Kimler Üstün Zekalı / Yetenekli Çocuklardır?

Üstün yetenekliler/zekalılar daha hızlı öğrenebilme,daha uzun süre akılda tutabilme, daha geniş ve derinliğine kavrayabilme,olay ve olgular arasındaki ilişkileri daha önce anlayabilme ve sezgi gibi bir çok zihinsel yetenekler bakımından üstün zihin kapasitesine sahip çocuklardır

Tanım
Marland Raporunda ise üstün yetenek aşağıdaki alanların birinde ya da birkaçında yüksek performans ve başarı gösterme şeklinde tanımlanmaktadır. (Passow);

Genel zihinsel yetenek


Özel akademik yetenek


Üretici düşünce yeteneği


Liderlik yeteneği


Görsel ve gösteri sanatlarında yetenek


Psiko-motor yetenek.

Genel Zihinsel Yetenek

Yaşlarına göre ileri sözcük dağarcıkları

Erken okuma yeteneği; oldukça erken yaşta içinden okuma (2-3 yaş gibi)

Bağımsız okuma; sıklıkla yetişkin seviyesindeki kitaplar tercih etme

Hızlı öğrenme ve olaylara dayalı bilgileri kolay hatırlama

Neden-sonuç ilişkilerini hızlı algılama

Merak; sürekli olarak nasıl ve niçin soruları sorma

Kendinden büyük çocuklarla birlikte olmaktan hoşlanma

İlgiler arama ve koleksiyon yapma

Yaşlarına göre uzun dikkat süresi

Kendine yüksek standartlar belirleme

Yaşlarına göre ileri bir mizah anlayışına sahip olma

Bilgiyi zihinde tutma

Akranları ile karşılaştırıldığında planlama, problem çözme ve soyut düşünme becerilerinde daha ileri seviyeye sahip olma

Benzerlik ve farklılıkları çabuk fark etme

Çeşitli konularda alışılmadık şekilde bir çok bilgiye sahip

Rutin işlemlerden sıkılma

Ahlaki konular, din ve politika gibi yetişkin konularına ilgi

Akranları ve ortam üzerinde baskın olma eğilimine sahip olma

Sözlü ve yazılı ifadelerinde orijinallik sergileme

Hedefine ulaşmada inatçı ve mücadeleci olma.

Özel Akademik Yetenek

Özel bir akademik alanda (Matematik, bilim, dil gibi) akranlarına göre daha yüksek performans gösteren bireylerdir.Özellikleri:

Söz konusu alanla ilgili kavramlar, yöntemler ve terminolojiyi anlama konusunda

İleri bir düzey

Söz konusu alandaki kavramları tüm diğer aktivitelere uygulama yeteneği

Zamanının çok büyük bir kısmını özel akademik alana ayırmaya istekli olma

Bu alanda yüksek standartlara sahip olma çabası

Özel yeteneği olduğu alanda rakipsiz olma ve en iyisi olma motivasyonu

Yeteneği olan özel alanda hızlı öğrenme

Özel yeteneği olduğu alanda bilgisini artırmak için bu konuda daha bilgili olan kişilerden yardım isteme

Yetenekli olduğu alanla ilgili, kendisinin ve diğerlerinin yeteneği hakkında yargıda bulunma.

Üretici Düşünce Yeteneği

Birbirinden bağımsız veya farklı olarak düşünülen elemanları bir araya getirerek yeni düşünceler veya şekiller üreten bireylerdir. Özellikleri:

Meraklı olma,deneyimlere açık olma

İşleri kendi yollarıyla yürütme eğilimi

Yalnız başlarına çalışmayı tercih etme,aktif bir hayal gücü

Bir hedefe ulaşmak veya bir problemi çözmek için birçok yol düşünme yeteneği

Beklenmeyen akıllıca ve ukalaca cevaplar verme eğilimi

Fikir üretme ve geliştirmede akıcı olma

Birbirinden bağımsız görünen fikirler arasında alışılmışın dışında bağlantılar kurma

