Konu: Cumhuriyet Tarihi Kronolojisi 1923'ten Günümüze Kada Kaynak: Cumhuriyet Tarihi Krono

• l HAZİRAN- İnönü, Ankara'da yeni dönemin ilk basın toplantısmı yap¬tı: '... Ordunun harekatından haberdar olmadığım.' kesin olarak belirtti.
• 12 HAZİRAN- Millî Birlik Komitesi'nin l saydı kanunu ile Anayasa'nın bazı maddeleri kaldınîdı ve bu suretle TBMM feshedildi. TBMM'nül bütün hak ve yetkileri. Geçici Anayasa gereğince Millî Birlik Komitesi'ne verildi. Birliğin hukukî statüsü düşürülmesinden sonra kurulan i Millî Birlik Komitesi üyelerinin adları açıklandı:
  Başkan : Orgeneral Cemal Gürsel;
  Üyeler : Gülsoytrak, Suphi Acuner, Ekrem Kabibay, Orhan Akkoyunlu, Fazri Kaplan, Kadri Kaplan, Mustafa Karaman, Suphi Karan, Muzaffer Karavelioğlu, Kamil Koksal, Osman Köseoğlu, Münir Kuytak, Fikret Küçük, Sami Madanoğlu, Cemal Soyuyüce, Şefik Taşer, Dündar Tunçkanat, Haydar Türkeş, Alpaslan Ulay, Sıtka Yıldız, Ahmet Yurdakuler, Muzaffer 16 HAZİRAN- Yüksek Adalet Divanı mahkeme usulüne dair (3 sayılı) kanun kabul edildi.
  Aksoylu, Refet Ataklı, Mudp Baştuğ, İrfan Baykal, Rıfat Çelebi, Emanullah Er, Ahmet Erkanlı, Orhan Ersu, Vehbi Esin, Numan Okan, Sezai Özdağ, Muzaffer Ozdilek, Fahri Özgüneş, Mehmet Özgür, Selahattin Ozkaya Şükran Solmazer, İrfan
• 21 HAZİRAN- Milli Birlik Komitesi, Büyük Millet Meclisi binasında teş¬riî görevine başladı.
• 22 HAZİRAN- Emekli Oramiral Fahri Korutürk, Türkiye'nin Moskova Büyükelçiliği'ne atandı.
• 23 HAZİRAN- Köy Enstitüleri Kurucusu, eğitimci İsmail Hakkı Tonguç (Doğ: 1897) öldü.
• 24 HAZİRAN- M.B. Komitesi üyeleri, büyük bir törenle yemin ettiler.
• 30 HAZİRAN- Geçici Anayasa'nın 6. maddesine göre M.B. Komitesi ta-rafından seçilen l Başkan, 30 üyeden meydana gelen 'Yüksek Soruş¬turma Kurulu' toplandı.
• 4 TEMMUZ- Siyasi partilerin ocak ve bucak merkezleri kapatıldı.
• 12 TEMMUZ- Celal Bayar; vatana hıyanet suçundan Yüce Divan'a sevk
  edildi. (2 No'lu karar).
• 24 TEMMUZ- Basın Ahlak Yasası yürürlüğe girdi. 29 TEMMUZ- Eski Başbakanlardan Hasan Saka (Doğ: 1886) öldü.
• 2 AĞUSTOS- M.B. Komitesi; 5434 saydı T.C. Emekli Sandığı Kanununu ek ve geçici 42 saydı kanunu kabul etti. Bu kanuna göre, orduda bo¬zulmuş olan piramit (küçük rütbeli ve büyük rütbeli subay dengesi) tekrar korunabdecekti.
• 2 AĞUSTOS- Başkan Gürsel: 'Subaylar olayları unutup esas vazifeleri-
  1960 151ne dönmeli...' dedi.
• 3 AĞUSTOS- 42 saydı kanun uyarınca bir kısım subay, amiral ve geraLİ emekliye sevk edildi. (235 general ve amiral). Bu 41eme tabi ol
  lar bilahare 'Eminsular' adıyla anılacaktır.
• 12 AĞUSTOS- M.B. Komitesi'nin kabul ettiği (55 saydı) kanunla, Koıtenin çıkardığı kanunların geçici olmadığı açıklandı. Kanundan '
  cici' kelimesi kaldırddı.
• 15 AĞUSTOS- Zürih ve Londra Antlaşmaları'na dayandarak Kıbrıs bağımsızlığı yürürlüğe girdi. Gece saat 24.00'te 45 dakika süren imza töreni yapddı. Belgeleri, Cumhurbaşkanı Makarios, muav Dr. Küçük ve Türkiye, İngdtere, Yunanistan konsoloslan imzala lar.
• 16 AĞUSTOS- Anlaşma gereğince Kıbrıs'ta bulunacak Türk Alayı büyük tezahüratla Kıbrıs'a çıktı. 82 yıl sonra Türk askerî Adaya tek
  ayak basıyordu. Türkiye'nin ilk Kıbrıs Büyükelçisi Emin Dırvana da yeni görevine başladı. Kıbrıs bu suretle bağımsızlığına kavuşmuş oluyordu.
• 17 AĞUSTOS- Türk Kültür Demeği, Başkan Gürsel'in açış konuşmasla açıldı.
• 25 AĞUSTOS- Kabine'de dk değişiklik B.M. Komitesi 10 Bakanı görevinden affetti. 2. M.B.K. Hükümeti kuruldu.
• 11 EYLÜL- M.B.K. üyesi ve Ankara valisi Gen. İrfan Baştuğ, İstanb) Ankara yolunda trafik kazasında öldü. '
• 12 EYLÜL- Demirci ilçesinde büyük yangın.
• 22 EYLÜL- Türkiye-Yugoslavya Veteriner Antlaşması imzalandı.
• 24 EYLÜL- Yüksek Adalet Divanı kuruldu.
• 26 EYLÜL- Celal Bayar, tutuklu bulunduğu Yassıada'da, bel kemerîy intihara teşebbüs etti. ;
• 27 EYLÜL- Türkiye-Amerika Kredi Antlaşması imzalandı.
• 29 EYLÜL- Demokrat Parti, Ankara 4. Asliye Mahkemesi kararıyla k patddı.
• 30 EYLÜL- Devlet Planlama Teşkdatı kurulması hakkındaki (91 sayı) kanun kabul edildi. |
• 7 EKİM- Salim Başol, Sehnan Yörük, Rıza Tunç, Abdullah Üner, Ha Tuzun, Hasan Gürsel, Mehmet Çokgüler, Vasfi Göksu, Ali Doğa Toran'dan kurulu Yüksek Adalet Divanı Ankara'dan ayrdarak.H beliada'da kendileri için ayrdan otele yerleştiler.
• 14 EKİM- Yassıada yargılamaları başladı. (Bu süre içinde 203 oturum
  yapıldı. 529 sanık, 1063 tanık dinlendi. Divan kararlanna göre: 15 ki¬şi ölüm cezası, 31 kişi müebbet hapis cezasına, 418 kişi çeşitli cezala-ra çarptırıldı. 123 kişi beraat etti. M.B. Komitesi 15 ölüm cezasından, 4'ünü onayladı. Bayar'ın cezası müebbet hapse çevrildi, 3'ünü yerine getirdi. 12'sinin cezasmı müebbet hapse çevirdi.)
• 23 EKİM- Genel Nüfus Sayımı:
• 24 EKÎM- Savunma Sekreterlikleri Kanunu kabul edildi. 27 EKİM- Üniversiteler öğretim üyelerinden bazılarının vazifelerinden affına ve bazılarının diğer fakülte ve yüksek okullara nakline dair (114 saydı) kanun kabul edildi. Sonradan 147'ler olarak adlandırıla¬cak olan 147 öğretim üyesi (Profesör, doçent, asistan) görevlerinden affedildi.
• 9 KASIM- 42 sayılı kanun gereğince emekliye ayrılan subaylardan istek¬lilerin öğretmenliğe alınması hakkında 125 sayılı kanun kabul edildi.
• 14 KASIM-14 Millî Birlik Komitesi üyesinin görevlerinden affına dair '5434 saydı T.C. Emekli Sandığı kanununa ek 2.8.1960 gün ve 42 sayılı kanununa geçici bir madde eklenmesine dair (126 saydı) kanun kabul edddi.
• 15 KASIM- M.B. Komitesi; Dışişleri Bakanlığı Kuruluşu hakkındaki 3312 sayıh kanunu (127) ek saydı kanunu kabul etti. Bu kanuna göre, Dışişleri dış teşkilatında 14 müşavirlik kuruluyor ve komitedeki görevlerinden affedden 14 üye, en az iki yil yurda dönmemek kaydıyla bu müşavirliklere gönderiliyordu.
  Ondört'ler olarak adlandırılan Komite üyeleri:
  Alpaslan Türkeş Orhan Kabibay Orhan Erkanlı Münir Köseoğlu Mustafa Kaplan Muzaffer Karan Sefdc Soyuyüce Fazd Akkoyunlu Rıfat Baykal Dündar Taşer Numan Esin İrfan Solmazer Muzaffer Özdağ Ahmet Er
• 18 KASIM-113 sayılı Af Kanunu'nün bazı maddelerinin değiştirilmesi-ne ve bu kanuna bazı hükümler eklenmesine dair kanun... kabul edüdi. (ikinci Af)
• 22 KASIM-132 sayılı Türk Standartları Enstitüsü kuruluş kanunu kabul edildi.
• 29 KASIM- Basın Kanunu'nun bazı maddelerini değiştiren (143 sayılı) kanun kabul edildi. (İspat hakkını tanıyan kanun.)
• 4 ARALIK- Başkan Gürsel'in geçirmekte olduğu hastalık arttı. Amerika'dan gelen Harvard Üniversitesi profesörlerinden Raymond de Lacy, Türk hekimleriyle konsültasyon yaparak tedavi şeklim tespit ettiler.
• 6 ARALIK- Türkiye-Amerika Kredi Antlaşması imzalandı.
• 9 ARALIK- Türkiye-İngiltere Kredi Antlaşması imzalandı.
• 13 ARALIK-1924 tarih ve 941 sayılı Teşkilatı Esasiye Kanunu'nun baa hükümlerinin kaldırılması ve bazı hükümlerinin değ4tirilmesi hak¬kındaki 12 Haziran 1960 tarihli ve l sayılı kanuna ek 'Kurucu Meclis Teşkili' hakkında (157) sayılı kanun kabul edildi.
• 13 ARALIK- Temsilciler Meclisi Seçimi (No. 158) kanunu kabul edildi.
• 13 ARALIK- Devlet Personel Dairesi kurulması hakkında (No. 160) kanun kabul edildi.
• 14 ARALIK- İstanbul Boğazı'nda Peter Vereviz (Yugoslav) ile World Harmony (Yunan) adlı iki tanker çarpıştı. İstanbul büyük bir tehlike atlattı.
• 14 ARALIK- Türkiye ve 19 Batılı devlet arasmda iktisadî 4birliği ve kalkınma teşkilatı sözleşmesi imzalandı.
• 19 ARALIK- İskenderun'da Atatürk Anıtı saldınya uğradı. ,
• 26 ARALIK- Emekli Orgeneral Zeki Doğan'a vatanî hizmet tertibinden | aylık bağlanması hakkındaki (174 sayılı) kanun kabul edildi, j
• 27 ARALIK- Memurların tahsil müesseselerinde talebe olamayacaktan-1 na dair 4007 saydı kanun ile bu kanunun l. maddesinin değiştirilme^ si hakkındaki 4214 saydı kanunun yürürlükten kaldırılması hakkın] daki (183 sayılı) kanun kabul edildi, 'm
• 30 ARALIK- CHP, aralannda Parti Genel Başkanı İnönü de bulunmak| üzere 49 Kurucu Meclis üyesi seçti.

1961

• 2 OCAK- Kıbrıs'ta kuraklıktan zarar gören Türk çiftçisine yapılacak tohumluk buğday ve tohumluk arpa yardımı hakkındaki (199 sayılı) kanun kabul edildi.
• 2 OCAK- T.C. Millî Birlik Komitesi'nce Temsilciler Meclisi'ne 18 üyenin seçildiği hakkında Millî Birlik Komitesi karan (No. 35) yayınlandı:
  Raif Aybar Yakup Kadri Karaosmanoğlu Adnan Başer Alp Kuran Remziye Batırbaygü Zekai Okan Fahri Belen Abdülkadir Okyay Nihat Reşat Belger Kagip Sanca Hakkı Kamil Beşe Necip San Rauf Gökçen Kemal Tamer Ferruh Güven Kemal Türkoğlu Münci Kapani Hıfzı Veldet Velidedeoğlu
• 3 OCAK- Ordu Yardımlaşma Kurumu Kanunu (sayı: 205) kabul edildi. Aynı gün Basın İlan Kurumu kuruldu. Bağımsız bir "Kürt devleti" kurmayı istemekle suçlanan 49 kişinin yargılanmasına Ankara'da başlandı.
• 4 OCAK- Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet (sayı: 211) Kanunu 'nü kabul edildi.
• 4 OCAK- Kabineyi kurma serbestisi için bütün bakanlar istifa ettiler. Aynı gün Yıldız ve Müşfik Kenter1960-1961 sezonunun en başarılı sanatçıları seçildiler.
• 5 OCAK- Gürsel, altı yeni bakan alarak yeni kabineyi kurdu.
• 5 OCAK- Dumlupmar Zafer Abidesi'nin inşası hakkında (220 saydı) kanun kabul edildi.
• 6 OCAK- Kurucu Meclis çalışmalara başladı. Aynı gün Milli Birlik Komitesi,147 öğretim üyesinin üniversiteye dönmesi ile ilgili tasarıyı gündeminden çıkardı.
• 8 OCAK- Ünlü güreşçi Yaşar Doğu öldü. (doğ. 1915)
• 10 OCAK- Basın mesleğinde çalışanlarla çalıştınlanlar arasındaki münasebetlerin tanzimi hakkındaki 5953 sayılı kanunun bazı maddelerinin değiştirilmesine ve bu kanuna bazı maddelerin eklenmesine dair (212 sayılı) kanun yürürlüğe girdi.
• 14 OCAK- Memleketçi Cumhuriyet Partisi kuruldu.
• 21 OCAK- Türkiye-Amerika Kredi Antlaşması imzalandı.
• 7 ŞUBAT- Türkiye-Amerika uranyum Antlaşması imzalandı.
• 11 ŞUBAT- Adalet Partisi, Cumhuriyetçi Meslekî Islahat Partisi, Çalış¬ma Partisi, Memleketçi Parti, Mutedil Liberal Parti, Türkiye İşçi Partisi... kuruldu.
• 13 ŞUBAT- Yeni Türkiye ve Düstur Partileri kuruldu.
• 26 ŞUBAT- Eski Millî Eğitim Bakanlanndan öğretmen, yazar Hasan Ali Yücel (doğ: 1897) öldü.
• 27 ŞUBAT- Kurtuluş Savaşı komutanlanndan Tümgeneral Selahattin Adil (Doğ: 1881) öldü.
• 6 MART- İngiltere Kraliçesi Elizabeth yurdumuzu resmen ziyaret etti.
• 8 MART- Konya Çarşısı yandı.
• 23 MART- Ankara Hacettepe Çocuk Hastanesi yandı.
• 28 MART- Anayasanın halkoyuna sunulması hakkındaki (283 sayılı) kanun kabul edildi.
• l NİSAN- Siyasî faaliyete izin verildi.
• 6 NİSAN- Temsilciler Meclisi'nde; subay ve astsubayların oy kullanmaları kabul edildi.
• 23 NİSAN- 23 Nisan 1920'de TBMM'nin açıldığı İttihat ve Terakki Fırkası için yapılmış olan binada. 'Türkiye Büyük Millet Meclisi Müze-si' açıldı.
• 26 NİSAN- Seçimlerin temel hükümleri ve seçmen kütükleri hakkındaki (298 sayılı) kanun kabul edildi.
• 27 NİSAN- Türkiye-Sovyetler Birliği Demiryolu Nakliyat Antlaşması
• imzalandı.
• 30 NİSAN- İstanbul'da Kartal-Cevizli arasında büyük tren kazası.
• 1 MAYIS- İzmit Kağıt Fabrikasi'nda yangm.
• 5 MAYIS- Türkiye-Amerika Kredi Antlaşması.
• 23 MAYIS- Muğla ve dolaylannda deprem.
• 24 MAYIS- Cumhuriyet Senatosu üyelerinin seçimi hakkında (304 sayılı) kanun kabul edildi.
• 24 MAYIS- Ankara ve İstanbul vüayetlerine şamil olmak üzere ilan edilmiş bulunan Sıkıyönetimin uzatılması hakkındaki Kurucu Meclis kararı yürürlüğe girdi.
• 25 MAYIS- Milletvekili Seçimi Kanunu (sayı: 306) kabul edildi.
• 27 MAYIS- T.C. Anayasası, Kurucu Meclis'te oylamaya katılan 262 üyenin 260 oyu ile kabul edildi.
• 6 HAZİRAN- Türkiye-Almanya Kredi Antlaşması imzalandı.
• 16 HAZİRAN- Yazar ve düşünür Peyami Safa (Doğ. 1899) öldü.
• 9 TEMMUZ- Anayasa'y a oy verme günü. Kurucu Meclis'in seçtiği 21 kişilik Anayasa Komisyonu tarahndan hazırlanıp 9.7.1961'de halkoyuna sunulan Anayasa; oylamaya katılan 10.238.968 kişiden 6.348.715 oyla kabul edilmiş, 3.935.000 kişi (hayır oyu kullanmıştır. Böylece katılma oranı yüzde: 75, Evet: 63'tür. Halkın yüzde 65'i 'Evet', 35'i 'Hayır' oyu verdi.
• 10 TEMMUZ- Millî Eğitim Bakanhğı'na bağlı olarak 'Din İşleri Genel Müdürlüğü' kuruldu.
• 17 TEMMUZ- AnıtKabir projesini hazırlayan iki mimardan Prof. Emin Onat (doğ. 1908) öldü.
• 21 TEMMUZ- Kurucu Meclis oybirliğiyle seçim tarihim 15 Ekim 1961 olarak tespit etti. (Karar No. 58)
• 7 AĞUSTOS- Şebinkarahisar'da büyük yangın.
• 11 AĞUSTOS- Yassıada duruşmaları sona erdi.
• 16 AĞUSTOS- Ankara ve İstanbul vilayetlerine şamil olmak üzere ilan edilmiş bulunan sıkıyönetimin uzatılması hakkında Kurucu Meclis'in (68 sayılı) kararı.
• 24 AĞUSTOS-15. CHP Kurultayı Ankara'da toplandı.
  İnönü: '...Sabah erken kalkan babayiğitlerin Kurultayı basmalarım asla kabul etmiyorum,' dedi.
• 3 EYLÜL- Başkan Gürsel'in başkanlığmda toplanan parti başkanlan, yapılacak milletvekili seçimlerinde; 27 Mayıs'ı zedelememek, "Eminsu" konusunu deşmemek, DP'yi methetmemek konusunda bir antlaşma imzaladılar.
• 7 EYLÜL- Nedim Küçüközpulat'ın babası Abdülkerim Küçüközpulat ile annesi Fatma Adalet Küçüközpulat'a tazminat verilmesi hakkında (373 sayılı) kanun kabul edildi. (28 Nisan 1960 tarihinde İstanbul Üniversitesi nümayişleri sırasında hayatını kaybettiğinden).
• 15 EYLÜL- Yüksek Adalet Divam'nca verilen ölüm cezalan hakkında Millî Birlik Komitesi Kararı.
  No. 75, Yayın tarihi: 16.9.1961, sayı: 10908.
• 15 EYLÜL- Yassıada Yüksek Adalet Divanı kararlan açıklandı. Saat:
  15.20. 5 saat 20 dakika süren celsede, 15 sanık idama, 31'i müebbet hapse, 408'i çeşitli hapis cezalarım mahkum oldular. 133 sanık da beraat etti.
  1) Ölüm cezasma çarptırılanlar: Celal Bayar, Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu, Hasan Polatkan.
  Karar, Millî Birlik Komitesi'nin 15.9.1961 gün ve 75 sayılı kararıyla onaylanmıştır. Ancak, düşük Cumhurbaşkanı Celal Bayanın 65 yaşını bitirmiş olması dolayısıyla verilen ölüm cezası müebbet ağır hapse çevrilmiştir.
  2) Ölüm cezasma mahkum edilen; Refik Koraltan, Agah Erozan, İbrahim Kirazoğlu, Ahmet Hamdi Sancar, Nusret Kirişçioğlu, Bahadır
  Dülger, İman Kalafat, Baha Akşit, Osman Kıvrakoğlu, Zeki Erataman ve Rüştü Erdelhun'ün cezalan, 15.9.1961 gün ve 75 saydı kararla müebbet ağır hapse çevrilmiştir.
• 16 EYLÜL- Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan hakkında verilen ölüm cezası İmralı Adaşı'nda yerine getirildi.
• 17 EYLÜL- Adnan Menderes hakkında verilen ölüm cezası İmralı Adası'nda yerine getirildi.
• 19 EYLÜL- Eski başbakanlardan Prof. Şemsettin Günaltay (Doğ: 1883) öldü.
• l EKİM- İktisadî İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı Türkiye Teknik İşbirliği Temsilciliği kuruldu.
• 15 EKİM- Genel seçimler. 27 Mayıs İhtilali'nden sonra ilk seçim; Türk Silahlı Kuvvetleri verdiği sözü tuttu. Katılma oranı yüzde 81.
  AP : 158 milletvekili 70 senatör CHP : 173 milletvekili 36 senatör CKMP : 54 milletvekili 16 senatör YTP : 65 milletvekili 28 senatör
• 25 EKİM- Türk Silahlı Kuvvetleri'nin gerçekleştirdiği ihtilalden 17 ay sonra, 2. Cumhuriyetin ilk Meclisi, Orgeneral Cemal Gürsel tarafından açıldı.
• 26 EKİM- Orgeneral Cemal Gürsel; 607 oydan 434 oy ile Cumhurbaşkanı, Suat Hayri Ürgüplü, Senato; Fuat Sirmen, Meclis Başkanı seçildi¬ler.
• 10 KASIM- İnönü, Kabineyi kurmakla görevlendirildi. Gürsel: '...İçinde bulunduğumuz güç şartları çözümleyecek bir kişiye görev verdim,' dedi.
• 20 KASIM- İnönü; CHP-AP Koalisyon kabinesini kurdu.
• 2 ARALIK- Malatya Milletvekili İsmet İnönü'nün Başkanlığı altında kurulan kabine 4 red, 78 çekimsere karşı 269 oyla güven aldı.
• 23 ARALIK- Başbakan İnönü konuştu: '...Af, Hükümet progr¤¤¤¤¤ alınmıştır. Bardağı taşıracak bir damla daha koyamayacağım. Bu durumda herkesin bana yardım etmesi lazımdır. Bardaklar doldurulmuştur. Taşıramam. Bir damla daha ilave edemem. Dün söylediklerime bugün ilave edecek tek cümle yoktur. Huzuru behemehal getireceğiz. Bütün sınıfların huzur içinde yaşaması lazımdır.'
• 24 ARALIK- Tevfik Fikret'in Eyüp'te bulunan mezarı, törenle Aşiyan'a nakledildi.

