliptik yapıdadır; kenarları tam veya bezeli ve ince dişli, kaba dişli, dilimli dişlidir.Genel olarak kısa saplıdır.; çoğunlukla kulakçıkları vardır. Yan durumlu çiçek kurulları başak halinde dik durular. Bazı türlerde çiçek açmak yapraklanmadan önce, bazılarında ise aynı zamanda olur. Bir cinsli iki evcikli ve entomogamdırlar. Söğütler gayet kolay kök yapabildiğinden, tohumları da kısa zamanda çimlenme özelliğini kaybettiğinden, üretilmelleri hemen her yerde çelikle ve kök sürgünü ile olur. Türkiyede doğal olarak yetişen 23 söğüt türü bulunur. Ak söğüt (Salix alba) Acem söğüdü (Salix acmophylla) Misk söğüdü (Salix aegyptiaca) Karşılıklı yapraklı söğüt (Salix amplexicaulis) Salix armenorossica Keçi söğüdü (Salix caprea) Kafkas söğüdü (Salix caucasica) Boz söğüt (Salix cinerea) İğde yapraklı söğüt (Salix elaeagnos) Salix elbursensis Boylu söğüt(Salix excelsa) Gevrek söğüt (Salix fragilis) Salix pedicellata Defne yapraklı söğüt (Salix pentandra) Salix pentandroides Salix pseudododepressa Salix pseudomedewii Erguvani söğüt (Salix purpurea) Rize söğüdü (Salix rizeensis) Trabzon söğüdü (Salix trabzonica) Badem yapraklı söğüt (Salix triandra) Salix wilhelmsiana Sepetçi söğüdü (Salix viminalis)

Dağ muşmulası ( Cotoneaster ) Photos
Cotoneaster franchetii Bois.: Tibet Dağ Muşmulası 3 mye kadar boylanabilen herdem yeşil bir çalıdır. Yapraklar 2-3.5 cm boyunda, eliptik-oval biçiminde ve sivri uçludur. Ayanın üst yüzü başlangıçta tüylü, sonradan çıplaklaşır, alt yüzü ise sarımsı boz ya da gri beyaz keçe gibi tüylüdür. Mayıs ayında açan küçük pembe-beyaz çiçekleri 5-15 tanesi bir araya gelerek tüylü çiçek kurulları oluşturur. Meyve oval biçimde, 6-7 mm uzunluğunda, portakal-kırmızı renkli, önceleri tüylü sonra çıplaktır. Doğal yayılış alanı Tibet ve Çindir. Aşağı doğru sarkık dalları ve bol meyve vermesi sebebiyle park ve bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilir. İyi drenajlı, humusça zengin toprakları sever.

Hünnap ( Ziziphus zizyphus ) Photos
Hünnap (Ziziphus zizyphus), cehrigiller (Rhamnaceae) familyasından bahar aylarında hoş kokulu sarı renkli çiçekler açan dikenli bir ağaç türü. Sert çekirdekli, iri zeytin biçiminde ve büyüklüğündedir. İlk başlarda yeşil iken olgunlaştıkça kırmızıya ve siyah-mor renge döner. En dış çeperi derimsi ve ince, pulpası (yumuşak kişim) sarı renkli ve tatlı lezzetlidir. Bahçelerde yetiştirildiği gibi yabanî olarak da bulunur. Kuzey Afrika ve Suriye’den Hindistana ve Çine yayıldığı düşünülmektedir. Ağaç birçok iklime uyum sağlamakla birlikte, iyi meyve vermesi için sıcak yazlara ihtiyaç duymaktadır. Marmara, Batı ve Güney Anadolu’da bulunmaktadır. Ayrıca Doğu Karadenizde ve özellikle Çoruh Vadisi Havzasında değişik türleri görülmektedir