Macera ve risk almaya isteklilik

Ayrıntılarla ilgilenme ihtiyacı,ezberden sıkılma

Kendi kararının yer almadığı otoriter bildirimleri kabul etmeme

Sosyal kabul görme ihtiyacı

Kendi fikirlerine inanma ve bir tartışma veya çalışma ortamında fikrini koruma

Risk almaktan hoşlanma

İlgilerini ve hayal gücünü kullanabileceği projelerde alışılmışlığın dışında orjinalite

Liderlik Yeteneği

Liderlikte üstün yetenek gösteren bireyler, grubu yönlendirme becerilerini kullanırlar ve güç durumları kolaylıkla aşabilirler. Sosyal süreçleri aktif olarak sürdüren ve değiştiren bireyler olarakta bilinirler.Özellikleri:

Zekâ, mizah ve ileri görüşlülüğü ile sosyal durumlarla başa çıkmada alışılmadık kapasite

İlişkileri kurma ve sürdürme yeteneği ve empati düzeyi yüksek

Sorumlulukları yerine getirmede başarı gösterme

Grup ruhu oluşturma ve gerektiğinde grup elemanlarını destekleme

Yeni durumlara kolaylıkla uyum sağlama

Yaşıtları ve yetişkinler tarafından aranan kişi olma girişken olma

Yaşıtları tarafından karar alıcı ve arabulucu olarak görülme

Karar alırken duygusal davranmama, objektif olma

Başkalarını üretken davranışlara teşvik etme yeteneği

Yaşıtları ve kendinden büyüklerle birlikteyken kendinden emin olma.

Görsel ve Gösteri Sanatlarında Yetenek

Bu alanda üstün yetenekli olan bireyler resim, müzik, drama, tiyatro ve diğerleriyle ilgili alanların birinde ya da birkaçında özel yetenek gösterirler.Özellikleri:

Müzik

Orijinal besteler yapma

İyi bir ritim duygusuna sahip olma

Melodileri ve ritmi kolay hatırlama ve tekrarlama

Duygu ve deneyimlerini ifade etmek için müziği kullanma

Bir enstrüman çalma ve bunu yapmaya karşı güçlü bir istek duyma

Drama

Drama etkinlikleri ile ilgilenme ve keyif alma

Duygularını, yüz ifadeleri, jestler ve vücut hareketleri ile yansıtma

Rol oynama, canlandırma ve diğerlerini taklit konusunda uzman olma

Vücut dilini kullanarak fikirlerini kusursuz biçimde ifade etme

Orijinal oyunlar oluşturma

İzleyicilerde duygusal tepkiler uyandırmaktan hoşlanma.

Sanat

Sanatı ciddi bir şekilde ele alma ve sanattan hoşlanma

Çok iyi bir hayal gücüne sahip olma

Duygu ve deneyimlerini sanatla ifade etme

Artistik problemlere alışılmadık çözüm yolları bulma

Kil, plastik, seramik vb. malzemelerle üç boyutlu çalışmalar yapmaktan hoşlanma

Stil, denge ve bütünlüğe sahip orijinal ürünler ortaya koyma

İyi bir gözlem yeteneğine sahip olma

Psikomotor Yetenek

Psikomotor alanda yetenekli olma, vücudun tümü ya da bir bölümündeki motor kaslar› kullanmada yüksek performans gösterme (hız, kuvvet, koordinasyon,denge, topu kontrol etme v.b.) anlamındadır. Psikomotor alanda yetenek jimnastik, yüzme ve atletizm v.b. spor dallarını içerdiği gibi bazen ince motor becerilerdeki yetenekliliği de (el sanatları, operatörlük gibi) kapsamaktadır.Özellikleri:

Ritmik olma

Atletik olma

Vücut geliştirmeye uygun yapıya sahip olma

Fiziksel etkinliklerde koordineli, dengeli ve güvenli olma

Oyun oluşturmakla ve değiştirmekle üretici olma

Enerjik olma

Fizik gücü ile oynanan oyunlardan hoşlanma

Alıntıdır.