Konu: Doğa Parkı Bitkileri

Hurma ( Phoenix dactylifera ) Photos
Hurma (Phoenix dactylifera), palmiyegiller (Arecaceae) familyasından dekoratif yapraklı bir palmiye türüdür. Diğer palmiyeler gibi tropikal ve ılıman yerlerde yetişir. Kazık ve saçak kök yapısına sahiptir. Pürüzlü gövdesi gri ağırlıklı kahverengidir. Genç iken pullar yeşil renkte olgunlaşınca zamanla açılır ve dökülür. Yaprakları yeşildir. Sık sık yaprak ucu sararmaları görülür. Çiçeği vardır ancak, iklim uygunsa ve dışarıda toprağa ekilirse çiçek açar. Sıcağı sever, soğuktan hoşlanmaz. kışın sıcaklık +10 derecenin altına düşmemelidir. Akdeniz iklimindeyse sıcaklık sorunu yoktur dışarıda yaşayabilir. Yurtdışından kontrolsüz, hastalıklı hurma ithalatı kırmızı palmiye böceği gibi hurma ağacı zararlılarının yayılmasına yol açmıştır. Farkedilmesi zor olan bu hastalık hurma ağaçları için çok tehlikelidir.

Zeytin ( Olea europae ) Photos
Zeytin (Olea europaea), zeytingiller (Oleaceae) familyasından meyvesi yenen Akdeniz ve Marmara iklimine özgü bir ağaç türü. Zeytin boylu bir çalı veya 10 metreye kadar boylanabilen, sık dallı, yayvan tepeli, herdem yeşil yapraklı bir ağaçtır.. .Geniş, kıvrımlı, yamru yumru bir gövdesi vardır. Ağaç yaşlandıkça, düzgün gri renkli gövde kabuğu giderek çatlar. Ağacın tacı (tepesi), yaklaşık olarak artan boy kadar her sene genişler. Uzun ömürlü bir ağaçdır, yaklaşık 2000 yıl kadar yaşayabilir. Verimli topraklarda taç açık ve asimetrik, verimsiz topraklarda ise daha yoğun ve yuvarlaktır. Sürgünleri gri renkli, dikensiz ve hemen hemen üç köşelidir. Mızraksı, çok kısa saplı, deri gibi sert yaprakları sürgünlere karşılıklı çiftler halinde dizilmiştir. Yaprakları basit, tam kenarlı ve kenarlar alt yüze doğru hafif kıvrıktır. Yaprağın boyu 20-86 mm, genişliği de 5-17 mm’dir. Yaprakların ucunda sivri bir çıkıntı bulunur. Yaprağın üst yüzü koyu gri-yeşil ve tüysüz, alt yüzü mavimsi gümüşi renkte ve beyaz sık ipeksi tüylerle kaplıdır. Baharın sonlarına doğru yaprakların koltuğunda seyrek salkımlar halinde açan, küçük beyazımsı-sarı renkli, kokulu çiçekleri vardır. Rüzgarların taşıdığı çiçek tozlarıyla döllenen çiçekler etli ve yağlı meyve verir. Meyve önce yeşil, olgunlaştıktan sonra da parlak siyah bir renk alır. Etli meyvenin içinde sert bir çekirdek vardır. Meyvenin etli kısmından ve çekirdeğinden elde edilen "yağı" bakımından çok değerli bir ağaçtır. Aynı zamanda ağacının çok heybetli ve estetik bir görünümü vardır. Odunu çürümeye karşı son derece dayanıklıdır. Zeytinin yaprağında tanen, uçucu yağlar, organik asitler ve rezin bulunur. Yapraklar ve gövde kabuğu %5 çay (infüzyon) halinde iştah açıcı, idrar söktürücü ve ateş düşürücü olarak kullanılır. Şeker hastalığında kullanım alanı olduğu gibi, tansiyon düzenleyici olarak da bilinir.

Ardıç (Grup) ( Juniperus ssp. ) Photos
Ardıç, servigiller (Cupressaceae) familyasından Juniperus cinsine ait iğne yapraklı ağaç ve çalı formundaki taksonların ortak adı. Üremesi için bir başka türe bağlı olabilmektedir. Ardıç tohumları yere dökülür ancak bu tohumlar bir ardıç kuşu tarafından yenmedikçe çimlenme gerçekleşmez. Ardıç kuşunun sindirim sisteminde ardıç ağacının tohumlarının kabukları açılır. Ardıç kuşu dışkısı ile birlikte toprağa karışan tohumlar kolayca çimlenir. Seksiyon Juniperus Alt seksiyon Juniperus Adi ardıç (Juniperus communis) Sahil ardıcı (Juniperus conferta) Juniperus rigida Alt seksiyon Oxycedrus Juniperus brevifolia - Azores Juniper Kanarya Adaları ardıcı (Juniperus cedrus) Juniperus deltoides - Eastern Prickly Juniper Juniperus formosana - Chinese Prickly Juniper Juniperus lutchuensis - Ryukyu Juniper Juniperus navicularis - Portuguese Prickly Juniper Katran ardıcı (Juniperus oxycedrus) Juniperus macrocarpa (J. oxycedrus subsp. macrocarpa) - Large-berry Juniper