• 1 OCAK- DP. Bayındırlık ve Müh" Eğitim Bakanlanndan Tevfik Heri (doğ: 1911) öldü. Cenaze töreninde olaylar çıktı.
• 7 OCAK- Fethiye'de büyük yangın.
• 18 OCAK- Komisyon 147'lerin üniversiteye dönmelerim kabul etti.
• 26 OCAK- General Sıtkı Ulay, tabiî senatörlükten çekildi.
• 1 ŞUBAT- İnönü: '...Açık konuşacağım. Bir yandan yann, bir ikinci ihtilalin olacağı rüzgarı, bir yandan 27 Mayıs'ın intikamı alınmaya çalışılıyor, havası estiriliyor. Herkes her sabah gazetesini açtığında yeni bir endişe ile karşılaşıyor. Bu yüzden vatandaşın siniri bozuluyor... Hükümet yanınızdadır. Hükümet kuvvetlidir ve sağlamdır. Türki¬ye'de hiçbir maceraya yer yoktur ve olmayacaktır.'
• 3 ŞUBAT- Eminsular 'Beyaz Kitap' yayınladı.
• 5 ŞUBAT- VII. Millî Eğitim şürası. Millî Eğitim Bakanı Hilmi İncesu-lu'nun konuşmasıyla Ankara'da açıldı.
• 8 ŞUBAT- Türkiye-Amerika Kredi Antlaşması imzalandı.
• 14 ŞUBAT- Bayar, tedavi için Kayseri Cezaevinden Ankara'ya getirilerek Ankara Tıp Fakültesi'ne yatırıldı. 17.2.1962'de tekrar geriye döndü.
• 18 ŞUBAT- İnönü'nün radyodan Türk Milleti'ne mesajı: '...Türk Silahlı Kuvvetleri'ne tecavüz mahiyetim taşıyan her davranışın kesin bir azimle karşısındayız... Hiç kimse, hızla gelişmeye muhtaç olan bir milletin kaderi ile oynamaya mezun değildir.'
• 22 ŞUBAT- Yirmi iki şubat Olayı. Ankara'da Harp Okulu Komutanı Albay Talat Aydemir ve arkadaştan,
• Hükümet darbesine teşebbüs ettiler. Olay kısa saatler içinde bastırıldı. Katılan subaylar emekliye sevk edildi.
• 23 ŞUBAT- İnönü: '...Milletçe büyük bir badire atlattık... Bugün dünyaya karşı, milletiyle, ordusu ile dev kuvvetinde bir Türkiye vardır,' dedi.
• 5 MART- Anayasa Nizaminin millî güvenlik ve huzuru bozan bazı fiiller hakkında (38 sayılı) kanun kabul edildi.
• 25 MART- EOKA'cılar Kıbrıs'ta iki camiye bomba attılar. Bayraktar Camii minaresi harap oldu.
• 26 MART- Basın kartları yönetmeliğim yürürlüğe koyan (6/334) sayılı Bakanlar Kurulu karan yayınlandı.
• 12 NİSAN- Üniversite öğretim üyelerinden bazılarının diğer fakülte ve 1962 159yüksek okullara nakline dair 27.10.1960 tarihli ve 114 sayılı kanunun bazı maddelerinin kaldırılması ve yeni hükümler eklenmesi hakkın¬da (43 saydı) kanun kabul edildi. Bu suretle şurup giden ve 147'ler olarak adlandırılan konu halledildi.
• 22 NİSAN- Anayasa Mahkemesi'nin kuruluşu ve yargılama usulleri hakkındaki (44 sayılı) kanun kabul edildi.
• 22 NİSAN- Yüksek Hakimler Kurulu Kanunu (sayı: 45) kabul edildi.
• 10 MAYIS- Asker kişiler tarafmdan 22-23 Şubat 1962 olayları dolayısıyla veya daha evvel bu olaylara esas teşkil edebilecek mahiyette işlenen fiil ve hareketler için ceza kovuşturulması yapılmaması hakkında (50 saydı) kanun kabul edildi. (Bu suretle Talat Aydemir ve arkadaşları bu kez affedildiler).
• 22 MAYIS- CHP üe AP arasındaki 'Af tartışmağı sertleşti. İlk kademenin, Ekim ayından önce çdonasmı isteyen AP Genel Başkanı Gümüş-pala'ya İnönü; '...Hükümet tebliği muvafakatiniz almarak yayınlan¬dı. şimdi bundan haberiniz yokmuş gibi konuşuyorsunuz!...' dedi.
• 27 MAYIS- İstanbul'da Küçükçekmece'de atom reaktörü hizmete girdi.
• 30 MAYIS- İnönü; AP'nin af üe ilgili tutumu üzerine istifa etti. CHP-AP koalisyonu çekildi.
• 2 HAZİRAN- İnönü, yeniden kabineyi kurmakla görevlendirildi. Çok güç şartlar içinde koalisyon anlaşması imzalandı. İkinci koalisyon kabinesi, 25.6.1962'de 259 lehte, 134 aleyhte, 4 çekimser oy üe güven aldı.
• 9 HAZİRAN- Türkiye-Sovyetler Birliği telli telefon antlaşması imzalandı.
• 15 HAZİRAN- Millet Partisi kuruldu. (Bir süre önce CKMP'den ayrılan Osman Bölükbaşı, kurdu. CKMP'den ayrdan 29 milletvekili ve sena¬tör katddı.
• 20 HAZİRAN- Türkiye-Almanya sermaye yatınmiannm karşılıklı olarak teşvik ve himayesi antlaşması imzalandı.
• 21 HAZİRAN- Türkiye'de ilk defa devlet eliyle kurulan ve 1882 tarihin-1 den itibaren 'Umumî Kütüphane', 'Beyazıt Umumî Kütüphanesi', S 'Kütüphane-i Umumî' adlarıyla hizmet gören İstanbul'da Beyazıt Umumî Kütüphanesi'nin adı. Komisyonun 21.6.1962 gün ve 420-637 saydı kararıyla 'Devlet Kütüphanesi' olarak değiştirildi ve ihtiva ettiği koleksiyonları itibariyle 'Araştırma kütüphanesi' haline getirildi.
• 26 HAZİRAN- Devlet bakardarmdan bir veya birkaçına 'Başbakan Yar-dımcdığı' verilebüeceği hakkındaki (55 saydı) kanun kabul edüdi.
  160 19628 HAZİRAN- Gülhane Askerî Tıp Akademisi, Ankara Tıp Fakültesi'n-den ayrıldı.
• 16 TEMMUZ- Yüksek Planlama Kumlu kuruldu.
• 17 TEMMUZ- Başbakanlıkta iktisadî işbirliği Komisyonu kuruldu.
• 23 TEMMUZ- Türkiye-Amerika Kredi Antlaşması imzalandı.
• 24 TEMMUZ- Türkiye, Müşterek Pazar'a ortak üye kabul edildi.
• 6 AĞUSTOS- Birleşik Amerika Cumhurbaşkanı Yardımcısı Lindon B. Johnson Türkiye'yi ziyaret etti. (Bilahare Cumhurbaşkanı olmuştur.)
• 26 AĞUSTOS- Demirci yangınında 139 ev yandı.
• 27 AĞUSTOS- Amerika Barış Gönüllüleri Türkiye Bürosu kuruldu.
• 3 EYLÜL- "Eminsular" Ankara'da miting yaptılar. 5 EYLÜL- İğdır ve dolaylarında deprem.
• 8 EYLÜL- Beş yıllık plan açıklandı.
• 9 EYLÜL- Konya'da tarihî Aslanlı Kışla yandı.
• 10 EYLÜL- Mecburî iskana tabi 55 Ağa'nın yerlerine dönmesi kabul
  edildi.
• 22 EYLÜL- Karabük Kok Fabrikası hizmete açıldı.
• 1 EKİM- DP eski Bolu milletvekili, müebbet hapis, Reşat Akşemsettinoğlu Yunanistan'a sığındı.
• 2 EKİM- Ankara'da nümayişler. Başbakan İnönü konuştu: '...Esef verici hadiseler olmuştur. Bunların büyük sorumluluğu hükümete aittir... Fakat bunlar hükümetin icraatı değildir. Görevimizi ifa etmeye mecburuz. Emniyeti temin edeceğünize güveniyoruz. Vatandaşlara ilan ediyorum ki, bu türlü tecavüzlerin hiçbir taydaşı yoktur. Olaylara hakimim, hiçbir şey olmayacaktır.'
• 11 EKİM- Müşterek beyanname yayınlandı. '...27 Mayıs Millî bir devrimdir.
  Büyük Meclis'in mensupları olan bizler, bir bütün halinde bu meşru temele yönelecek her tecavüzü birlikte karşılamaya azimli ve kararlıyız.'
• 16 EKİM- Anayasi'yı ihlal suçundan Yüksek Adalet Divam'nca mahkum edilenlerin cezalarmın kısmen afh hakkındaki 78 sayılı kanun kabul edildi. (258 tutukludan 7'si şartlı olarak tahliye edildi. Kayseri Cezaevi'nde 57 Yassıada mahkumu kaldı.)
• 23 EKÎM- Amerika; Sovyetlerin, Küba'yı bir nükleer üs haline getirilme-sini engellemek için adayı abluka etti. Küba için konuşan Başbakan inönü; 'Buhranı Türkiye'ye sıçratmak için gayretler var...' dedi.
• 27 EKİM- İran Şahı Muhammed Rıza Pehlevi Ankara'ya. geldi.
• 1962 16129 EKİM- Ankara Şeker Fabrikası hizmete girdi.
• 21 KASIM- TBMM; beş yıllık plam 219 kabul, 43 çekimser, 93 ret oyu üe kabul etti.
• 22 KASIM- Kıbrıs Cumhurbaşkanı Makarios Türkiye'yi resmen ziyaret etti.
• 2 ARALIK- Adalet Partisi'nin Büyük Kongresi (1.inci) Ankara'da toplandı. Genel başkan Ragip Gümüşpala yeniden Genel Başkan Seçildi.
• 3 ARALIK- Üst rütbeli 11 hava subayı görevinden alındı.
• 7 ARALIK- CHP'de kaynaşma. Gülek, Erim ve Avni Doğan partiden ihraç edildiler.
• 14 ARALIK-16. CHP Kurultayı Ankara'da toplandı. İsmet İnönü yeniden Genel Başkan seçildi.
• 19 ARALIK- Milli Güvenlik Kurulu kuruldu.