Alaca şimşir ( Buxus ssp. ) Photos
Şimşir, şimşirgiller (Buxaceae) familyasının Buxus cinsinden çalılara verilen ad. Genel olarak çalı nadiren ağaççık formunda herdemyeşil bitkilerdir. Sürgünleri dört köşelidir. Yaprakları derimsi, tam kenarlı ve tüysüzdür. Gölgeye dayanıklı, yavaş büyüyen nemli besin maddelerince zengin toprakları tercih eder. Buxus austro-yunnanensis - Yunnan şimşiri Buxus balearica - Uzun yapraklı şimşir.Türkiye Buxus bodinieri Buxus cephalantha Buxus cochinchensis Buxus colchica - Gürci şimşiri Buxus hainanensis - Hainan şimşiri Buxus harlandii - Harland şimşiri Buxus hebecarpa Buxus henryi - Henry şimşiri Buxus hyrcana - Hazar şimşiri Buxus ichangensis Buxus latistyla Buxus linearifolia Buxus megistophylla Buxus microphylla - Japon şimşiri Buxus mollicula Buxus myrica Buxus papillosa Buxus pubiramea Buxus rivularis Buxus rolfei Buxus rugulosa Buxus rupicola Buxus sempervirens - Adi şimşir.Türkiye Buxus sinica - Çin şimşiri Buxus stenophylla Buxus wallichiana - Himalaya şimşiri

Bodur çam ( Pinus mugo ) Photos
Pinus mugo Tura: Dağ Çamı Boyu 10, ender olarak 25 mye kadar ulaşan bir ağaç, fakat çoğunlukla yuvarlak veya yere yatık bir çalı halindedir. Gri-esmer kabuk ufak levhalar halinde çatlaklıdır. Kısa sürgünlerde 2li olarak yer alan yapraklar 3-8 cm boyunda, kenarları ince dişlidir. 2-7 cm uzunluğundaki kozalak çok kısa saplıdır. Dik, yan veya sarkık durur. Kozalak pullarının kalkanı piramidal, çıkık ve basıktır. Göbek siyah bir halka ile çevrelenmiştir. Vatanı Avrupa ın dağlık yerleridir. Doğasında ekonomik olmaktan çok, yüksek dağlarda çığların oluşumunu, toprak kaymalarını önleyen koruyucu özelliği vardır. Park ve bahçelerde asli tür yanında çok sayıda kültivarı yetiştirilir. Derin, iyi drenajlı, gevşek toprakları sever. Kısmen gölgeye dayanabilen birkaç çamdan birisidir.

Japon ayvası ( Chenomeles japonica ) Photos
Chaenomeles speciosa Nakai.: Japon Ayvası, Bahar Dalı Sık dallı, dikenli 2 m veya daha fazla boylanabilen kışın yaprağını döken bir çalıdır. Sürgünler üzerinde sivri uçlu dikenler vardır. Oval şekilli, parlak koyu yeşil yapraklar 4-9 cm uzunluğunda, kenarları ince dişlidir. Yaprak kulakçıkları büyük ve böbrek şeklindedir. Yapraklanmadan önce mart-nisan aylarında çiçek açar. 4.5 cm çapında, parlak kırmızı renkli çiçekler 2-4lü demetler halinde bulunur. Ayvaya benzeyen meyvesi yuvarlak veya yumurta biçiminde, yeşil-sarı renkli ve 6 cm çapındadır. Doğal yayılış alanı Çin ve Japonyadır. Erken ilkbaharda açan gösterişli çiçekleri ve ayvaya benzeyen değişik görünümlü meyveleri sebebiyle dünyanın değişik köşelerinde ve ülkemizde park ve bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilir. Katmerli ve değişik renkli çiçeklere sahip çok sayıda kültivarı vardır. Tek tek, grup halinde ya da canlı çit bitkisi olarak yetiştirilir. Güneşli ya da yarı gölge yerler, hafif kuru ve humuslu topraklar üzerinde iyi gelişir.