Orman Gülü ( Rhodendron ssp.) Photos
Ormangülü, fundagiller (Ericaceae) familyasından Rhododendron cinsinin 800 kadar türünü içeren çiçekli bitkilerin ortak adı. Gösterişli çiçekleri nedeniyle bahçelerde ve saksıda yetiştirilir. Bu cinse bağlı türlerin gövdeleri çalı, nadiren de büyük ağaçlardır, en ufak tür 10-20 cm, R. arboreum ise en büyük tür olup boyunun 50 metreyi bile aştığı tespit edilebilmiştir. Yapraklar spiral konumlu, yaprak boyu 1-2 cm ile 50 cm arasında değişmektedir, sadece R. sinogrande türünde yaprakların uzunluğu 100 cm kadardır. Ormangülü çok geniş alana yayılmış bir bitki cinsidir, kurak alanlar dışında, Kuzey Yarımküre in tamamı ile Güney Yarımkürede güneydoğu Asya ve kuzeydoğu Avustralyaya kadar dağılım göstermektedir. Himalaya dağlarında, orta Nepal ve Sıkkım ile doğuda Yunnan ve Sichuan bölgeleri arasında en zengin tür çeşitliliği görülmektedir. Çin-Hindi dağları, Kore, Japonya ve Tayvan tür çeşitliliği bakımından diğer önemli alanlardır. Ayrıca, güneydoğu Asya ile kuzey Avustralya arasında yer olan Borneo adasında 55, Yeni Gine adasında 164 tür olmak üzere, önemli sayıda tropikal ormangülü türü bulunmaktadır. Kuzey Amerika ve Avrupa kıtaları ise daha az sayıda türe sahip bulunmaktadırlar. Mor çiçekli ormangülü (Rhododendron ponticum) ise Karadeniz Bölgesi e özgü bir türdür. Ormangülleri Türkiyede Karadeniz Bölgesinin bol yağış alan dağlık kısımlarında bulunur. Doğal olarak yetişen 5 ormangülü türü vardır. Ayrıca bir çok melez ormangülü taksonu tespit edilmiştir. Sarı çiçekli ormangülü (Rhododendron luteum) Batı, Orta ve Doğu Karadeniz. Mor çiçekli ormangülü (Rhododendron ponticum) Bütün Karadeniz sahili boyunca. Kafkas ormangülü (Rhododendron caucasicum) Rize, Trabzon, Artvin. Pembe çiçekli ormangülü (Rhododendron smirnowii) Rize, Artvin. Beyaz çiçekli ormangülü (Rhododendron ungernii) Artvin.

Kızılcık ( Cornus alba ) Photos
Kızılcık, Kiren(Cornus mas), kızılcıkgiller (Cornaceae) familyasından bir ağaç türü. En fazla 5-8 m boy yapar. Yapraklar koyu yeşil, her iki yüzü tüylü, damarlar paralel, damarlar boyunca tüylüdür. Şubat-Mart ayında açan sarı renkli küçük Çiçekleri vardır, meyveleri kırmızı renkli, eliptik şekillidir. Kızılcık ağacı kuru, balçıklı topraklarda yetişir, çoğalması tohumlar yardımıyla gerçekleşir. Kızılcık meyvelerinin tadı ekşi olup, taze ya da kurutulmuş olarak tüketildiği gibi, tarhana, hoşaf ve reçel yapımında da kullanılmaktadır. Odunu lifli olup çok esnek ve dayanıklıdır, yoğunluğu fazla olduğundan suda batar. Baston ve sopa yapımında kullanılır. Kabuğundan boya, yapraklarından tanen elde edilir. Bahçe ve parklarda süs bitkisi olarak da yetiştirilir. Kızılcık sopası dayak için tercih edilir. Sebebi esnek olması ve az bir güçle savurulsa dahi çok can yakmasıdır. Kızılcık sopası dayak ile eş anlamlı da kullanılır. Bir zamanların meşhur falaka aracı olarak kullanılmıştır. Isparta , tüm Batı Karadeniz illerinde, Samsun, Tokat ve çevresinde Kiren olarak anılır.