1963

• 3 OCAK- Kıbrıs'ta Türk belediyelerinin lağvı kararını, Ankara-Zürih-Londra antlaşmalanna aykırı bulan Hükümet, Makarios'a sert bir nota verdi.
• 6 OCAK- Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) Siirt'te zengin bir petrol damarı buldu.
• 7 OCAK- Cibali Tütün Fabrikası'nda 3500 işçi yemek boykotu yaptı.
• 20 OCAK- istanbul'da Sarıyer'de tarihî Kefeliköy Oteli yandı.
• 24 OCAK- İstanbul'da yayınlanan Hürriyet gazetesinin 3 basın mensubu donarak görevleri basında öldüler. (Abidin Behpur, Yüksel Kasapbaşı. Yüksel Öztürk).
• 27 OCAK - Bakanlar Kurulu otomobil ve lüks eşya ithalini yasakladı.
• 1 ŞUBAT- Ankara semalarmda çarpışan iki uçak şehre düşerek 87 vatandaşın kaybına sebep oldu.
• 10 ŞUBAT- Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Hürriyeti hakkındaki 171 sayılı kanun kabul edildi.
• 21 ŞUBAT- Türkiye-Amerika uzun süreli zirai maddeler antlaşması imzalandı.
• 23 ŞUBAT- Bazı suç ve cezaların affı hakkında (218 sayılı) kanun kabul edildi.
• 12 MART- Adalet Bakanlığı, Celal Bayatın sağlık durumu ile ilgili olarak bir bildiri yayınladı.
• 13 MART- İnönü'nün Bayar hakkındaki demeci: '...Bayar için. Hükümet olarak bir şey düşünmek, yetkimiz dışında. Mesele; sıhhî durumu, muayeneye arz edilmiş bir hükümlünün göreceği işlemdir.'
• 19 MART- İlk Ordu Pazarı hizmete girdi.
• 19 MART- İnönü'nün Ankara'da basın toplantısı. Kendisine önceden iletilen 56 soruyu cevaplandırdı. '...Hükümet zemin müsait olduğun162 1963da siyasi bir af çıkarmakta kararlıdır.'
• 22 MART- Celal Bayar; Kayseri Cezaevi'nden geçici olarak tahliye edildi. Basın mensuplarıyla konuştu.
• 24 MART- Ankara'da gösteriler. Gençler, 27 Mayıs'a karşı girişilen tahrikleri protesto ettiler.
• 25 MART- Ankara, İstanbul ve yurdun çeşitli bölgelerinde nümayişler, 27 Mayıs'a karşı tutum kınanıyor.
• 27 MART- Ankara'da Adalet Partisi Genel Merkezi tahrip edildi.
• 28 MART- Celal Bayar, tekrar tutuklandı.
• 6 NİSAN- Başbakan İnönü konuştu; '...Onbeş günlük olayların siyasf ha-yatımıza ne dersler öğrettiğini gelecekte göreceğiz, partilerin derlen¬me toplanmakta gayretlerinin ciddiyet derecesine bu devrede şahit olacağız.'
• 9 NİSAN- Türkiye-Almanya Teknik Yardım Antlaşması imzalandı.
• 11 NİSAN- Japon İmparatoru'nun kardeşi Prens Mikasa ve eşi Türkiye'ye geldi.
• 11 NİSAN- 26 Mayıs öğleden sonra başlamak ve 27 Mayıs günü devam etmek üzere 'Hürriyet ve Anayasa Bayramı' (sayı: 221) kabul edildi.
• 18 NİSAN- Denizaltı, dalgıç ve Kurbağa Adam tazminatı (223 saydı) kanun kabul edildi.
• 21 NİSAN- 'Genç Kemalistler Ordusu' adlı bir örgüte bağlı beş subay tutuklandı.
• 30 NİSAN- Türkiye Süt Endüstrisi Kanunu (sayı: 227) kabul edildi.
• 10 MAYIS- Ankara'da Türk Devrim Diyanet Sitesi'nin temeli atıldı.
• 20/21 MAYIS- Talat Aydemir'ın ikinci defa ihtilal teşebbüsü.
• 21 MAYIS- Ankara-İstanbul-İzmir'de sıkıyönetim. Başbakan İnönü Cumhuriyet Senatosu'nda 20/21 Mayıs gecesi olan olaylar hakkında açıklama yaptı: '...Türk Silahlı Kuvvetleri, Anayasayı milletle beraber her türlü tecavüzden koruyacaktır...' dedi ve dakikalarca ayakta alkışlandı.
• 3 HAZİRAN- Ankara'da 3 mahkeme kuruldu.
• 7 HAZİRAN- İhtilal s¤¤¤lannın (103 kişi) Ankara-Mamak Askeri Mahkemesi'nde duruşmaları başladı.
• 11 HAZİRAN- Kabine'den CKMP'li üç bakan (A.Yörük, M.Ete, C.T.Ka-rasapan) çekildi.
  Birinci Dünya ve İstiklal savaşlanna 4tirak eden Vecihi Hürkuş'a vatanî hizmet tertibinden aylık bağlanmasına dair (249 sayılı) kanun kabul edildi.
  1963 163(Vecihi Hürkuş'un yurdumuzda sivil havacdığm kurulmasmda büyük emeği geçmiş, bir çok öğrenci yetiştirmiş» o yıllarda dahi çok basit kendi yapımı olan uçaklarla uçarak havacılık zevkini memlekete aşılamış bir pilottur.)
• 13 HAZİRAN- 1459 Harp Okulu öğrencisinin duruşması Ankara'da başladı.
• 25 HAZİRAN- Anayasa Mahkemesi, ilk duruşma ile görevine başladı.
• 28 HAZİRAN- Komünist eğilimli oldukları gerekçesiyle 12 kişi tutuklandı.
• 2 TEMMUZ- Turizm ve Tanıtma Bakanlığı Kanunu (sayı: 265) kabul edildi.
• 11 TEMMUZ- Prof.Dr. Tevfik Sağlam (doğ: 1882) öldü.
• 14 TEMMUZ- Fransız Başbakanı George Pompidou Türkiye'ye geldi.
• 15 TEMMUZ- Sendikalar Kanunu (sayı: 274) kabul edildi.
• 15 TEMMUZ- Grev ve Lokavt Kanunu (sayı: 275) kabul edüdi.
• 17 TEMMUZ- Şehir Tiyatrosu sanatçılarmdan Reşit Baran (doğ: 1910) öldü.
• 17 TEMMUZ- Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu kurulması hakkında (278 saydı) kanun kabul edildi.
• 18 TEMMUZ- Türkiye-Rusya arasında Telli-Telefon irtibatı kurulmasına ve mevcut radyo-telgraf servisine dair antlaşma (sayı: 292) onaylandı.
• 27 TEMMUZ- Turizm ve Tanıtma Bakanlığı kuruldu.
• 23 AĞUSTOS- Türkiye-Almanya Malî Yardım Antlaşması imzalandı.
• 27 AĞUSTOS- İstanbul ili, Eyüp ilcesine bağlı Göztepe bucağmda Gaziosmanpaşa adıyla bir ilçe kurulması hakkında (309 sayılı) kanun kabul edildi.
• 4 EYLÜL- Arhangelsk adlı bir Sovyet şilebi, sis yüzünden İstanbul'da Rumelihisarı rıhtımına bindirdi.
• 5 EYLÜL- 20/21 Mayıs ihtilaline katılanlar için Mamak Askerî Mahkemesi karar verdi. T.Aydemir, F.Gürcan, E. Dinçer, İ. Baş, C. Kırca, O. Deniz, A. Güçal ölüm cezasına; 29'u da müebbet hapse mahkum oldular .
• 11 EYLÜL- II. No'lu Sıkıyönetim Mahkemesi'nde; 1493 Harp Okulu öğ- ;
• rendsi suçsuz bulundu, 75 öğrenci mahkum oldu.
• 12 EYLÜL- Türkiye Ortak Pazar'a girdi.
• 14 EYLÜL- İsmet İnönü; yıllar boyu dargın bulundukları Atatürk'ün yaverierinden Kılıç Ali ile barıştı.
• 17 EYLÜL- Millî Mücadele kahramanlanndan Telgrafçı Manastırlı Hamdi Efendi eşi Hasibe Martonaltı'ya vatanî hizmet tertibinden maaş bağlanması hakkında (330 sayılı) kanun kabul edildi. (Hamdi Efendi; İstanbul'un işgalini Atatürk'e ilk haber veren kişidir. Anadolu Kurtuluş Cephesi'ne büyük hizmetleri vardır.)
• 18 EYLÜL- İstanbul'da deprem. Çemberlitaş'ta Vezirhan'da çöküntü.
• 29 EYLÜL- Sürgü Baraji'nın temeli atıldı.
• 2 EKİM- Sivas Kongresi'ne seçilen Temsil Heyeti üyeleriyle Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin birinci döneminde bulunan üyelere vatanı hizmet tertibinden aylık bağlanması hakkındaki kanuna geçici bir madde eklenmesi hakkında (342 sayılı) kanun kabul edildi, (ilk kanun: 15.12.1948 gün ve 5269 sayılıdır.)
• 3 EKİM- Kurtuluş Savaşı komutanlarından Tümgeneral Refet Bele (Doğ: 1881) öldü.
• 11 EKİM- Anayasa Mahkemesi, DP iktidarı zamanında çıkan CHP'ye ait malların hazineye intikali ile ilgili (6195 sayılı) kanunu iptal etti.
• 15 EKİM- Türkiye-Amerika Kredi Antlaşması imzalandı.
• 17 EKİM- Sıkıyönetim; 69'a karşı, 229 oyla İstanbul ve Ankara'da iki ay uzatıldı. (Karar: 86, RG. 11587).
• 26 EKİM- Askeri hakimler ve Askerî savcılar (Sayı: 357) kanunu kabul edildi.
• 31 EKİM- 7 ölüm cezasından 4'ü onaylandı.
• 17 KASIM- Mahallî seçimler yapıldı. 42 ilde AP, 23 ilde CHP kazandı.
• 20 KASIM- Kastamonu Seker Fabrikası hizmete girdi.
• 23 KASIM- Birleşik Amerika Devlet Başkanı Kenndy öldürüldü.
• 24 KASIM- Başbakan İnönü, Başkan Kennedy'nin cenaze töreninde bulunmak üzere Amerika'ya gitti.
• 27 KASIM- Başbakan İnönü'nün Amerika'da bulunduğu sırada YTP. Müşterek Grubu çekilme karan alınca, 2. Koalisyon çöktü.
• 30 KASIM- Kıbrıs anayasasında değişiklik yapılması için Makarios Türk Hükümeti'ne muhtıra verdi.
• 2 ARALIK- Başbakan inönü döndü. Istifasını verdi. '...Koalisyonun dağıldığı hakkındaki haberi, Amerika'da herkesle beraber duydum. Durumu henüz etraflıca bilmiyorum. Demokratik rejimlerde böyle hadiseler olacak. Rejim, bu olayların içinden memleketi çıkarma ted¬birlerim bünyesinde taşır... Hükümet buhramnın halledilmesine el¬birliğiyle çalışılmasın! tavsiye ederim...'
• 2 ARALIK- Karadeniz Teknik Üniversitesi Trabzon'da açıldı.
• 2 ARALIK- Karadeniz Teknik Üniversitesi yeni binasının temeli atıldı
• 2 ARALIK- Türkiye-İsveç Kredi Antlaşması imzalandı.
• 10 ARALIK- Türkiye-Avusturya Kredi Antlaşması imzalandı.
• 11 ARALIK- Millî Güvenlik Kurulu kuruldu.
• 14 ARALIK- inönü; Hükümet kurmakla 3. defa yeniden görevlendirildi.
• 19 ARALIK- İstatistik Eğitim Merkezi kuruldu.
• 21 Aralık- Kıbrıs'ta Türk toplumuna karşı girişilen sistemli saldırılar raz daha arttı. Bu işi planlayanlar, Türkiye'deki her hükümet buhra mndan yararlanmakta gecikmiyorlar.
• 23 ARALIK- Kıbrıs'ta üç Türk şehit edildi. EOKA saldırışı devam yor.
• 24 ARALIK- Türk Hava Kuvvetleri'ne bağlı jet uçakları Kıbrıs semalarında göründüler ve ilk ihtarı yaptılar.
• 24 ARALIK- Başbakan İsmet İnönü, TBMM'inde Kıbrıs için konuştu:
  "Bugün Türk uçaklar Kıbrıs'taki mücadele meydanlarına gitmişler, görünmüşler ve ilk ihtarı yapmışlardır.
  Biz her meselede, iç hayatımızda olduğu gibi dış münasebetlerde de kanun nizamma bağlı olan bir devlet ve milletiz. Kanun nizamı haricinde bir muamele ve tecavüz yapmak isteyenlere karşı kuvvetimiz, İrademiz sarsılmaz bir surette tesiri gösterecektir.
  Milletimiz programımızla, hadiselerin her safhasından haberdar olacak ve bize desteğim, yardımım esirgemeyecektir. Bu kanaatla vazifeye başlıyoruz.
  Saygılanmia."
• 24 ARALIK- Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) kanunu kabul edildi.
• 25 ARALIK- İnönü, Bağımsızlarla yeni kabineyi kurdu.
• 27 ARALIK- Yurdun çeşitli yerierinde Kıbrıs için mitingler. Ankara'da İnönü, gençlere seslendi:
  'Millî menfaatleri azim ve basiretle takip eden bir hükümet olduğum itimat ediniz, müsterih olunuz.'
• 28 ARALIK- Kıbrıs'tan aralannda 2 kadın ve üç çocuğun da bulunduğu 23 yaralı uçakla Ankara'ya getirildi.
• 29 ARALIK- İnönü; Kıbrıs'tan getirilen yaralı Türkleri hastanede ziyaret etti.
• 30 ARALIK- Kıbrıs buhranı bütün şiddetiyle sürdürülüyor. Başbakanla basın mensuptan arasında geçen konuşmalardan:
  - 'Çizmenizi ne zaman giyeceksiniz?...
  - Çizmem yok, aklım var!...'

• 4 OCAK- Hükümet güven aldı. (Katılan: 405, evet: 225, hayır 175, l çekimser ve 4 boş oy). Hükümet buhranı 22 gün sürdü.
  İsmet inönü: Başbakan
• 9 OCAK- İstiklal Savaşı'mn unutulmaz kadim, değerli romancı İstanbul Üniversitesi Profesörlerinden Halide Edip Adivar (doğ: 1884) öldü.
• 13 OCAK- Türkiye-Amerika Kredi Antlaşması imzalandı.
• 15 OCAK- Kıbrıs Konferansı Londra'da başladı.
• 23 OCAK- Kıbrıs'ta EOKA saldırılan devam ediyor. Bayraktar Camii yeniden bombalandı.
• 31 OCAK- Londra Konferansı başarısız dağıldı.
• 6 ŞUBAT- Kurtuluş Savaşı komutanlanndan Albay Şefik Aker (Doğ: 1877) öldü.
• 12 ŞUBAT- Kıbrıs'ta kanlı çarpışmalar.
• 13 ŞUBAT- Türkiye-Dünya Gıda Programı Antlaşması imzalandı.
• 15 ŞUBAT- Londra'da toplanan Türkiye, Yunanistan ve İngiltere arası konferansın sonuç vermemesi üzerine İngiltere, Birleşmiş Milletlere başvurdu.
• 21 ŞUBAT- Başbakan înönü'ye 'Mesut Suna' adlı bir kişi tarafından suikast yapıldı.
• 25 ŞUBAT- İnönü; Kıbrıs saldırışı dolayısıyla Kruşçefe cevabi bir mesaj gönderdi.
• 4 MART- Güvenlik Konseyi 'Beşli Planı' kabul etti. Kibns'a üç ay idn milletlerarası barış kuvveti gönderilmesine karar verildi.
• 12 MART- Devlet Yatırım Bankası hakkında (441 saydı) kanun kabul edildi. (Bankanın sermayesi 1.000.000.000).
• 12 MART- Kibns'a müdahale için garantör devletlere 48 saat mühlet verdik. İnönü: '...Ültimatom verdim. Bir reaksiyon göstermezse çıkarma yapacağım... Sabrediyoruz.'
• 13 MART- Türkiye-Danimarka Kredi Antlaşmağı imzalandı.
• 16 MART- TBMM, Kibns'a gerektiğinde müdahalede bulunmak için 3, İnönü Hükümeti'ne izin verdi. (495 üyeden 485'inin olumlu oyu île tam yetki verildi. 4 çekimser.)
• 31 MART- Türkiye-İngiltere Kredi Antlaşması imzalandı.
• 31 MART- Türk Kadınlar Birliği tarafından Kız Teknik Öğretmen Okulu bahçesine Atatürk'ün valideleri Zübeyde Hanun'ın büstü dikildi,
• 7 NİSAN- Başbakan İnönü; Kıbrıs sorunu ile ilgili olarak Makarios'a mektup gönderdi. Kibns'ta saldırılar devam ediyor.
• 17 NİSAN- Cumhuriyet Senatosu üyeleri Seçim Kanunu'nun değ mesi hakkındaki (447 saydı) kanun kabul edildi.
• 27 NİSAN- Ankara'da ikinci Çubuk Barajı hizmete açıldı.
• 3 MAYIS- Hurşit Çayı üzerinde kurulacak hidroelektrik santralının temeli atıldı.
• 5 MAYIS- TBMM'inde Kıbrıs politikası üzerine genel görüşme açıldı. İnönü: '...Kıbrıss'taki Türkleri hür yaşatmak şeref görevimizdir... Aksi bir hal çaresine bizi razı etmeye kimsenin gücü yetmeyecektir,' dedi.
• 7 MAYIS- Kanun dışı yakalanan veya tutuklanan kimselere tazminat verilmesi hakkında (446 sayılı) kanun kabul edildi. (Bu kanun ile Türk Karasuları 6 deniz miline çıkarıldı.)
• 3 HAZİRAN- Kurtuluş Savaşı komutanlanndan Orgeneral M. Orbay (Doğ: 1887) öldü.
• 5 HAZİRAN- Adalet Partisi Genel Başkanı Ragip Gümüşpala (Doğ. 1897) öldü.
• 7 HAZİRAN- Senato kısmi seçimleri yapıldı. (AP 31, CHP 19, Bağımsızlar 1 üyelik kazandılar).
• 19 HAZİRAN- Başkan Johnson'un davetiyle Amerika'ya hareket etmeden evvel hükümetin Kıbrıs politikası ile ilgili olarak güven oyu isteyen İnönü, 396 milletvekilinden 200'ü müspet, 194 aleyhte ve 2 çekimser oy aldı. '
• 19 HAZİRAN- Ankara ve İstanbul'da sıkıyönetim 1 ay daha uzatıldı.
• 21 HAZİRAN- Başbakan İnönü; ABD Başkanı Johnson'un özel uçağı ile Amerika'ya hareket etti. '...Meselenin üzerinde sarih bir hal sekline götüren görüşmelerin vuku bulması az muhtemeldir. Henüz ciddi ve çetin çalışma devresinde bulunmaktayız.'
• 22 HAZİRAN- Türkiye-İsviçre Kredi Antlaşması imzalandı.
• 23 HAZİRAN- Talat Aydemir ve Fethi Gürcan haklarındaki ölüm cezasının yerine getirilmesine ve Osman Deniz ve Erol Dinçer hakların¬daki ölüm cezasının yerine getirilmemesine dair (480 sayılı) kanun kabul edildi.
• 24 HAZİRAN- İnönü, Washington'dan aynlırken: '...Meselenin güçlüklerini saklamak istemiyoruz. Fakat Amerikalılar'la birlikte dün vardığımız netice, bu güçlüklerin hallini kolaylaştıracakta. Amerikalılar, iyi niyet sahibi olduklarını gösterdiler. Şimdi sıra başkalarında. Her halde biz, Türkiye olarak lüzumsuz güçlük çıkarmamak tutumumuzu devam ettireceğiz.', 'Savaş tehlikesi devam ediyor.', 'Enosisi kabul ederiz, şu şartla ki ada'nın bir kısmı Türkiye'ye bir kısmı Yunanistan'a verilsin.'
• 25 HAZİRAN- İşçi Sigortalannın 435 yataklı Ankara Hastanesi hizmete açıldı.
• 26 HAZİRAN- İngiliz Kemal namıyla maruf Ahmet Esat Tomruk'a vatanî hizmet tertibinde aylık bağlanmasına dair (487 saydı) kanun ka¬bul edildi. (Çeşitli maceraları yayınlanmıştı.)
• 27 HAZİRAN- Fethi Gürcan hakkındaki karar yerine getirildi.
• 180 . .1964 TEMMUZ- İnönü, Washington dönüşü, Fransa'ya da uğrayarak Gene¬ral de Gaulle ile görüştü. Türkiye'nin Kıbrıs politikasını anlattı. 'Yakın ilgi' istedi.
• 2 TEMMUZ- İnönü döndü. Basın mensuplanna; 'İyi bir netice ile yurda geldim...' dedi.
• 2 TEMMUZ- Damga Vergisi Kanunu (488 sayılı) kabul edildi.
• 2 TEMMUZ- Harçlar Kanunu (492 sayılı) kabul edüdi.
• 3 TEMMUZ- Pakistan Cumhurbaşkanı Eyüp Han Türkiye'ye geldi.
• 3 TEMMUZ- Türkiye-Lüksembourg Kredi Antlaşması imzalandı.
• 5 TEMMUZ- 20/21 Mayıs ayaklanmasının başı Albay Talat Aydemir
• hakkında verilen karar uygulandı. 14 TEMMUZ- Türkiye Milletlerarası Kalkınma Birliği Kredi Antlaşması'na katıldı.
• 16 TEMMUZ- Kıbrıs'ta Rumlar, St. Hilarion (Gime) Kalesini zorlamaya başladılar. Kıbrıs, Yavru Vatan yemden kana boyandı. Ölüm-kalım savaşı başladı.
• 16 TEMMUZ- Hamidiye kahramanı. Kurtuluş Savaşı Bakanlar Kurulu ilk başbakanlanndan Rauf Orbay (doğ: 1881) öldü.
• 17 TEMMUZ- Sosyal Sigortalar Kanunu (506 saydı) kabul edildi.
• 17 TEMMUZ- Türkiye-Amerika pamuklu ihracatı antlaşması imzalandı.
• 17 TEMMUZ- Esnaf ve Sanatkarlar Kanunu (507 sayılı) kabul edildi.
• 17 TEMMUZ- Tapulama Kanunu (509 sayılı) kabul edildi.
• 20 TEMMUZ- İran Sahi Rıza Muhammed Şah ve Pakistan Cumhurbaşkanı Eyüp Han, Üçlü toplantıda bulunmak üzere Ankara'ya geldiler. Üçlü görüşmeler başladı.
• 7 AĞUSTOS- Türk Hava KuvveÜen'ne bağlı Jet Uçakları, Kıbrıs üzerinde ihtar uçuşu yaptı.
• 8 AĞUSTOS- Kıbrıs'ta Rumlar genel hücuma geçince, Türk Hava Kuvvetleri'ne bağlı jet uçakları Kıbrıs üzerinde uçmaya ve askerî hedefleri bombalamaya başladı. Bir uçağımız düştü ve pilotu Yzb. Cengiz Topel şehit oldu.
• 10 AĞUSTOS- Sovyetler Birliği Başkanı Nikita Kruşçef, Başbakan İnönü'ye mesaj göndererek itidal tavsiye etti.
• 13 AĞUSTOS- Şehit pilot Yzb. Cengiz Topel'in naşı Adana yolu ile Ankara'ya getirildi.
• 21 AĞUSTOS- İstanbul'da Kuledibi'nde büyük yangın. Mobilyacılar Çarşısı ile 15 apartman yandı.
  1964 18127 AĞUSTOS- Türkiye'de ilk Amerikan aleyhtarı gösteri Ankara'da Amerika'nın Kıbrıs konusunda Türkiye'yi devamlı surette fedakarlığa zorlaması nedeniyle yapıldı.
• 28 AĞUSTOS- Ankara'da Amerikan aleyhtarı ikinci miting.
• 29 AĞUSTOS- Ankara, İstanbul ve İzmir'de Kıbrıs konusunda büyük, yürüyüşler ve mitingler.
• 30 AĞUSTOS- Hükümet; mitingler dolayısıyla izmir Fuarı'nı süresiz olarak kapattı.
• 7 EYLÜL- Kibns-Erenköy'e helikopterle yiyecek gönderildi.
• 15 EYLÜL- Türkiye-Almanya Teknik İşbirliği Antlaşması imzalandı.
• 30 EYLÜL- Rusya ile Kıbrıs Cumhuriyeti arasında askerî yardım antlaşmaşı imzalandı.
• 3 EKİM- Antalya Limani'nın temeli atıldı.
• 4 EKİM- Oraç (Burdur) Baraji'nın temeli atıldı.
• 5 EKİM- Türk Hükümeti, Kıbrıs'ta Rumların yarattığı tehlikeli durum dolayısıyla Birleşmiş Milletler'e başvurdu.
• 6 EKİM- Marmara Bölgesi'nde şiddetli deprem.
• 10 EKİM- Trabzon Çimento Fabrikasi'nın temeli atıldı.
• 25 EKİM- Tatvan-Muş demiryolu hizmete açıldı.
• 30 EKİM- Dışişleri Bakam Feridun Cemal Erkin, Sovyetlerin gönderdiği uçakla Moskova'ya gitti.
• 30 EKİM- Sovyet Rusya, Kıbrıs'ta iki cemaatin mevcudiyetim kabul etti.
• 5 KASIM- Türkiye-Rusya Kültür Antlaşması Moskova'da imzalandı.
• 8 KASIM- Celal Bayar, alh ay süre ile serbest bırakıldı.
• 12 KASIM- Silahlı Kuvvetler'in uyarışı.
• 16 KASIM- Genelkurmay Başkanı Orgeneral Cevdet Sunay, bazı politikacıların konuşmaları üzerine parti liderierine bir ikaz mektubu göndererek;
  1) Memleketin iki hasım kampa itilmek istenildiğim,
  2) Orduyu halkın karşısında gibi gösterilmeye çalışıldığım, .
  3) Komutan ve subayların bu durumdan hoşnutsuz bulunduklarım....
  belirterek, bunların kesin olarak önlenmesini istedi.
• 18 KASIM- İstanbul'da Haüaoğlu'nda Yeni Askerî Levazım Okulu açıt-
  di- :
• 22 KASIM- Başkan Gürsel'in başkanlığında toplanan liderler rejimin to-
  runması hususunda anlaştılar. 25 KASIM- Kurtuluş Savaşı komutanlanndan Korgeneral Nad Tınaz(doğ: 1882) öldü.
• 27 KASIM- AP H. Büyük Kongresi toplandı.
• 29 KASIM- AP Kongresinde Süleyman Demirci 1072 (Bilgiç: 552, An-burnu: 39) oy alarak başkan seçildi.
• 1ARALIK- Türkiye Ortak Pazar üyesi oldu.
• 3 ARALIK- Genelkurmay Başkanı Orgeneral Cevdet Suna/m bir kısım basm sahipleri ve politikacıları suçlayan demeci Kim dergisinde yayınlandı.
• 9 ARALIK- Cumhurbaşkanı Gürsel'in, parti liderleriyle yaphğı toplanü ile ilgili bir bildiri yayınlandı: '...Siyasî partiler, inandığımız ve yaşatılmasında azimli olduğumuz demokratik rejimin vazgeçilmez unsurlarıdır. Fakat tarihin hiç bir devrinde, hiç bir ülkede, siyasî partiler, kendilerine vücut veren anayasa rejiminin meşrutiyetinin istismar edilmesine müsaade etmedikleri gibi ve bundan daha vahim olarak, devletin beka ve güven müesseselerinin basında olan ordusuna dil uzatılmasım veya uzatılmış olduğu iddiasını müsamaha veya sükut ile karşılamamışlardır. Böyle bir tutum, ancak, o memleketin karanlık günlere sürüklenmesinde ve temelinden yıkılmasmda menfaat umanların amaline hizmet edebilir. Böyle bir ortamda, bu temel ihtilaf, devletin bütün müesseselerine ve milletin bütününe samimiyetle ve katiyetle itimat verecek bir şekilde hallolunmaktır.'
• 16 ARALIK- Ankara'da Şehirlerarası Otobüs Terminali'nin temeli atıldı.
• 18 ARALIK- Türkiye-Pakistan Ticaret Antlaşması imzalandı.
• 20 ARALIK- Türkiye-Bulgaristan Millî Futbol maçı sırasında İstanbul'da Ali Sami Yen Stadi'mn parmakuklannın çökmesiyle 70 vatandaş yaralandı.
• 23 ARALIK- Türkiye-Norveç Kredi Anüaşması imzalandı.
• 24 ARALIK- Danıştay Kanunu (521 sayılı) kabul edildi.
• 27 ARALIK- Çanakkale'de büyük sel.
• 28 ARALIK- İzmir'de büyük sel.
• 30 ARALIK- Türkiye-îngiltere Kredi Antlaşması imzalandı

