Amisos Hazinesi (Amisos Mezar Odası Buluntuları)

1995 yılında amisos antik kenti sınırları içinde; yumuşak kaya kitlesinin oyulmasıyla yapılmış, tavan-taban ve duvarları horasanla sıvanmış 5x5 m. Ebadında 2.30 m, yüksekliğindeki mezar odası içerisine yerleştirilmiş 5 mezar bulunmuştur.
Üçünün kullanıldığı ikisinin boş olduğu bu mezarların aile mezarı olduğu tespit edilmiştir. Kullanılan üç mezardaki iskeletlerin ve som altından ölü hediyelerinin oluşturduğu buluntular, ziynet eşyaları, çanak çömlek, cam ve mermerlerden yapılmış arkeolojik eserleri ilk inceleme ve değerlendirmelerinde mezarlardan birinin pontus krallığının en üst düzeydeki yöneticilerinden (kral, komutan, prens) birine ait olduğu diğer mezarların ise bu kişinin eşine ve kızına ait olabileceği düşünülmektedir. Amisos mezar odasında bulunan eserler M.Ö.4. yy. sonu ile M.Ö.3.yy. başlarına tarihlenmektedir. Altın eserlerden altın taç, küpe, bilezikler vd. işçiliklerinin güzelliğiyle dikkat çekmektedir.
Eski Samsun (Amisos) M.Ö. 7. YY'da Grek asıllı Miletos kolonistleri tarafından kurulmuştur. Miletoslular, Kıt'a Yunanistan koIonistlerinden daha geç olarak kalonizasyon hareketlerine başlamışlardır. {M.Ö. 670). Ege Bölgesini işgal edilmiş bulduklarından, Marmara ve Karadeniz kıyılarında ticaret ve balıkçılık merkezi olmaya uygun yerlere yerleşmişlerdir. Bu yerleşme yerlerinin önemlilerinden biri de Amisos olmuştur.