Dresena Photos
Draçena, palmiye ağacını hatırlatan formuyla sevilen bir salon bitkisidir. Birçok çeşidi vardır. Bakımı kolay ve uzun ömürlüdür. ÖZELLİKLERİ: ISI: Sıcağı sever ama kışın13-14 dereceye dayanır. Bazı cinsleri daha düşük ısılara dayanıklıdır. IŞIK: En iyi hafif gölgede yetişir. Direkt güneş ışığından sakının. SULAMA: Yazın toprağı daima nemli olmalıdır. Kışın suyu biraz azaltılır. NEM: Nemi çok sever. Düzenli olarak yapraklarına su püskürtün. Bahar ve yaz aylarında 15 günde bir sulama suyuna uygun bir sıvı gübre katmak suretiyle besleyin. Her iki yılda bir ilkbaharda saksısını değiştirin. Yapraklarını tozlu bırakmayın. Yaprak cilası kullanabilirsiniz.

Altın Çanak ( Forsitya ) Photos
baharda sapsarı çiçekleri direkt dallarından fışkıran bir çalıdır....

Fırça çalı ( Callistemon ) Photos
yeşil küçük ağaç ve ya çalı şeklinde büyürç Callistemon cinsine ait çok sayıda bitkilerin dalları hafif sarkık gelişir. Karşılıklı dizili yapraklar genelde neşter şeklinde olur. Çiçekleri ara mesafeleri az olan yaprakların koltuk altlarında gelişir. Tek çiçeklerin etrafındaki kaplama yaprakları fazla belirgin değildir. Ağaç meyveleri aşrırı odunlaşmışö sert kapsül şeklinde olur. Bu Kapsüllerin içinde çok sayıda tohum bulunur ve bunlar yıllar boyu açılmaz. Açılmaları genelde yangından dolayı olur. Kırmızı çiçeklere sahip Fırça Çalıları yoğun güneşli yerleri sever. Yoğun sıcaklara ve hafif donlanmarı tolere eder. Olgunlaşmış bitkiler aşırı kuraklığa dayanıklıdır. Budanabilen bir bitkidir.

Çoban Püskülü ( İlex ssp ) Photos
Çoban püskülü (Ilex aquifolium), çobanpüskülügiller (Aquifoliaceae) familyasındandır. Işılgan olarak da bilinir. Hollywooda adını veren bitkidir.(Hollywood: Çoban püskülü ormanı)

Sığla ( Liquidambar ssp. ) Photos
Sığla ağacı, Altingiaceae familyasından günümüzde sadece Anadolu, Amerika ve Çinde doğal olarak yayılış gösteren Liquidambar cinsine ait türlerin ortak adı. 25-40 mye kadar boylanan yaprak döken kalın dallı ve geniş tepeli bir ağaçtır. İlk bakışta çınara benzer. Yaşlandıkça, kabuğu koyulaşır ve derin çatlaklı bir görünüm alır. Elsi loplu yapraklar sürgünlere sarmal dizilmiştir. Çiçekler küçüktür. Çiçek kurulu 1-2 cm çapında olup küre şeklinde çok sayıda çiçek kümesini bulundurur. Meyve 2-4 cm çapında çok sayıda kapsülden oluşur ve içerisinde çok miktarda tohum bulunur. Gövdesinden çıkarılan balzam kozmetik ve eczacılıkta kullanılır. Gövdesinden çıkarılan bu balzam kapsül halinde bitkisel besin takviyesi olarak da kullanılmaktadır. İlk bulunan Liguidambar poleni ve paleosen devrinde, Kafkasya ın ve Türkmenistanın (Hazar Denizi in doğusunda) maden yataklarında ve benzeri yerlerde bulunmuştur. En eski yıllara ait Liguidambar polenleri paleosende Sibirya ve Kafkasyada, alt Oligosen depositelerinde Rusya ve Uzakdoğuda bulunması bu cinsin jeolojik devirlerde bütün Kuzeydoğu Asyada geniş yayılış gösterdiğine işaret sayılmaktadır Weyland (1964). Tersiyer ve Tebeşirde geniş yayılış gösterirken, bugun sahasının çok sınırlı olmasını uzun zamanın etkilerine bağlamaktadır. Szafer (1947) Karpatların kuzey eteklerinde, Depape(1923) aşağı Rhono vadisinde Tersiyer zamanından kalma Liguidambar cinsine ait fosilleri tespit etmişlerdir.