1965

• 4 OCAK- Sovyetler Birliği Yüksek şürası Heyeti Başkanı Podgomy başkanlığında bir Sovyet heyeti Türkiye'ye geldi.
• 6 OCAK- Başkan Gürsel, Sovyet Rusya'ya davet edildi.
• 10 OCAK-150 kişilik bir grup. İstanbul'da TİP idaredlerinin toplantılarını basti.
• 16 OCAK- Ege'de bir köyde gericiler gösteri yapmaya kalkışta.
• 22 OCAK- Birleşik oy pusulası ile ilgili seçim kanunu kabul edildi.
• 13 ŞUBAT- Seçimlerle ilgili kanunların bazı hükümlerinin değiştirilmesi hakkında (533 sayılı) kanun kabul edildi.
• 13 ŞUBAT- 1965 yılı Bütçesi, 197'ye karşı 225 oy ile reddedildi. inönü durum karşısında istifa etti.
• 16 ŞUBAT- Başkan Gürsel; Suat Hayri Ürgüplü'yü Kabineyi kurma görevlendirdi.
• 20 ŞUBAT- Ürgüplü Kabinesi açıklandı:
• 3 MART- Markalar Kanunu (551 sayılı) kabul edildi.
• 4 MART- Ürgüplü Kabinesi güven oyu aldı. (432 katılma, 231 güven 200 ret ve 1 çekimser oy)
  Suat Hayri Ürgüplü Süleyman Demirci (AP) Şekip İnal (YTP) Mehmet Altınsoy (CKMP) Hüseyin Ataman (MP) İrfan Baran (CKMP) Hasan Dinçer (CKMP) Hakkı Akdoğan (MP) Hasan Işık (AP) İhsan Göksan (AP) Cihat Bilgehan (AP) Orhan Alp (MP) Macit Zeren (AP) Faruk Sükan (AP) Ahmet Topaloğlu (AP) Turan Kapanlı (YTP) Mithat San (YTP) İhsan Sabri Çağlayangil (AP) Ali Naili Erdem (AP) Mehmet Turgut Zekai Donnen (MP) Recai İskenderoğlu (YTP) Seyri Öztürk (CKMP)
• 12 MART- Kozlu'da kanlı grev olayları.
• 13 MART- Kozlu'da işçiler işbaşı yaptı.
• 19 MART- Merzifon'a bağlı Yeni Çeltek'te 'Yeni Çeltek îçletmesi' ocaklarında grizu patladı. 69 işçi kurtarılamadı.
• 24 MART- Tunus Cumhurbaşkanı Habib Burgiba Türkiye'ye geldi.
• 31 MART- Birleşmiş Milletler tarafından Kıbrıs'a arabulucu olarak gönderilmiş olan Plaza'nın, Türk görüşü ve anlaşmalar aleyhine olan ra¬poru açıklandı.
• 31 MART- Sağlık Eğitim Enstitüleri Kanunu (555 sayılı) kabul edildi.
• l NİSAN- Nüfus planlaması hakkında (557 sayılı) kanun kabul edildi.
• 8 NİSAN- Anayasa'yı ihlal suçundan Yüksek Adalet Divam'nca mahkum edilenlerin cezalarmın kısmen affı hakkında 78 sayılı kanunun 2'nci maddesine bir fıkra eklenmeği hakkındaki (579 sayılı) kanun kabul edildi. 8 NİSAN- Millî Prodüktivite Merkezi Kuruluş Kanunu (580 sayı) kabul edildi.
• 23 NİSAN- Ege'de sel.
• 23 NİSAN- İngiltere Başbakanlarmdan MacMillan İstanbul'a geldi.
• 27 NİSAN- İç Anadolu'da kasırga ve hortum.
• 11 MAYIS- NATO Dişileri Bakanları Londra toplantısmda; Türkiye ile Yunanistan arasında ikili görüşmelere dair tavsiyede bulundu.
• 15 MAYIS- Ereğli Demir Çelik Fabrikaları Tesisleri hizmete açıldı.
• 17 MAYIS- Sovyet Dışişleri Bakam Gromiko Ankara'ya geldi.
• 21 MAYIS- Türkiye-Sovyetler görüşmeleri sona erdi.
• 1 HAZİRAN- Atina'da Yunanistan ile ikili görüşmeler başladı.
• 8 HAZİRAN- Devlet Personeli Sendikaları Kanunun (624 sayılı) kabul edildi.
• 8 HAZİRAN- Özel Öğretim Kurumları Kanunu (625 saydı) kabul edildi.
• 22 HAZİRAN- Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri hakkındaki (633 sayılı) kanun kabul edildi.
• 23 HAZİRAN- Kat Mülkiyeti Kanunu (634 saydı) kabul edildi.
• 6 TEMMUZ- Millî İstihbarat (MİT) Teşkilatı Kanunu (644 sayılı) kabul edildi.
• 13 TEMMUZ- Siyasî Partiler Kanunu (648 saydı) kabul edildi.
• 14 TEMMUZ- Toplum Zabıtası Kurulması hakkında (654 saydı) kanun kabul edildi.
• 14 TEMMUZ- Türk Silahlı Kuvvetleri'nde 'piramit'i korumak amacıyla 40 general ve amiral emekliye sevk edildi.
• 16 TEMMUZ- Aşdc Veysel'e vatani hizmet tertibinden aylık bağlanması hakkında (690 saydı) kanun kabul edildi.
• 23 TEMMUZ- Devlet Personel Kanunu yürürlüğe girdi.
• 23 TEMMUZ- Erzurum'da 'Atatürk ve Erzurum Kongresi' amfa açıldı.
  Erzurum Kongresi (23 Temmuz - 7 Ağustos 1919).
  Kurtuluş Savaşı'nın basında Kongrenin aldığı kararlar çok önemlidir. Kapanış konuşmasını yapan Atatürk şöyle konuşmuştur: '... Tarih, bu kongremizi şüphesiz ender ve büyük eser olarak kaydedecektir.' Erzurum Kongresi'nin aldığı kararlar:
  1- Milli sınırlar içinde bulunan yurt parçaları bir bütündür, birbirinden ayrılamaz.
  2- Her türlü yabancıların topraklanmıza girmesine ve işlerimize kanş-masına karşı ve Osmanlı hükümetinin dağılması halinde millet birlik olarak dayanacak ve kendini savunacaktır.
  3- Vatan ve istiklalin korunmasına ve güvenliğin sağlanmasına İstanbul Hükümetinin gücü yetmezse bu amaçla geçici bir hükümet kurulacaktır. Bu hükümet üyeleri Millî Kongrece seçilecektir. Kongre top¬lantı halinde değilse, bu seçimi temsil heyeti yapacaktır. ?
  4- Millî kuvvetleri amil ve millî iradeyi hakim kılmak esastır.
  5- Hıristiyan azmhkiara siyasî üstünlük ve sosyal nizamımızı bozacak imtiyazlar verilemez.
  6- Manda ve himaye kabul olunmaz.
  7- Millî Meclisin derhal toplanması ve hükümet işlerinin bu meclisin denetlemesiyle yürütülmesini sağlamak için çalışılacaktır.
  Kongre; 23 Temmuz günü, şimdiki yapı usta okulunun yerindeki okulun bir sınıfında toplandı.
• 3 AĞUSTOS- Türkiye-Irak Ticaret Antlaşması imzalandı.
• 9 AĞUSTOS- Başbakan Ürgüplü Sovyet Rusya'ya gitti.
• 10 AĞUSTOS- Moskova'da Türk-Sovyet görüşmeleri başladı.
• 11 AĞUSTOS- İstanbul-Hendek kara yolunda (Hendek Tatar Köy) trafik kazasında 25 yolcu, bir çarpışma sonucu asit içinde yanarak öldü.
• 17 AĞUSTOS- Ürgüplü, Rusya'dan döndü. 'Planımıza dahil olan bir çok tesislerimizi Rusya'dan sağlayacağız...' dedi.
• 9 EYLÜL- İran Başbakanı Abbas Hüveyda Türkiye'ye geldi. Türk-İran görüşmeleri başladı.
• 23 EYLÜL- İzmit'te bir tanker infilak etti. 15 vatandaşmuz öldü.
• 10 EKİM- Milletvekili seçimi:
  Partiler Meclis Senato AP 240 79 CHP 134 48 CKMP 11 4 YTP 19 8 MP 31 2 TİP 14 -SDP - 1 Bağımsız l 40 Açık l 2
• 23 EKİM- Adalet Partisi Genel Başkanı Süleyman Demirel kabineyi kurmakla görevlendirildi.
• 24 EKİM- Genel nüfus sayımı.
• 11 KASIM-1. Demirel Kabinesi; güven oyu aldı. (Evet: 252, Hayır: 172, Çekimser: 10 boş: 2 oy)
  Süleyman Demirel Cihat Bilgehan Ali Fuat Alişan Refet Sezgin Kamil Ocak Hasan Dinçer Ahmet Topaloğlu Faruk Sükan
  ihsan Sabri Çağlayangil İhsan Gürsan Orhan Dengiz İ. Ethem Erdinç Madt Zeren Edip Somunoğlu İbrahim Tekin Bahri Dağdaş Seyfi Öztürk Ali Naili Erdem Mehmet Turgut İbrahim Deriner Nihat Kürşat Haldun Menteşoğlu Sabit Osman Ava
• 1 ARALIK- Ereğli'de grizu patladı. 9 işçimizi kaybettik.
• 16 ARALIK- Kurtuluş Savaşı Adana Cephesi komutanlanndan! Tekelioğlu öldü.
• 17 ARALIK- Birleşmiş Milletler Siyasî Komisyonu'nda, Makarios'u Kıbrıs hakkındaki tezi; 51 çekimser 47 aleyhimizde, 6 lehimizde oyla kabul edildi. Amerika, Arnavutluk, Pakistan, İran, Libya... Türkiye lehinde oy kullandı. Rusya çekimser kaldı.
  Karar.
  1- Birleşmiş Milletler Teşkilatı'nm eşit haklara sahip üyesi sıfatıyla Kıb¬rıs Cumhuriyeti, Birleşmiş Milletler Yasasına göre, hükümran ve ba¬ğımsız bir ülkedir ve bu ülkeye yabancı müdahalesi kabul edilemez.
  2- Bütün devletler. Birleşmiş Milletler Yasası ve özellikle bu yasanın ikinci maddesinin l ve 4'üncü paragraflanna uyarak Kıbrıs Cumhu-riyetinin hükümranlık, birlik, bağımsızlık ve toprak bütünlüğime saygı göstenneye ve bu ülkeye herhangi bir müdahalede bulunmaktan imtina göstenneye davet edilir.
  3- Güvenlik Konseyi'nde 4 Mart 1964 tanhinde alınan karar gereğina bu ülkede arabuluculuk görevinin devam ettirilmesi tavsiye edilir.
• 18 ARALIK- Birleşmiş Milletler'in Kibns'a müdahalede bulunulmaya-cağma dair kararım Türkiye kabul etmeyeceğim, Londra ve Zürih antlaşmalannm uygulanacağım kesin olarak ilan etti. Birleşmiş Mil-letler'de bulunan delegeler de aleyhimizdeki karan ret ve salonu terk ettiler.
• 18 ARALIK-12 aydır Kibns'taki 6.000 kişilik barış gücünün komutanı olan Hintli Korgeneral Timaya, kalp sektesinden Kıbrıs'ta öldü.
• 19 ARALIK- İnönü, Kıbrıs hakkındaki Birleşmiş Milletler kararım; '..Bu büyük bir siyasî basiretsizliktir...' diye niteledi.
• 20 ARALIK- Birleşmiş Milletler'in 'Kibns' konusunda almış olduğu ka ran protesto etmek amacıyla Yurdun çeşitli yerlerinde miting ve yürüyüşler düzenlendi. Gençler Genelkurmay önünde:
  'Ordu Kibns'a...' diye bağırdılar.
• 22 ARALIK- TBMM'inde Kıbrıs'la ilgili 'Genel konuşma' açılması kabri edildi.
• 24 ARALIK- İstanbul'da Kağıthane'de Kayacam Tic. ve Sanayi şt. ait Şişe - Cam fabrikasmda infilakta 12 işçi öldü.
• 26 ARALIK- Elazığ-Adana hattında, Günyazı İstasyonu civarında motorlu tren tümüyle dereye uçtu. 3 ölü, 19 ağır yaralı.
• 29 ARALIK- Kıbrıs konusunda açılan genel görüşme sona erdi. Erim- 'Amerika, komünizmi önleyeceği zannıyla bu 15 bin Yunan aske¬rinin Ada'ya gitmesine, NATO silahlannm girmesine göz yummuştur. Şubat, Mart ve Haziran 1964'de yapılan üç çıkarma teşebbüsü ciddi teşebbüslerdi ve üç teşebbüsün karşısma Amerika bütün gücüyle çıkmıştır...'
  Türkeş, eski ve yeni hükümetleri suçlayarak Kibns'a çıkarma istedi. Çağlayangil: 'Geçmişi unutmak ve muhasebeyi, davayı çözümledikten sonraya bırakmak gerekir.'
• 30 ARALIK- Kıbrıs'taki Birleşmiş Milletler arabulucusu görevinden istifa etti

