Takıntılı Çocuklar Anne-Babaların Eseri

Takıntılı düşünce (obsesyon) yetişkinlerde olduğu kadar, çocuklarda da sik görülen bir rahatsızlıktır. Çocukları arkadaş ortamında garip hissettiren bu duruma, çoğunlukla aile içi ortam neden olur.

Takıntılı düşünce (obsesyon) yetişkinlerde olduğu kadar, çocuklarda da sik görülen bir rahatsızlıktır. Çocukları arkadaş ortamında garip hissettiren bu duruma, çoğunlukla aile içi ortam neden olur.

Obsesyon, zihnin mantıklı olmayan bir düşünce veya duyguyla yoğun ve abartılı şekilde meşguliyetidir. Tekrarlayan düşünceler, şüpheler sik sik görülür. Bazen de mantıksız bir eyleme veya davranışa yol açan, karsı konulamaz ve dayanılamaz bir dürtü (kompülsiyon) söz konusudur. Çocuk, basmakalıp bir davranışı yapmazsa, kaygı ve gerginlik hisseder.

Yapılan araştırmalar, obsesif çocukların sıklıkla normal veya normal üstü zekaya sahip olduklarını gösterir. Çocuklarda en çok görülen ortak takıntılar; kendine veya başka birine özellikle yakınlarındaki insanlara zarar gelecek korkusu, simetri, kusursuzluk ihtiyaçlarıdır.

Kendini garip hissedebilir

Çocuklarda karsı konulamayan istekler sıklıkla, aşırı yıkama ve temizlik, sürekli kontrol halinde ve tetikte olma ve düzeltmeyle ilişkilidir. Bir çocuk takıntılı düşüncelerinin mantıksızlığının farkına vardığı halde, durdurmakta güçlük çeker.

Karsı konulamayan istekler, tekrarlayıcıdır. Bazı kurallar ışığında yerine getirilen, kendine göre anlam taşıyan, yıkamak gibi gözlenebilir ve saymak gibi zihinsel davranışlara dönüşebilir.

Takıntılı düşünceler günlük yasamı çocuk için oldukça zor ve stresli kılabilir. Bu düşünceler genellikle çocuğun zamanının ve enerjisinin büyük bir bölümünü tüketir, ödev ve ev isi gibi zamanlı yapılması gereken görevlerin yerine getirilmesini zorlaştırır. Zaman tüketici olduğundan okul hayati ve sosyal aktiviteler veya ilişkiler için bir engel oluşturabilir.

Çocuğun arkadaşları tarafından alay konusu olması kaçınılmaz olabilir. Ye da çocuğun kendini ‘garip’ ve ‘kontrolden çıkmış’ hissetmesine neden olabilir.

Öfke nöbeti geçirirler

Obsesif çocuklar sabahları takıntılarını yerine getirme endişesi içindeyken ayni zamanda okula yetişmek için acele içindedir. Bu durum onların baskı ve stres altında kalmalarına yol açar. Aksamları ise, yatağa yatmadan tüm zorlayıcı isteklerini yerine getirmeye çalışırlar. Ayni zamanda diğer sorumluluklarının da bilincindedirler.

Hepsini zamanında yetiştirme çabası da oldukça zorlayıcıdır. Hepsi olmasa da, çocukların bir çoğu yaslarına bağlı olarak bazı takıntılı zorlayıcı davranışlar sergilerler. Örneğin, çocuklar yatma zamanıyla ilgili konularda ısrarcıdırlar.

Obsesif çocuklar sıklıkla öfke nöbetleri geçirirler. Bunların baslıca nedenlerinden biri ailenin çocuğun takıntılı isteğini yerine getirmemesi veya getirememesidir.

Obsesyonlarin çocuklarda görülme nedenin, genetik geçirten çok onlara sunulan aile ortamı ve aile içi ilişkilerle ilgili olduğu söylenebilir.

Anne-babalara öneriler

Bazı araştırmalar takıntılı düşünce ve davranışlara sahip çocukların annelerinin sıklıkla aşırı koruyucu, endişeli, normal aktiviteleri tehlikeli bularak sınırlayıcı tutum gösteren anneler olduğunu ortaya koymuştur. Babalar ise genellikle mesafeli, yoğun ye da uzak duran babalardır.

1) Çocuğunuzun tekrar eden davranış talepleriyle aşırı derecede meşgul olduğunuzda, farkında olmadan çocuğunuzun bu zorluğuna hizmet edebilirsiniz.

2) Çocuğun bu problemini tamamen reddedip öfke gösterdiğinizde artan endişe durumu kötüleştirir.

3) Çocuğunuz konusunda risk almayı öğrenin ve çocuğunuzun da risk alması konusunda onu cesaretlendirmeye çalısın.

4) Ev içindeki aşırı titizliklerinizin ve beklentilerinizin çocuğunuza nasıl yansıdığını gözden geçirin. Eğer bu titiz davranışlarınız çocuğunuzu etkiliyorsa bu konu hakkında mutlaka önlem alın.

Feriha Şenkaya Dildar
Uzman Pedagog
Gazi Üniversitesi Özel Eğitim Bölümü Öğretim Üyesi