• 1 OCAK- Kat Mülkiyeti yürürlüğe girdi.
• 4 OCAK- Batman-İskenderun petrol hatta açıldı.
• 6 OCAK- Senatoda 'Kıbrıs' ile ilgili genel görüşme başladı.
• 10 OCAK- İzlenecek Kıbrıs politikasının esaslan tespit edilmek üzere 11 büyükelçi Ankara'ya çağrıldı.
• 13 OCAK- Senato'da; Kıbrıs buhranı sırasında Amerika Cumhurbaşkanı Johnson'un inönü'ye ve inönü'nün Başkana gönderdiği mektupların açıklamasında hükümetin serbest olduğu kararma varıldı.
• 13 OCAK- Vefa Poyraz İstanbul Valiliği'ne atandı.
• 16 OCAK- Johnson ve İnönü'nün mektupları kamuya açıklandı.
• 18 OCAK- Af Kanunu tasansının kapsamım yetersiz bulan Ankara Cezaevi'nin 1000 hükümlüsünden büyük bir çoğunluk baş kaldırdı. 3 ölü ve 18 yaralı.
• 28 OCAK-1964 yılı Ağustos ayından beri Kıbrıs'ın Erenköy kesiminde kuşatma altında bulunan 504 Mücahit, Giresun yolcu gemisiyle İskenderun'a geldi.
• 2 ŞUBAT- Başkan Cemal Gürsel, Johnson'un gönderdiği özel uçakla tedavi olmak üzere Amerika'ya gitti.
• 2 ŞUBAT- Türkiye'nin en zengin adamlanndan Hacı Ömer Sabana (doğ: 1904) İstanbul'da öldü.
• 5 ŞUBAT- Yunanistan'a; 'Kıbrıs'a, Türkiye'nin muvafakat etmeyeceği hiç bir çözüm yolu düşünülemeyeceğini belirten' sert bir nota verildi.
• 7 ŞUBAT- Kurtuluş Savaşı komutanlanndan orgeneral Abdurrahman Nafiz Gürman (doğ. 1882) ölü.
• 8 ŞUBAT- Atina; Türkiye'yi NATO'ya şikayet etti.
• 9 ŞUBAT- Başkan Gürsel'in durumu ağırlaşü. Bir günde üç sağlık bülteni yayınlandı.
• 12 ŞUBAT- Deniz Kuvvetleri için 'çıkarma gemisi" yapümasma hızla devam ediliyor. Denizcilik Bankası tersanelerinde yapılan üç gemi denize indirildi.
• 28 ŞUBAT- Bütçe onaylandı. (Lehte: 273, aleyhte: 200, çekimser:
• 1 MART- İstanbul Boğazı'nda Dolmabahçe açıklannda çarpışan iki Sovyet tankerinden denize sızan ince mazotun alev almasıyla 'Yüzer Karaköy İskelesi" ve 'Kadıköy Vapuru' yandı.
• 7 MART- Erzurum, Muş, Erzincan, Samsun ve Trabzon dolaylarmda deprem.
• 11 MART- Genelkurmay Başkanı Orgeneral Cevdet Sunay senatörlüğü, liderler tarafından kabul edildi. 14.3.1966 günü kontenjan sena-töriüğüne seçildi. 17.3.1966 günü and içti.
• 15 MART- Genelkurmay Başkanlığı'na Orgeneral Cemal Tural atandı.
• 18 MART- Türkiye-Mısır Arap Cumhuriyet Ticaret Antlaşması imzalandı.
• 20 MART- İstanbul'da; Milli Talebe Birliği tarafından komünizmi tel'in ve uyarma mitingi yapıldı.
• 21 MART- Başkan Gürsel için yeni bir şey yok. Memlekete getirilmesi düşünülüyor.
• 22 MART- Ahmet Tahtakılıç partisinden istifa etti. Meclis'te 9 kişi kalan CKMP 'Grup olmak' hakkım kaybetti.
• 25 MART- Amerika'da Walter Reed Hastanesi'nde 46 günden beri komada bulunan Gürsel, Ankara'ya getirildi.
• 26 MART- Başbakanlığın isteği üzerine Gülhane Askeri Tıp Akademisi-'nde toplanan 37 kişilik 'Müşterek Sıhhi Kurul' iki rapor düzenledi. 'Gürsel görevine devam edemez. Vücut ölmüştür.'
• 28 MART- Kontenjan Senatörü Cevdet Sunay Cumhurbaşkanı seçildi. (Sunay: 461, Türkeş: 11, Boş: 47, aday olmayanlar: 8, katılanlar: 532).
• 29 MART- Tanınmış yazar, mimar Abdullah Ziya Kozanoğlu (Doğ:19061) öldü.
• 7 NİSAN- İkili anlaşmalarla ilgili isteklerimiz;
  1- Anlaşmaların tek metinde toplanması,
  2- Amerikalı personelin durumunda değ4iklikler.
  3- Üslerdeki uçakların cephanesinde mutabakat. Amerika'ya bildirildi. 8 NİSAN- İzmir'de Atatürk Heykeline balta ile tecavüz edildi. Bu saldı-
  190 1966, n memlekette büyük tepki uyandırdı.
• 9 NİSAN- Atatürk heykeline tecavüz dolayısıyla gençler, Ankara ve İs¬tanbul'da büyük bir miting ve yürüyüş düzenlediler.
• 16 NİSAN- Atina'dan Kıbrıs için yazdı teminat istedik.
• 19 NİSAN- CENTO Bakanları Ankara'da toplandı. Gündemine Kıbrıs ve ikili anlaşmalar da alındı.
• 20 NİSAN- Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri General Refet Ülgenalp gençleri uyardı:
  "l- Gençlik teşekküllerinin bugünkü tutumlarım memleket haynna gidiş istikametinde görmüyorum.
  2- Biraz açık fikirlilik komünistlik, biraz muhafazakarlık ise gericilik... Olmaz böyle şey.
  3- Bu memleketi sakallı keçiler ve keçi sakallılar kemiriyor, biri ormanları, diğeri cemiyetin bünyesini."
• 5 MAYIS- Türkiye'de ABD üsleriyle ilgili görüşmeler başladı.
• 7 MAYIS- Parlamentp tarihinde ilk defa polis gece, TBMM'nde arama yaptı.
• 18 MAYIS- Türk-Yunan, görüşmelerine yeniden başlandı.
• 19 MAYIS- 19 Mayıs Spor ve Gençlik Bayramı büyük bir coşkunlukla
  kutlandı. 22 MAYIS- İnönü Kayseri'de konuştu: 'Sahte din simsarlanndan Allah bizi korusun. Komünizm Türkiye'ye giremez.'
• 1 HAZİRAN- Bitlis'te deprem.
• 2 HAZİRAN- Kayseri'de TİP ilk merkezi tahrip edildi.
• 5 HAZİRAN- 52 senatörlük için 23 il'de kısmi senato seçimi yapıldı. (10:
  35, CHP: 13, Milli Bakiyeden AP: 4, CHP: 5, diğer partiler bir senatörlük aldılar.)
• 11 HAZİRAN- Genelkurmay Başkanı Orgeneral Tural, orduya bir genelge yayınladı. 'Nurculuk tehlikesini birliklere anlatın.'
• 12 HAZİRAN- Keban Baraji'mn temeli atıldı.
  Keban Hidroelektrik Santralı ve Barajı: Elazığ şehrinin 45 km. kuzeydo-ğusunda, Fırat Nehri üzerinde ve aynı adı taşıyan köyün 4 km. yakınındadır. Kaya dolgu tipinde yapılmaktadır. Barajın temelinden yüksekliği 205 metre, talvegten yüksekliği 163 metre, kret uzunluğu 1095 metre, dolgu hacmi 12.830.000 m3, ölü hacmi 14.300.0000 m3, faydah hacmi 16.000.000 m3.dir. Buradan elde edilecek elektrik ener-jisi yılda 5 milyar 871 milyon kilovat saat olarak hesaplanmıştır.
• 15 HAZİRAN- Yazar İzzet Melih Devrim (doğ: 1887) İstanbul'da öldü.
  1966 19120 HAZİRAN- Bir tatbikat sırasında 16 komando eri Botan Çaymda boğuldu.
• 28 HAZİRAN- Tanınmış ilim ve politika adamlarımızdan Prof. Fuat Köprülü (doğ: 1890) öldü:
• 3 TEMMUZ- Türk-Alman Dostluk Cemiyeti'nin Boğaz gezisinde gezi motoru battı. 13 kayıp.
• 7 TEMMUZ- Cumhurbaşkanı Sunay, Anayasa'nm 97'nci maddesinde yazılı sebeplere dayanarak Celal Bayar'ı affetti.
• 12 TEMMUZ- Muş'un Varto üçesinde şiddetli deprem.
• 3 AĞUSTOS- Bazı suç ve cezaların affı hakkında (780 saydı) kanun kabul edildi. 9.8.1966'da Resmi Gazete'de yayınlandı. 7 AĞUSTOS- Adana-Konya otobüsü bir yük treni ile çarpıştı. 11 ölü, 22 yaralı.
• 15 AĞUSTOS- Kurucu Meclis üyelerinden emekli general Zekai Okan (Doğ: 1895) öldü.
• 17 AĞUSTOS- iki ülkeyi ilgilendiren konulan görüşmek üzere Bulgaristan Dışişleri Bakanı İvan Başev Türkiye'ye geldi.
• 17 AĞUSTOS- NATO'ya bağlı olmayan 'Çekirdek Birlikler' kurulmaya başlandı. -
• 19 AĞUSTOS- Erzurum, Muş, Bingöl, Hınıs, Varto'da şiddetli deprem.
• 28 AĞUSTOS- Denizli'de motorlu tren-otobüs çarpıştı. 25 ölü, 23 yaralı.
• 30 AĞUSTOS- Suudi Arabistan Kralı Faysal îbni Abdülaziz al Suud yurdumuza geldi.
• 31 AĞUSTOS- Danıştay kanuni uygulamayan Çorum Belediye Başkanını protesto amacıyla 'Ölüm yürüyüşü'ne çıkan ve 34 günde 716 kilometre yürüyen Çorumlu temizlik işçileri Istanbul'a eriştiler.
• 8 EYLÜL- istanbul Boğazı'nda, Beykoz'un (Umuryeri) mevkiinde deniz kuvvetlerimize ait (AB-3) ve (AB-5) avcı botları infilak ederek battı.
• 14 EYLÜL- Eski Başkan Cemal Gürsel vefat etti. 18.9.1966'da defnedildi. (219 gün komada kaldı). Amerika'dan döndükten sonra tedavisi Ankara'da Askeri Tıp Akademisi'nde devam ediyordu. ]
• 22 EYLÜL- Ankara'ya gelen Afganistan Başbakanı Muhammed Haşten Mayvandwal Ankara'ya geldi. Hastalandı. Bağırsak tıkanıklığından ameliyat oldu.
• 24 EYLÜL- İnönü; İstanbul ü kongresinde 'Ortanın solu'nu açıkladı.
• 24 EYLÜL- 83 yasma basan Muhalefet Lideri İsmet İnönü, Hilton'da şerefine verilen partide hayatmda ilk defa dans etti.
  192 1S5 EKİM- Başbakan Demirci Almus Barajmı işletmeye açtı.
• 8 EKİM- İnönü, Ankara il kongresinde konuştu: '...CHP'nin aşm sola karşı olduğunu' söyledi.
• 15 EKİM- Vatikan Büyükelçisin Devrim Hükümeti'nin ilk bakanlarmdan General Muharrem İhsan Kızıloğlu öldü.
• 16 EKİM- İnönü'nün; ölüm kararlaruun önlenmesi için Cemal Gürsel'e yazdığı mektup açıklandı. '...Ölüm kararlannm infazı milli menfaat-lere aykındır.'
• 17 EKİM- CHP 18. Kurultay'ı Ankara'da toplandı. İnönü; CHP sosyalist değildir ve olmayacaktır.' dedi. 929 oyla tekrar Genel Başkan seçildi
• Gülek 230 oy aldı! 17 EKİM- Birlik Partisi Kuruldu.
• 24 EKİM- Bülent Ecevit; CHP genel sekreteri seçildi. (Lehte: 31 oy, boş:11 oy. Kemal Satır'a l oy)
• 1 KASIM- Derince Araba Vapuru Çanakkale'de bir Sovyet şilebiyle çarpışarak battı. Kayıplar.
• 12 KASIM- Ankara'da; Türk-îş ve bazı öğrenci kuruluşları tarafmdan 'Amerika'yı tel'in' mitingi düzenlendi.
• 13 KASIM- Adana'da halk. Amerikan binalarım tahrip etti.
• 18 KASIM- İstanbul Boğazı'nda; Romen Ploieski tankeri ile Bereket adlı balıkçı motoru çarpıştı 7 balıkçı boğuldu.
• 30 KASIM- Genelkurmay Başkanı Orgeneral Tural; Savunma ve Enerji Bakanlıkları ile Milli Güvenlik Kurulu, Türk Petrolleri ve Ordu Yardımlaşma Kummuna birer mektup göndererek 'petrol boru hatta his-selerinin satalmasmı' istedi.
• 2 ARALIK- Başbakan Demirel konuştu: '...Ordu, mektep ve camii rahat bırakın.'
• 8 ARALIK- Erzurum Dumlu Bucağındaki 247 nci Piyade Alayı koğuşundaki benzin bidonunun patlaması sonunda 65 erimiz yanarak can verdi.
• 14 ARALIK- Deniz kuvvetlerimiz muhtemel bir harekat için Akdeniz'e açıldı. Kıbrıs'a silah sevkıyatım Güvenlik Konseyine getirdik. Kıb-ris'a silah satan Çekoslovak hükümetim sert bir nota ile uyardık. Çekler sevkıyatı durdurdu.
• 19 ARALIK- Sovyetler Birliği Başbakanı Kesiğin Türkiye'yi resmen ziyaret etti.
• 27 ARALIK- 28 Nisan olaylannın yıldönümünde Atatürk'ün Bursa konuşmasını bir bildiri halinde yayımlayan Ege Üniversitesi Fikir Kulübü'nün politikaya alet edildiği iddiasıyla Bornova Savcısının ye Hukuk Mahkemesinde açtığı dava sonuçlandı. Mahkeme, Bursa konuşmasıyla Demeğin politikaya alet edilmediğine ve faaliyeti devamma karar verdi.
• 28 ARALIK- İstanbul'da Ambarii Termik Santralı'nın birinci ünitesi hiz-mete açıldı.
• 28 ARALIK- İstanbul'da; Türk Milli Talebe Pederasyonu'nda karşı tarafın mahkemeden tedbir karan almaşı dolayısıyla gençlerle polis çarpıştı.

1967 ( 1 )

• 1 OCAK- Anadol marka ilk oto piyasaya çıktı.
• 3 OCAK- Moskova Büyükelçiliğimiz Müsteşarı Sadi F. Çoruh, va'da intihar etti.
• 4 OCAK- 490 kilometre uzunluğundaki Batman - İskenderun petrol boru hattını Başkan Sunay eliyle hizmete açıldı.
• 5 OCAK- İran Şahı Muhammed Rıza Pehlevi Adana'ya geldi.
• 7 OCAK- Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı bir açıklama yaptı; Türkiye'de 25.000 frengili,10.000 cüzamlı, 750.000 veremli var.
• 8 OCAK- Türk Eğitim Tesisi' kuruldu.
• 19 OCAK- İstanbul'da TMT Federasyonu'nda gençlerle emniyet vetleri karşı karşıya geldi.
• 25 OCAK- Atatürk'ün 'Bursa Konuşması' ile ilgili dava konuşu yine günün konusu oldu.
• 25 OCAK- Genelkurmay Başkanı Tural; Ordu'ya devrimlerin korunmasıyla ilgili bir genelge gönderdi. Bu genelde politik havayı bir hayli etkiledi. Mecliste tartışmalara yol açtı.
• 3 ŞUBAT- Bornova savaşı 'Bursa Konuşması' ile ilgili basında bir açıklama yaptı.
• 5 ŞUBAT- inönü. İl başkanları toplantısında konuştu. 'CHP sosyalist parti değildir, olmayacaktır.' dedi ve 8'leri takbih etti.
• 15 ŞUBAT- Deniz Kuvvetleri'mize ait 508 sayılı çıkarma botu Akdeniz'de Yedi - burunlar mevkiinde batta. 4 denizcimiz şehit oldu.
• 21 ŞUBAT- Sayıştay Kanunu (832 sayılı) kabul edildi.
• 28 ŞUBAT-1967 yılı bütçesi kabul edildi. (Evet: 235, hayır: 175, çekimser: 3)
• 2 MART- Habeşistan Kralı Haile Selasiye Türkiye'yi ziyaret etti.
• 9 MART- Yerli yapı ilk Türk muhribi Gölcük'te kızağa konuldu.
• 9 MART- Tanınmış yazar ve fıkra muhabiri Vala Nureddin (Vanu) (doğ. 1901) öldü.
• 11 MART- Türk edebiyatı ve basın dünyasının ünlü kişilerinden 'Akbaba' dergisi sahibi Yusuf Ziya Ortaç (1896 doğ.) öldü.
• 14 MART- İnönü; önemli bir koroner yetersizliği geçirdi.
• 28 MART- Tanınmış romancı ve gazetedlerimizden Ethem izzet Benice (doğ. 1903) öldü.
• 1 NİSAN- Kabine'de önemli yenilik ve değişiklikler yapıldı. Yeni bir 'Devlet Bakanlığı' kuruldu.
• 2 NİSAN- Cevdet Sunay, Johnson'un davetlisi olarak Amerika'ya gitti. Başkan hareketinden önce: '... İşbirliğimizin kuvvetleneceğim ümit ediyorum...' dedi.
• 3 NİSAN- Washington'da elçilik binanuza bomba atıldı.
• 14 NİSAN- 8'ler 58'ler olup bir bildiri yayınlayarak. İnönü ile Ecevifi sert bir şekilde eleştirdiler.
• 15 NİSAN- Sekiz Milletvekili Millet Partisi'nden istifa etti.
• 17 NİSAN- Ankara ve İstanbul Üniversitesi'nde uzun yıllar öğretim üyeliğinde bulunmuş olan Prof. Ali Fuat Başgil (doğ: 1893) öldü.
• 20 NİSAN- Deniz İş Kanunu (854 sayılı) kabul edildi.
• 21 NİSAN- Yunanistan'da darbe. Ordu ile anlaşan Kral, siyasi liderleri tutukladı ve yeni bir hükümet kuruldu.
• 24 NİSAN- Demirel, Başbakan olarak ilk defa yabancı bir ülkeye. Başbakan Konrad Adenauer'in cenaze töreninde bulunmak üzere Bonn'a gitti.
• 28 NİSAN-19. CHP Kurultayı toplandı, inönü: 'Sosyalizmi aşama olarak kabul eden komünistlerle hiç bir ilgimiz yoktur.' Kurultayda kaynaşmalar. 48 milletvekili ve senatör CHP'den istifa etti.
  İnönü: 'Asıl çalışma şimdi başlıyor...' dedi.
• 12 MAYIS- Güven Partisi kuruldu. Prof. Turhan Feyzioğlu ve 45 kurucu imzasıyla politik hayata başlayan yeni parti için İnönü: 'Demek ki, güvene ihtiyaçları var...' dedi.
• 12 MAYIS- Amerika Askeri yardımından alınan 3 bin tonluk 'İstanbul' Muhribi Türk Deniz Kuvvetleri'ne katıldı.
• 22 MAYIS- Genelkurmay eski başkanlanndan Orgeneral Nurettin Baransal (doğ. 1895) öldü.
• 30 MAYIS- Fransa; Kıbrıs'ta iki cemaatin varlığım kabul etti.
• 2 HAZİRAN- YTP'nin AP'ye katılması için prensip karan alındı.
• 5 HAZİRAN- Ortadoğu'da İsrail - Arap Savaşı'nın başlaması dolayısıyla Türk Silahlı Kuvvetleri alarma geçirildi.
• 8 HAZİRAN- Mısır, Ürdün ve İsrail 'Ateşkes'; kabul etti.
• 12 HAZİRAN- Kars'ta Esat Paşa Tabyalannda bir mayın deposu infilak
• 1967 , 195etti. 2 astsubay ve 6 er şehit oldu.
• 14 HAZİRAN- Sovyet Rusya, İsrail'in Süveyş ve Akabe statüsünde değişiklik istemesine karşı. Boğazlar'da da uluslararası kontrol talep et¬ti.
• 16 HAZİRAN- İran Sahi Rıza Pehlevi ve eşi, Ankara'ya geldi.
• 27 HAZİRAN- Başkan Sunay, Fransa'yı ziyaret etti.
• 27 HAZİRAN- Kara Kuvvetleri'nin kuruluşunun 604'üncü yıldönümü törenlerle kutlandı.

• 4 TEMMUZ- Hacettepe Üniversitesi kurulması hakkında (892) sayılı kanun kabul edildi. '
• 18 TEMMUZ- Kıbrıs'ta İngiliz üslerinin Türkiye'ye verilmesi suretiyle bunalıma bir çözüm yolu bulunması hakkında yeni bir İngiliz teklifi ortaya atıldı.
• 19 TEMMUZ- Bazı suç ve cezaların affı hakkında 3.8.1966 tarihli ve (780) sayılı kanunun 9'ncu maddesinin ilk fıkrası ve (A) bendinde değişik¬lik yapılması hakkında kanun kabul edildi.
• 20 TEMMUZ- Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri U-Thant'ın Kibns'taki özel temsilcisi Osario - Tafall Ankara'ya geldi. Türk Hükümeti; çözii-me götürülecek her yolu sabırla deniyor. İnönü; 'Kıbrıs'ta federasyonda ısrar edilmelidir, en az birinci Acheson planında daha geriye gidilmemelidir...' dedi.
• 23 TEMMUZ- Sakarya ve dolaylarmda şiddetli deprem, şimdilik tespit edilen 59 kayıp.
• 25 TEMMUZ- Papa VI. Paul Türkiye'ye geldi. Efes'te haa oldu.
• 27 TEMMUZ- Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu (926 saydı) kabul edildi,
• 27 TEMMUZ- Tunceli Pülümür ilçesinde ve çevresinde şiddetli deprem Tahran seyahatim geri bırakan Başbakan Demirci deprem bölgesine gitti. Kayıp sayışı 112'ye yükseldi.
• 28 TEMMUZ- İş Kanunu (931 sayılı) kabul edildi. :
• 28 TEMMUZ- Kalkınma Planının uygulanması Esaslanna Dair (933 yılı) kanun kabul edildi.
• 30 TEMMUZ- 2 ilimiz yeniden sarsıldı. 80 dakikada 26 deprem oldu
  Dokuz saat içinde 311 sarsıntı kaydedildi. 12 AĞUSTOS- Giresun Kağıt Fabrikasi'nın temeli Başbakan Demirci tarafından atıldı. 20 AĞUSTOS- tzriur'de Yüksek İslam Enstitüsü'nün temeli atıldı. Demirel '... Din adamı birkaç bata dili bilmelidir.' dedi.
• 9 EYLÜL- Kıbrıs konuşu ile ilgili ilk zirve toplantısı Keşan'da Türk ve Yunan Askeri îdaresi Başbakanı arasmda başladı. 6 saat 10 dakika sürdü.
  İnönü izmir'de konuştu: '... Dış alemde mücadele ederlerken, bütün memleketi yanlannda bilsinler. Bu değer ve kuvvet, ellerinde oldu¬ğu halde meseleleri halletsinler. Bu uğurda çırpınıyoruz...' dedi.
• 10 EYLÜL- Türk-Yunan Dedeağaç görüşmeleri 13 saat 40 dakika sürdü. Demirel ve Kollias olumlu bir sonuç alamadı.
• 13 EYLÜL- Başbakan Demirel Romanya'ya gitti. Adakale'deki ırktaşla-nmız yurda getiriliyor.
  ADAKALE: Yeni adı (Orsova): Tuna'nın Balkan ve Transilvanya Alpleri arasmda kalan ünlü Demirkapı Boğazında, 1500 m. uzunlukta 2 hektar genişlikteki bir ada parçası. 300 kadar olan nüfusun büyük bir kısmı Türk'tür. Osmanlı hakimiyeti sırasında Türkler, burada inşa ettikleri bir kale ile 'Demirkapı' Geçidini kontrol etmişlerdir. Ada, bölgenin Osmanlı İdaresinden çıkmasına rağmen l. Dünya Savaşı'na kadar Türkiye'ye bağlı kalmış, Osmanlı hükümetinin gönderdiği bir nahiye müdürü tarafından yönetilmiştir.
• 13 EYLÜL- Ünlü müzisyen Şerif Muhittin Targan (doğ. 1892) öldü.
• 17 EYLÜL- Kayseri'de yapılan Sivas - Kayserispor futbol macında büyük kavga çıktı. 40 ölü, 300 yaralı. Sivaslılar galeyana gelerek, Si¬vas'ta bulunan Kayserililere ait dükkanları tahrip ettiler.
• 17 EYLÜL- Prof. Burhan Toprak (doğ. 1906) öldü.
• 19 EYLÜL- Başbakan Demirel, Sovyet Hükümeti'nin gönderdiği özel bir uçakla Moskova'ya gitti. Türk - Sovyet görüşmeleri Moskova'da Demirel - Kosigin arasmda başladı.
• 7 EKİM- İstanbul limanında demirleyen VI. Filo'ya ait denizciler miting yüzünden Dolmabahçe nhtımına çıkarılmadılar.
• 11 EKİM- 3. Ordu Karargahı 27 yıl 8 ay sonra Erzurum'dan Erzincan'a taşındı.
• 19 EKİM- Okullarda yeni sınıf geçme yönetmeliği yürürlüğe girdi.
• 26 EKİM- Fener Patriği Athenagoras ile Papa VI. Paul, Vatikan'da Ortadoks ve Katolik dünyalarım temsilen buluştular.
• 27 EKİM- Pakistan Cumhurbaşkanı Mareşal Eyüp Han, Ankara'ya geldi.
• l KASIM- Kıbrıs Türk Cemaati Meclisi Başkanı Rauf Denktaş'm 21 Ekim günü Kibns'a çıktığı ve bir ihbar sonucu 31 Ekim'de yakalan¬dığı öğrenildi. Geri verilmesini istedik.
• l KASIM- Başkan Cevdet Sımay, yedi günlük resmi bir ziyaret için Londra'ya gitti.
• 6 KASIM- Amerika, Rauf Denktaş'm tahliyesini istedi,
• 10 KASIM- Atatürk'ün ölümünün 29'ncu yıldönümü anma törenleri.
• Ankara'da bazı yabancı bilim adamlannın katıldığı 'Atatürk'ün önderliğinde Kültür Devrimi' adlı seminerler açıldı.
• 12 KASIM- İstanbul ve Ankara'da 'Denktaş'm tutukluğunun sürdürülmesi dolayısıyla mitingler düzenlendi. Gençler polisle çarpıştı. Kıb¬rıslı lider Rauf Denktaş serbest bırakıldı ve yurda döndü.
• 16 KASIM- Kıbrıs'ta Rumlar yeniden saldınya geçtiler. 24 Türk şehit edildi. Bazı köylerimiz işgal altında. Gençler; 'istifa Demirel...' diye bağırdüar. Ankara'nın müdahale kararı.
• 17 KASIM- Kibns'taki vahim durum üzerine TBMM'nde 18 saat gizli görüşme yapıldı. Hükümete Silahlı Kuvvetleri kullanma si verildi. (Evet: 432, Boş: 2, Hayır: l)
• 18 KASIM- Jetlerimiz, Kibns üzerinden alçak uçuş yapmakta devam ediyor. Yunan askerinin Kıbrıs'ı boşaltmasını istedik. U-Thant, Rumları suçladı. Türk Deniz Kuvvetleri Gime açıklarmda. Genel Kurmay Başkanı Tural gençlere:
  - 'Hareket halindeyiz. Herhangi bir endişeniz olmasın...' dedi.
  Demirel, Dr. Küçük'e teminat verdi.
• 20 KASIM- Başkan Johson bir mektup daha gönderdi. 'NATOya ait silah ve teçhizat kullanmayın...' diye. Yunanistan Ada'ya ağır silah yığıyor. Yurdumuzda mitingler ve Silahlı Kuvvetler'in göze çarpan hazırlıkları. Yunanistan isteklerimizi kabul etmedi.
• 23 KASIM- Bakanlar Kurulu bir bildiri yayınladı:
  - 'Kararlıyız!...
  Johnson, Ankara'ya özel bir temsilci (Cyrus Vance)'yi gönderdi. Gençler temsilcinin Ankara Esenboğa Havaalanına inmesine karşı koy¬dular. Türkiye'nin sabn taşıyor. Johnson'un temsildsi Ankara-Atina arasmda gidip geliyor. Türk jetleri devamlı Kıbrıs üzerinde. Birlikler sınırlara doğru kaydınhyor.
• 26 KASIM- Türk hükümetirdn Johnson'un özel temsildsi aracılığıyla Yunan hükümetine bildirdiği 4 şart:

1- Türkiye ve Yunanistan 16 Ağustos 1960 tarihli Lefkoşe Antlaşması gereğince Kıbrıs'ın bağımsızlığın toprak bütünlüğünü ve masumiye¬tim kabul ederler.
2- Kıbrıslı olmayan askeri kuvvetlerin (anlaşmalarda öngörülenlerin dı-şmda) Kıbrıs'ın sür'atle çıkmasında taraflar mutabakatlarım bildirirler.
3- Türkiye ve Yunanistan bu hususlara uyduklarım önce Yunanistan, sonra Türkiye açıklar.
4- Kıbrıslı olmayan kuvvetlerin Kıbrıs'ın tahliyesel üzerine Türkiye buhranım giderilmesi için gereken tedbirleri alacaktır.

• 27 KASIM- Kıbrıs buhranım, savaşa götürecek tutumu, çözme ve yumuşatma çabaları.
• 28 KASIM- Gerginlik yeniden arttı. Türk Deniz Kuvvetleri, Kıbrıs kara-sulanna girdi ve geri döndü.
• 29 KASIM- Yunanistan, Kıbrıs hakkındaki Türk şartlarım kabul etti.
• 1967 199Ana Muhalefet Lideri İnönü konuştu:'... Son imkana kadar barış yolu araştırılmalı, bu mümkün olmazsa gereği yapılmalıdır.'
• 29 KASIM- Buhran giderildi. Yunan ordusunda alarm kaldınîdı. Türk jetleri Kıbrıs'ta Makarios'un sarayı üzerinde uçtular. Demirel:'... Durumun salaha doğru gitmesi ümidi görülüyor...' dedi.
• 3 ARALIK- Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri U-Thant, Kıbrıs sorunu üe ilgili olarak Türkiye, Yunanistan ve Kıbrıs Devlet ve Hükümet Başkanlarma çağn yaptı.
• 7 ARALIK- İnönü, Kıbrıs ve diğer konularda önemli bir demeç verdi:
• 'Amerika'nın düşüncesinin ne olduğunu hiçbir zaman öğrenemedim. Makarios, Amerika ve Rusya'yı kendi çıkarma kullanıyor.'
• 13 ARALIK- Yunanistan ikiye bölündü. Cunta, Kral Konstantin'in yetkilerini elinden aldı ve yerine bir kral naibi tayin etti. Güneye rejim, kuzeye Kral hakim. Bir süre sonra Cunta bütün Yunanistan'a hakim olacak.
• 14 ARALIK- Yunan Kralı Roma'ya kaçtı. Darbe harekatına katılan bir tümgeneral Türkiye'ye sığındı.
• 26 ARALIK- 977 saydı Af Kanunu kabul edildi. 21 Mayıs olayları sanıklardan halen cezaevinde bulunanlardan 24'ünün tahliyesi sağlandı
• 29 ARALIK- Kıbrıs'ta geçici Türk yönetimi ilan edildi. Ada'da Türk Cemaatinin tabi olacağı 19 prensip açıklandı. ^
• 30 ARALIK- Makarios, Kıbrıs'tan dönen Kuneralp'i istenmeyen Adam ilan etti. Dişileri Bakanı Çağlayangil: '... Barışçı yoldan vazgeçmedik.' dedi.

• 4 OCAK- Türk yönetimi üyelerinin Lefkoşe'den dışarıya çıkmama hakkında karar alındı.
• 6 OCAK- İmar ve İskân Bakanı Haldun Menteşeoğlu konut sorununu dile getirdi. "İstanbul 8 milyona çıkarsa ne yaparız?" dedi.
• 7 OCAK- Boğaz'da Işık motoru batb 7 kişi kayıp.
• 10 OCAK- Kurtuluş Savaşı komutanlanndan Orgeneral Ali Fuat Cebesoy (doğ: 1882) öldü.
• 12 OCAK- Ege ve Akdeniz bölgesinde su baskınları. Büyük hasar, kayıp ve yaralılar var.
• 15 OCAK- İzmit Körfezi dondu.
• 18 OCAK- İstanbul'da sis yüzünden 13 saat deniz trafiği durdu. Heybeitada vapuru bir şilebe bindirdi. Yolcular geceyi iskele ve gemilerde geçirdiler.
• 24 OCAK- İnönü, Konya CHP Kongresi'ne gönderdiği mesajda:'... En büyük tehlike irticadır...' dedi.
• 5 ŞUBAT- Atina'ya göre Çağlayangil ile Yunan Dışişleri Bakanı Pipinel-lis İsviçre'de buluştular.
• 7 ŞUBAT- Kozlu ve Zonguldak'ta işçiler sendika binasına hücum ettiler.
• 12 ŞUBAT- Osmaniye'de Toplantı ve gösteri yürüyüşleri kanununa' aykırı davranıştan dolayı 10 kişi tutuklandı.
• 18 ŞUBAT- MP'li 8'ler AP'ye ginneye karar verdiler.
• 20 ŞUBAT- İstiklal Madalyası verimüş bulunanlara Vatani Hizmet tertibinden 'Şeref Aylığı' bağlanması hakkında (1005 sayılı) kanun kabul edildi.
• 22 ŞUBAT- Siyasi Partiler Kanunu'nun 74'üncü maddesinin değiştirü-mesine dair (1017 sayılı) kanun kabul edildi.
• 24 ŞUBAT- Ankara'da yapılan Anayasa Mitinği'nde kavgalar çıktı.
• 25 ŞUBAT- 2. Uyanış Mitingi İstanbul'da yapıldı.
• 28 ŞUBAT- Demirel Hükümeti bütçesi; 247 kabul, 148 red ve 6 çekimser oyla kabul edildi.
• 1 MART- TBMM, seçimlerde Bakiye usulü'nü kaldırdı. CHP ve TİP, Meclisi terk etti.
  Inönü: 'Bu çeşit vicdan hürriyeti anlayışı, memleketi bir vatandaş çataşmasına götürmektedir. Endişe ediyoruz.'
  M. Ali Aybar: 'Hükümet üyelerinden rica ediyorum. Bu kanunu geri alınız. Aksi halde demokrasinin basma geleceklerden siz sorumlusunuz.'
• Demirel: 'CHP, milli bakiyeyi, küçük partileri koltuk değneği halinde kullanarak memleketi koalisyonlarla idare etmek için getirmiştir.' dediler.
• 3 MART- İstanbul'da şahlanış Mitingi yapıldı.
• 8 MART- Bolvadin yakınlannda bir otobüs uçuruma yuvarlandı. Çoğu öğrenci 22 yolcu can verdi.
• 9 MART- AlESEC'in 20. Genel Kurul açılış töreninde Başbakan adına konuşan Devlet Bakam Seyfi Öztürk'ün konuşması üniversiteli öğ¬renciler tarafından devamlı surette kesildi ve konuşması 'Dağ Başım Duman Almış' marşıyla anlaşılmaz bir hale getirildi. Gençlerin bir kısmı tutuklandı.
• 9 MART- İnönü; evinde takriben 10 dakika süren (hafif bir kalp) sıkıntısı geçirdi.
• 9 MART- İstanbul'da tek dereceli seçimle iş basma gelen ilk belediye başkanı Haşim İşcan (Doğ: 1901) öldü. 10 Aralık 1963'te işe başlanuş-
• 16 MART- İstanbul'dan Ankara'ya giderken (Viscount) tipi (SEC) uça-ğmm kapışı koptu, beş bin metreden boşluğa fırlayan Kaptan Pilot Kemal Karapars, kanada çarparak parçalandı.
• 17 MART- îstanbul-Silivri yolunda iki otobüs çarpışta. 33 vatandaş can verdi. ?
• 21 MART- Başkan Sunay, Seçim Kanununu onayladı.
• 22 MART- Ankara'da Bulgaristan Hükümeti ile Göç Antlaşması imzalandı. (1 Nisan - 30 Kasım arasmda yapılacak olan göçte, haftada 300 ırktaşımız gelebilecek).
• 23 MART- Gazeteci, eski milletvekillerinden, Yassıada hükümlülerm-den Bahadır Dülger (doğ: 1911) öldü.
• 24 MART- Bulgar Başbakanı Todor Jivkov Türkiye'ye geldi.
• 24 MART- Giresun'da gelin alayım taşıyan otobüs denize uçtu.
  kayıp.
• 29 MART- Yogoslav Başbakanı Mika Sipilyak ve eşi Ankara'ya geldi
• 29 MART- Türkiye'de ilk böbrek nakli ameliyatı İstanbul'da Bey Hastanesi'nde Dr. Atıf Taykurt tarahndan başarılı bir şekilde Y.Özer'e yapıldı.
• 30 MART- Ankara'da 'Milli Şahlanış' mitingi yapıldı.
• 10 NİSAN- Fas Kralı II. Hasan, Ankara'ya geldi.
• 21 NİSAN- 2 Haziran'da yapılacak Senato kısmi seçimleri ile vekilleri ara seçünlerine katılacak adayların ön seçimleri yapıldı.
• 24 NİSAN- İstanbul Teknik Üniversitesi Makine Fakültesi Dekanı Saffet Müftüoğlu, bir öğrenci taraf mdan bıçaklanarak öldürüldü.
• 27 NİSAN- Başkan Sunay, İrak'ı resmen ziyaret etti.
• 28 NİSAN- İstanbul Belediyesi Başkanlığı adaylık seçimini. Adalet Partisi'nde 1196 oyla Dr. Fahri Atabey kazandı.
• 6 MAYIS- Anayasa Mahkemesi; Seçim Kanunu'nda yer alan (Barapı D'Hont) sistemini, anayasaya aykırı bularak iptal etti. (İki fıkrası ülkemizde demokratik düzen niteliğim önler, gerekçesiyle.)
• 2 HAZİRAN- Açık bulunan 53 senatör, 5 milletvekili, 1238 belediye başkanlığı için seçim yapıldı. Seçimler kardı geçti. AP 5 milletvekilliği, 38 senatörlük, CHP 13, MP l, GP l senatörlük kazandılar.
• 3 HAZİRAN- 67 il merkezinde siyasi partiler tarafından aday gösterilen tek kadın; Leyla Atakan (42) İzmit belediye başkanlığını kazandı.
• 6 HAZİRAN- Kurtuluş Savaşı komutanlanndan Orgeneral Kazım Özalp (Doğ: 1882) öldü.
• 7 HAZİRAN- 2 yıl 10 ay 5 gün evvel (Kısmet) adlı tekneleriyle dünya turuna çıkan Sadun Boro ve eşi Odo Boro, Türk kara sulanna girerek Bozcaada'da demirlediler.
• 10 HAZİRAN- Reformların hemen gerçekleşmesini isteyen Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi öğrencileri fakülteyi işgal ettiler.
• 11 HAZİRAN- Türkiye Kızılay Demeği kuruluşunun yüzüncü yıldönümü kutladı.
  İlk adıyla Hilaliahmer Cemiyeti'nin temelini Macar Abdullah Bey diye anılan Tıbbiye Mektebi öğretmenlerinden Abdullah Bey, arkadaşları Serdar Ömer Paşa, Tıbbiye Nazırı Marko Paşa ve yine aynı okulun öğretmenlerinden Kırımlı Aziz Bey'in yardımlarıyla 1868'de atmış¬tır. İlk yardım demeğinm adı 'Mecruhin-i Asakir-i Osmaniye Muave¬net Cemiyeti (Osmanlı Yaralı Askerine Yardım Cemiyeti) adım taşıyordu. 1877 yılı Ağustos ayında Sadrazam Hüsnü Paşa'nın yardı¬mıyla ilk Hilaliahmer Cemiyeti resmen kuruldu. Başkanlığına Dr. Hacı Arif Bey getirildi.
  Barışta ve savaşta; devrem, yangın, hastalık salgını, su baskını, vb.. fela¬ketlerde yardım elini uzatan ve bu yolda yıllar boyunca milyonlar harcayan ve karşılığında hiç bir şey beklemeyen 'Hilaliahmer'in adı, Atatürk tarafından 28 Nisan 1935 tarihinde 'Kızılay' olarak değiştiril-di.
• 11 HAZİRAN- Ankara Hukuk Fakültesi öğrencileri Fakülteyi işgal ettiler.
• 12 HAZİRAN- İstanbul Hukuk Fakültesi, öğrenciler tarafından işgal edildi.
• 13 HAZİRAN- Boykot olayları bütün üniversite ve yüksek okullara yayıldı. Yer yer silahlı çatışmalar da başladı.
• 15 HAZİRAN- Dünya turunu tamamlayarak dönen 'Kısmet' teknesi Boro'lar istanbul'da krallar gibi karşılandılar.
• 17 HAZİRAN- İ.T.Ü. ve Maçka Teknik Okulu işgal edildi.
• 18 HAZİRAN- inönü evinde düzenlediği seçim sonu basın toplantısında; '...Gençlik problemleri eğitim politikasının değişmesiyle halledilir.' dedi.
• 22 HAZİRAN- Adana'da serinlemek için sulama kanalına giren 7 er boğuldu.
• 22 HAZİRAN- Üniversite olayları TBMM'ne götürüldü. Sorunların çözüm yolları arandı.
• 24 HAZİRAN- İstanbul Üniversitesi, İŞB kaldırılıncaya kadar kapatildi.
• 27 HAZİRAN- İstanbul Üniversitesi'nde 'Eczacılık' hariç, işgal edildi.
• 3 TEMMUZ- Boğaz Köprüsü projesi bir İngiliz firnasına ihale edildi.
• 3 TEMMUZ- Abana ve Bozkurt adlarıyla iki ilçe kurulması haklandı (1055 sayılı) kanun kabul edildi.
• 8 TEMMUZ- Dışişleri Bakanı Çağlayangil Rusya'ya gitti.
• 15 TEMMUZ- Tunus Devlet Başkanı Habib Burgiba Türkiye'ye geldi.
• 15 TEMMUZ- 55 yıldan beri halkı güldüren, halk sanatçısı İsmail Dümbüllü, sahneye veda etti.
• 17 TEMMUZ- Amerikan 6. Filosu'nun İstanbul'u ziyareti sırasında yapılan karşı gösteriler, kanlı nümayiş halini aldı.
• 19 TEMMUZ- Gelir vergisi ödemeleri (basından): İnönü: 116.135, Ceia| Bayar: 83.531, Süleyman Demirel: 24.740 L.
• 23 TEMMUZ- Türkiye Öğretmenler Demeği Federasyonu ve Yüksek! Öğrenim Gençliği ile Fikir İşçileri Kulübü'nün Konya'da yapacakla¬rı toplantı arifesinde şehirde taşkınlıklar yapıldı.
• 24 TEMMUZ- İstanbul'da gençlerle emniyet kuvvetleri arasında yer ya çatışmalar oldu. ,
• 25 TEMMUZ- İstanbul'da öğrencilerle emniyet kuvvetleri tekrar çahştı İnönü: 'Olaylar doğru teşhis edilmezse yurtta huzur bozulur...' dedi,
• 27 TEMMUZ- istanbul'da Türkiye Milli Gençlik Teşkilatı tarafından düzenlenen 'Anayasa ve Kanunlara Saygı' mitingi olaysız geçti.
• 28 TEMMUZ- Kadıköy ve Geyve 'Milli Mücadele Mücahit Kahraman Milis Kuvvetleri Demeği'ne mensup bir grup. İstanbul'da Taksim'de bir miting düzenleyerek 'Sağ-Sol' kavgasma 'dur' dediler. .
• 1 AĞUSTOS- Türkiye'de ilk defa bir toplu iş sözleşmesi, tartışma ve ihtilaf konuşu olmadan; Türkiye Teknisyen Gazeteciler Sendikasıyla Hürriyet Gazetesi arasuida imzalandı. l AĞUSTOS- Marmaris'te Gölenye mevkiinde başlayan ve uzun süre devam eden yangın, büyük orman kaybına sebep oldu.
• 10 AĞUSTOS- Pakistan Devlet Başkanı Eyüp Han Türkiye'ye geldi.
• 11 AĞUSTOS- İzmir'de saatli bomba patlatıldı. 9 sabotajcı sanık tutuklandı.
• 13 AĞUSTOS- Üç günden beri devam eden anormal sıcaklardan sonra İstanbul'da bora ve dolu büyük tahribat yaptı.
• 15 AĞUSTOS- Üç Kuvvet Komutanı; Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Refik Yılmaz, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Necdet Uran, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral İrfan Tansel istekleriyle emekliye ayrıldılar.
• 17 AĞUSTOS- Yeni Kuvvet Komutanları; Orgeneral Memduh Tağmaç (1904), Oramiral Celal Eyicioğlu (1914), Orgeneral Reşat Mater (1911) tayin olundu.
• 21 AĞUSTOS- Çekoslovakya, Sovyet Silahlı Kuvvetleri ve peykleri tarafından işgal edildi.
• 27 AĞUSTOS- 'Anadol'dan sonra, ikinci Türk otomobil fabrikasının temeli 'Volvo otomobil Fabrikası' Bursa'da atıldı.
• 30 AĞUSTOS- Eski Irak Cumhurbaşkanı Abdurrahman Arif, eşi ve çocuklarıyla yerleşmek üzere Türkiye'ye geldi,
• 3 EYLÜL- Bartın ve Amasra'da şiddetli deprem. Ölü ve yaralı.
• 5 EYLÜL- Federal Almanya Başbakanı Kurt Kissinger Türkiye'ye geldi.
• 24 EYLÜL- Güneydoğu ve Doğu'da şiddetli deprem.
• 9 EKİM- Tarım Bakanüğı tarafından yapılan sayıma göre; halen yurdu-muzda 75.400.000 hayvan var.
• 11 EKİM- Dışişleri eski bakanlanndan. Büyükelçi Selim Sarper (1899) öldü.
• 13 EKİM- Karadeniz seferi yapan Deniz İşletmesine ait 'Ordu' vapurun-da yangın çıktı. Yolcu ve mürettebat güçlükle tahliye edildi.
• 13 EKİM-167 kişilik ilk Türk işçi kafilesi Avustralya'ya uğurlandı.
• 18 EKİM- CHP 19. Kurultayı Ankara'da toplandı:
• İnönü; 'Parti içinde hiç kimsenin aşın solculuğundan şüpheci, tedirgin değiliz...' dedi. Tek aday İnönü, 1128 oyla tekrar genel başkan seçil¬di.
• 18 EKİM- Türkiye'de inşa edilen gemilerin en büyüğü (12.400 ton) Sa1968 205i; dik Altmcan şilebi denize indirildi.
• 25 EKİM- Fransa Cumhurbaşkanı General De Gaulle resmi ziyaret yap¬mak üzere Türkiye'ye geldi. İçten sevgilerle karşılandı. Kıbrıs idn bölünme şarttır...' dedi.
• 4 KASIM- Gazeteci, romancı, tiyatro eleştiricisi, fıkra yazan, 150'likleden Refi Cevad Ulunay (Doğ: 1890) öldü.
• 22 KASIM- Ankara Yüksek İhtisas Hastanesi'nde; Dr. Kemal Beyazıd taraf mdan Erdal Yıldırım adında 14 yaşındaki bir fırın işçisinin kalbi, 40 yaşındaki Maviş Karagöz adında kadına takıldı. Hasta 18 saat sonra öldü.
• 27 KASIM- İstanbul Göğüs Cerrahisi Merkezi Doç.Dr. Siyanu Ersek ta-rafından. Ali Akgül'e, Cihat Önol'un kalbi takılmak suretiyle Turlu y e'de ikinci defa kalp ameliyatı yapıldı.
• 29 KASIM- AP 4'üncü Kongresi, Süleyman Demirel'in konuşmasıyla açıldı. Başkan, çeşitli memleket sorunları üzerinde durdu. 'Şikayet mevzularının halli, yeni husumetler meydana getirmeme gerçeği içinde mümkün olur. Danıştay'ın sık sık yürütmeyi durdurma kara¬rı almaşı doğru değildir. Genel müdürünü seçmekten mahrum bir hükümet sorumlu tutulursa, bu hukuki tezat olur... Özerklik, devlet içinde devlet olma değildir...' Demirci yeniden genel başkan seçildi.
• 2 ARALIK- 'Özel Hukuk Yüksek Okulu' açılması için teşebbüse geçildi. Okulun açılması tepkiyle karşılandı.
• 5 ARALIK- Özel yüksek okulların devletleştirilmesi için bildiri yayınifa myor, yürüyüş düzenleniyor ve forumlar yapılıyor,
• 8 ARALIK- İki Amerikan muhribinim Karadeniz'e çıkmak üzere olduğu haberi, her zaman olduğu gibi Sovyetler'in itirazı ile karşılandı. Türk Dışişleri yetkilileri bu itirazı kabul etmedi ve çıkışın "Montrö Antlaşması"na uygun olduğunu bildirdi. (Son iki yıl içinde, 152 Sovyet savaş gemisi Akdeniz'e indi, 6 Amerikan gemisi Karadeniz'e çıktı).
• 13 ARALIK- Rulet, tilt, langırt ve benzeri oyun alet ve makineleri baklanda (1072 sayılı) kanun yayınlandı.
• 26 ARALIK- İstanbul Üniversitesi öğrenci hareketleri nedeniyle süresiz olarak kapatıldı.
• 28 ARALIK- Türkiye İşçi Partisi (TİP) olağanüstü toplantısı yapıldı. Tüzüğe: 'TİP, demokratik, sosyalist bir örgüttür.' ilkesi eklendi. Aybar, tekrar başkan seçildi.

• 4 OCAK- Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi (CKMP) Genel Başkan Yardımcısı Hakkı Yılanlıoğlu, "Bu memleket Moskof uşaklarının değil, Ergenekon aslanlarınındır" dedi. Aynı gün Her Türlü Irk Ayrımcılığının Kaldırılmasına Dair Uluslararası Sözleşme kabul edildi. Türkiye sözleşmeyi 2001'de onayladı.
• 6 OCAK- ABD Büyükelçisi Robert Kommer'in makam arabası Orta Doğu Teknik Üniversitesi bahçesinde yakıldı.
• 9 OCAK- ODTÜ bir ay süre ile tatil edildi. Danıştay karan durdurdu.
• 11 OCAK- İstanbul'da, Kartal - Cevizli Singer Fabrikasi'nda polis - işçi çatışması.
• 11 OCAK- İstanbul'da Orman Fakültesi kapatıldı.
• 19 OCAK- Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Doğum ve Kadın Hastalıkları Kliniği Direktörü Ord.Prof. Tevfik Remzi Kazancıgil (Doğ: 1894) öldü.
• 25 OCAK- İstanbul'da tarihi Sultanahmet Cezaevi, modem Sağmalcılar Cezaevi inşaatı bittiğinden boşaltılmaya başlandı. Boşalan bina onarılarak çeşitli kurumlara tahsis edilecek.
• 28 OCAK- Yurtta şiddetli kış. İstanbul'da Çekmece Gölü bile dondu.
• 2 ŞUBAT- Türk Hava Yolları'nm dört motorlu (SET) uçağı sis yüzünden Esenboğa Havaalanına inerken düşerek yandı. Kayıp yok.
• 11 ŞUBAT- İstanbul Limani'na gelen Amerikan 6. Filosu'nu protesto amacıyla üniversiteli gençlerin yaptığı protesto gösterilerinde yara¬lananlar oldu.
• 12 ŞUBAT- İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk Ord.
  Prof. Kemalettin Birsen (Doğ: 1900) öldü.
• 12 ŞUBAT- Ünlü tiyatro ve sinema sanatçısı Vahi Öz (Doğ: 1911) öldü.
• 15 ŞUBAT- 6. Filo izmir ve Trabzon'da protesto edildi.
• 16 ŞUBAT- İstanbul'da (Kanlı Pazar) olarak adlandırılan 6. Filo'yu pro¬testo mitingi. 2 ölü ve yaralılar.
• 22 ŞUBAT- Türk deniz tezgahlannda yapılan en büyük 12.396 tonluk 'Amiral Şükrü Okan' şilebi denize indirildi.
• 25 ŞUBAT- 1969 yılı bütçesi; 136 oya karşı, 249 oyla kabul edildi.
• 26 ŞUBAT- 6. Filo ziyaretleri 'şimdilik' iptal oldu.
• 4 MART- Doğu Anadolu'da kızamık salgını ve büyük çapta çocuk kaybı. 12 MART- Genelkurmay Başkanı Org. Tural ile Org. Memduh Tağmaç
• yer değişti. Tural, Askeri şüra'da görevlendirüdi.
• 17 MART- İstanbul Üniversitesi'nde öğrenciler dövüştü.
• 18 MART- Ankara Hukuk Fakültesi Profesörler Kurulu, TBMM'nde gündeme alınan "Anayasa Nizamı" kanunun gereksiz olduğunu açıkladı.
• 19 MART- Avukatlık Kanunu (1136 sayılı) kabul edildi.
• 21 MART- Polis, İstanbul Üniversitesi'nde gece silah aradı.
• 22 MART- Başbakan Süleyman Demirel, 14. Basın Toplantısını yaptı:
• '1960 modeli olayların tekrarım hayal edenler var.' 'Ellerinde kronometre, hükümetin meşrutiyetini kaybetmesini bekliyorlar.'
• 24 MART- Ege'de deprem ve hasar.
• 26 MART- Romen Devlet Başkanı Nicolae Çavuşescu Türkiye'ye geldi
• 27 MART- Aygaz Tankeri Ege'de alabora oldu. Gemi mürettebabndan bir kişi kurtuldu. ,
• 27 MART- Ankara'da Demiryolları Bakım Pabrikası 3 lokomotifle birlikte yandı.
• 28 MART- Manisa'nın Alaşehir ilçesinde şiddetli deprem. Hasar ve 53 kayıp
• 6 NİSAN- Ege'de deprem. Hasar var can kaybı yok. 8 NİSAN- İstanbul Üniversitesi öğrencileri rektörlük binasım 4gal ettiler.
• 10 NİSAN- Ankara'da Siyasal Bilgiler Fakültesi öğrencileri binayı işgal etti.
• 11 NİSAN- Ankara'da Kara Kuvvetleri'ne ait bir helikopter düştü.
• 12 NİSAN- İstanbul'da 29 Ekim 1946'da "Büyük Tiyatro" adı altında temeli atılan Opera Binası, "Kültür Sarayı" olarak 'Çeşmebaşı' balesi ve 'Aida' operasıyla hizmete açıldı.
• 12 NİSAN- Orta Doğu Teknik Üniversitesi, ekim ayma kadar kapatıldı.
• 14 NİSAN- İstanbul Hukuk Fakültesi bir hafta süreyle kapatıldı.
• 24 NİSAN- Kooperatif Kanunu (1163 saydı) kabul edüdi.
• 29 NİSAN- Arsa Ofisi Kanunu (1164 sayılı) kabul edildi. :
• 1 MAYIS- Yargıtay Başkanı İmran Öktem (Doğ: 1904) öldü. 3.5.1969 günü cenaze töreninde olaylar çıktı. İnönü: 'Olay, her manasıyla bir ölçüde bir 31 Mart vak'asıdır. Her meseleden evvel bu olaya Parlamento, devlete ve anayasaya sahip çıkmalıdır. Bunun için derhal teşebbüste bulunacağım.' Cenaze töreninde çıkan olaylar sırasında İnönü güçlükle korundu.
• 7 MAYIS- Yargıtay Birinci başkanı İmran Öktem'in cenaze töreninde çıkan olayları protesto için Ankara'da hukukçular yürüyüşü yapıldı.
• 9 MAYIS- Tütün ve Tütün Tekeli Kanunu (1177 saydı) kabul edildi.
• 14 MAYIS- İnönü-Bayar el sıkıştı. 14 Mayıs 1950'de danlanlar... 19 yıl sonra 14 mayıs 1969'da Pembe Köşk'te buluştular.
• 14 MAYIS- Eski DP'lilerin siyasi haklannın iadesin! öngören Anayasa değişikliği tekliflerinin birinci görüşmesi TBMM'de tamamlandı.
• 208 1969Teklif üçte iki çoğunlukla kabul edildi. İç tüzüğe göre Meclis yemden toplanacak.
• 16 MAYIS- Başkan Sunay; Kuvvet komutanlarıyla toplanh yaptı.
• 20 MAYIS- İnönü; Başkan Sunay'a 'Af konuşu' ile ilgili partisinin görüşlerini bildiren bir mektup gönderdi.
  Sayın Cumhurbaşkanı, Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı olarak ben ve partimin yetkili organları, siyasi hakların iadesi için Millet Meclisine verilmiş bulunan 218 imzalı bir anayasa değişikliği teklifini destekleme karan aldığımızdan beri, gerek Zatı Devletlerinin, gerek bazı yüksek komutanların uyan ve ısrarlanna muhatap olmaktayız. Bu Anayasa gerçekleştiği takdirde...'
• 21 MAYIS- Başbakan Demirel, AP grubunda uzun bir konuşma yaptı:
• '...Seçimlere gidelim. Hem Meclis'in verdiği oylar boşa gitmez, hem de senatomuz zedelenmez... Ordu, hükümete bir muhtıra vermemiştir. Biz bazı sıkıntılar içindeyiz...'
• 21 MAYIS- Siyasi Af Kanunu komisyona; 63 lehte oya karşı 83 oy ile iade edildi.
• 22 MAYIS- Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademileri Kanunu (1184 sayılı) kabul edildi.
• 23 MAYIS- Bayar; 'Mücadeleme devam edeceğim', dedi.
• 30 MAYIS- Üniversite reform tasansınm kanunlaşmaması üzerine Ankara ve İstanbul Üniversitesi öğretim üyelerinden istifalar başladı.
• 30 MAYIS- İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi işgal edildi.
• l HAZİRAN- Öğrenciler alh fakülteyi işgal etti. İstanbul Üniversitesi kapatıldı. Savcılık üniversitede arama yaptı.
• 5 HAZİRAN- İstanbul Üniversitesi 15 saat işgal edildi.
• 6 HAZİRAN- CHP senato ve Millet Meclisi'ni toplantıya çağırdı.
• 9 HAZİRAN- İstanbul Üniversitesi'nde sınavlar yapılamadı. Polis - öğrenci çatışmaları. Başbakan Demirel: '... Sokağa dökülmekle hiçbir mesele halledilemez...' dedi. İstanbul Üniversitesi Senatosu süresiz kapatma kararı aldı. Danıştay kararı durdurdu.
• 11 HAZİRAN- Öğrenci hareketleri Ankara'da başladı.
• 12 HAZİRAN- İran Başbakanı 'Amir Abbas Huveyda' Türkiye'ye geldi.
• 13 HAZİRAN- Irak Hava Kuvveüeri'ne bağlı iki jet uçağı yanlışlıkla Hakkari'ye bomba ata.
• 15 HAZİRAN- Bayar; ilk basın toplantısını yapb: 'DP'lilere siyasi haklanmn verilmemesi büyük adli hatadır...', 'AP muhalefet kadar sebat
  gösterse, siyasi af sorunu çözümlenir...'
• 15 HAZİRAN- Kayar; Hürriyet gazetesine yazılı bir demeç verdi. 'Siyasi hakların iadesi arzu ve karannın akim kahşmı Cumhuriyet ordusunun kül halindeki mukavemet ve müdahalesine bağlamaya kalkışmak büyük hatadır...' dedi.
• 16 HAZİRAN- Demirci, Bayar'a cevap verdi: 'Yeni meseleler ortaya çıkarmamak şartıyla siyasi hakların iadesine taraftarız."
• 20 HAZİRAN-Ege Üniversitesi süresiz tatil edildi.
• 25 HAZİRAN- Kırıkkale'de oynanan 3. Lig Kınkkalespor - Tarsus İdman Yurduspor Futbol maçı sırasında kavga çıktı. 4 ölü, 100'den fazla yaralı var.
• 28 HAZİRAN- İkind defa înönü-Bayar görüştü. Bu görüşme. Celal Bayar'ın İstanbul'da Çiftehavuzlar'daki evinde yapıldı.
• 29 HAZİRAN- Bayar, Hürriyet gazetesinde; 'Başvekilim Adnan Menderes' başlıklı seri yazışım yayınlamaya başladı.
• l TEMMUZ- Türk işçisinin eliyle 4500 tonluk lojistik ikmal gemisi (Sadettin Gürcan) gemisi, Camialtı Tersanesi'nde denize indirildi.
• 3 TEMMUZ- Türk-Amerikan ikili antlaşması imzalandı. Türkiye'de bulunan üslerin mülkiyeti Türkiye'nin olduğu kesinleşti.
• 5 TEMMUZ- Başbakan Demirci 15. basın toplannsı yaptı: 'Demokrasiyi birlikte savunahm.'
• 7 TEMMUZ- Türkiye Öğretmenler Sendikası Genel Kurul toplantısmın yapılmakta olduğu Kayseri'de 2 cami, okul ve dernek dinamitlendi. Şehirde kanlı olaylar çıktı. Toplantı Ankara'da sürdürüldü.
• 30 TEMMUZ- Beş bölümden meydana gelen İzmit Kağıt Fabrikasi'nın birind bölümü yandı.
• 5 AĞUSTOS- İstanbul Silahtarağa Demir Döküm Fabrikasi'nda beş gün¬den beri sürdürülen grev, işçi - polis çatışmasma döndü.
• 8 AĞUSTOS- Orman Bakanlığı kuruldu.
• 11 AĞUSTOS- CHP Genel Sekreteri Bülent Ecevit partisinin politikasın açıkladı. 'Toprak işleyenin su kullananın...'
• 12 AĞUSTOS- Libya Kralı İdris El-Sunnusi, eşi ve kızı ile yazlığa İstan-bul'a geldi.
• 14 AĞUSTOS- Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi işgal edildi
• 26 AĞUSTOS- İnönü, seçim kampanyasın! açtı: 'Düzen değişikliğinin demokratik rejim içinde yapılamayacağı itham ve iddialannın karşı¬sındayız.'
• 11 EYLÜL- Ereğli Kömür Işletmesi 'Karadon' bölgesinde grizu infilakı 6 kayıp.
• 15 EYLÜL- Ereğli Demir ve Çelik tesislerinde 4400 işçinin yapacağı grev, iki ay süre ile bir kere daha ertelendi.
• 16 EYLÜL- Türk Hava YoUan'nın Viscount tipi 'SEÇ' uçağı, bir akıl has-tası tarafmdan Sofya'ya kaçırıldı.
• 19 EYLÜL- İstanbul'da Işık Mühendislik ve Mimarlık Özel Yüksek Otaokulu'nda öğrenci çatışması. l öğrenci öldü. Yaralılar var.
• 20 EYLÜL- istanbul'da Milli Türk Talebe Birliği'nin Cağaloğlu binasında patlama, l kayıp.
• 23 EYLÜL- Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nde olaylar, l öğrenci öldü. Cenazesinde olaylar çıktı. İnönü;'... Polis, halk gözünde hakkı olan yerini yitiriyor...' dedi.
• 29 EYLÜL- Ereğli Demir Çelik İşletmeleri greve başladı.
• l EKİM- Demirci Erzurum'da konuştu: '... Rejimi değiştirmeye kalkacakların kafası kırılır...' dedi.
• 9 EKİM- Gazeteci, yazar Cumhuriyet Gazetesi sahiplerinden Doğan Nadi Abaüoğlu (Doğ: 1913) öldü.
• 10 EKİM- Ana Muhalefet Lideri İnönü; Hürriyet gazetesüün yazdı soru-lanni cevaplandırdı.
• 24 EKİM- Konuşmacı ve şair Behçet Kemal Çağlar (Doğ: 1908) öldü.
• 28 EKİM- Bir kısım öğrenci demekleri kapatıldı.
• 2 KASIM- Kabineyi kurmakla görevlendirilen Süleyman Demirel yeni kabinesin! kurdu.
• 5 KASIM- Siyasi Af Kanunu'nün 2. müzakeresi. Senato: Kabul: 127, et¬meyen 23.
• 12 KASIM- Başkan Sunay, Sovyet Rusya'ya gitti.
• 18 KASIM- İstanbul'da Ahırkapı Tütün Deposu yandı.
• 8 ARALIK- İstanbul'da Yıldız Devlet Mimarlık Akademisi'nde yeni çatışmalar. l öğrenci öldü.
• 14 ARALIK- Yıldız Mimarlık Akademisi'nde bir öğrenci daha öldü. Ce-nazesi Ankara'ya nakledildi. Törende olaylar çıktı.
• 15 ARALIK- TÖS ve ÎLK-SEN'in ortaklaşa düzenledikleri dört günlük (Öğretmen boykotu) başladı. Hükümet, TRT ye yayın yasağı koydu.
• 16 ARALIK- Boğaz Köprüsü 303 milyon liraya ihale edildi. ?1B| (Avrupa ile Asya kıtalarım birbirine bağlayacak Boğaz Köprüsü'nün
  özellikleri:
  İki askı kule arası 1.074 m.. Dünyanın 4. uzun asma köprüsü. Su se-viyesinden yüksekliği 64 m. (Dünyada mevcut en büyük gemiler geçer). 6 trafik yolu, iki tarafta birer yaya yol. 180 tonluk özel taşıtlar geçer. Sa¬niyede 45 m. hızla esecek rüzgara ve 0.1 g. süratteki depreme mukave¬met edecek. Kulelerin boyları 165 m. Kule ayakları 7 m. genişliğinde. Ortaköy kısmında rıhtım temeli deniz seviyesinden 16 m. derinlikte, Beylerbeyi kısmında 5 m.)
• 19 ARALIK- 6. Filo'ya bağlı 5 savaş gemisimn İzmir'e gelmesiyle şehirde protesto olaylan başladı.
• 20 ARALIK- İstanbul Yıldız Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi kapatıldı
• 18 ARALIK- Yıllar boyu Türk Deniz Kuvvetleri'ni ve Milli Emlaki meşgul eden bir türlü çözüm yolu bulunamayan, onarımı imkansız, değiştirilmesi mümkün olmayan, yabancı basma da ilan verilmesine rağmen verilen teklifler yeterli görülmeyen Yavuz Zırhlısi'nı (Sardı Yavuz), Makine Kimya Endüstrisi Kurumu 19.000.000 liraya sahn aldı.
  Osmanlı İmparatorluğu 'nun Birinci Dünya Savaşı'na katılmasında önemli rolü olduğunda birleşilen Yavuz Sultan Selim alı gemi, 1912 y-lında Almanya'nın Hamburg-Blohm Voss tezgahlarında yapılmıştır. 186 metre boy, 29.5 m. gençlikte 14.08 m. derinliğinde o devrin dev bir savaş gemisiydi. 15 bölmesi ve 7 güvertesi bulunan Yavuz Zırhlısi'nm 10 adet 28.5 santimlik, 10 adet 15.5 santimlik, 8 adet 7.65 santimlik, 26 adet 40 mm.'lik, 24 adet 20 nun.'lik top ile 2 adet denizaltı torpido kova¬nı bulunuyor ve bütün kazanlarım çalıştırdığı zaman saatte 28 mü yapabiliyordu.
  28 Mart 1911'de hizmete giren Goben savaş gemisi, Akdeniz'de bir gösteri gezişi yaparken. Birinci Dünya Savaşı'nın birden patlaması üze-rine Bereslav Kruvazörü ile birlikte düşman takibinden kurtulmak için Türk kara sulanna ve Çanakkale Boğazı'na sığmarak İstanbul'a geldiler.
  1914'te Türk-Alman ittifakından sonra Yavuz ve Midilli adım alan savaş gemileri bu tarihten sonra Türk Deniz Kuvvetleri'nde devamlı olarak hizmet gördü. Son olarak 1950 yılı yaz manevralarında Akde¬niz'de şanlı bayrağımızı dalgalandırdı. 20 Aralık 1954'te emekliye ayrıldı.
  Köy kahvelerine kadar resmi asılan 'Yavuz' Türk denizcisinin bir sembolüdür.
• 21 ARALIK- 69 subay bildirişi dolayısıyla soruşturma ve tutuklamalar.
• 29 ARALIK- İstanbul'da Topkapı Maltepesi'nde Gamak Elektrik Motorları Yapım Fabrikasi'nda işçi-polis çahşması. l ölü.
• 31 ARALIK- Başkan Sunay, yeni yıl mesajmda "aşın sofa dikkati çekti:
  '... İdeolojilerin zaferi uğruna vatan çocuklarım birbirinin canına kıyacak bir sorumsuzluk uçurumuna sürükleyenler affedilemez ve ihanetin temsilcileri durumuna düşerler.'

• 6 OCAK- Başbakan Demirci, sürüp giden anarşik olaylar karşısmda vatandaşlrı göreve çağırdı.
• 7 OCAK- Grip hastalığı bütün yurtta yaygın bir hale geldi. Okulları kapatılan illerin sayışı 33'e çıktı.
• 14 OCAK- Kurtuluş Savaşı komutanlarından Orgeneral Asım Gündüz (Doğ: 1880) öldü,
• 14 OCAK- Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Kanunu (1211 sayılı) kabul edildi.
• 16 OCAK- Bakanlar Kurulu kararıyla 90 gün ertelenen Deniz-Taşıt-İş Sendikasi'nın istanbul Şehir Hatları işletmesindeki grevi saat 6.00'da başladı, istanbul'da hayat felce uğradı. İki gün sonra taraflar Ankara'da anlaşmaya vardılar.
• 19 OCAK- Beyaz Kelebekler Müzik Topluluğu'nun üç elemanı, Adapazarı yolunda trafik kazasında öldüler.
• 19 OCAK- Çalışma eski bakanlanndan ve İstanbul valilerinden Mümtaz Tarhan (1907) öldü.
• 26 OCAK- Konya bağımsız milletvekili Prof. Necmettin Erbakan ve 17 arkadaşı tarafından sağ cephe boşluğunu doldurmak amacıyla 'Milli Nizam Partisi' kuruldu.
• 11 ŞUBAT- Kore Savaşlan'na katılan Türk Silahlı Kuvvetleri'nin ilk komutanı general Tahsin Yazıcı (Doğ: 1893) öldü.
• 11 ŞUBAT-1970 yılı bütçesi 214'e karşı 224 oyla reddedildi.
• 14 ŞUBAT- Demirci istifa etti. Başkan Sunay, Demirel'i yeni kabineyi kurmakla görevlendirdi. Hükümet buhranı belirtileri.
• 20 ŞUBAT- Avrupa ile Asya kıtalarım bağlayacak olan Boğaz Köprüsü'nün temeli. Başkan Sunay ve Demirci tarafından büyük törenle atıldı.
• 21 ŞUBAT- Biskay Körfezi'nde "Amasya" şilebi battı. 9 kayıp.
• 3 MART- Üçüncü Denürel Hükümeti eski bakanlardan kuruldu. 15.3.1970'de güven aldı. Evet: 232, Hayır: 172 ve 5 beyaz oy aldı. 13 MART- 9 Mart tarihinde Türk Kadınlar Birliği İstanbul Şubesi tarafından Sultanahmet Meydam'na dikilen. Kurtuluş Savaşı kahraman-larmdan ve ünlü romancılanmızdan Halide Edip Adivar'ın büstü, gece meçhul kimseler tarafından parçalandı.
• 18 MART- Yüksek Öğretmen Okulu'nda olaylar, 1 öğrenci öldü.
• 19 MART- İstanbul'da Teknik Üniversite Emniyet Kuvvetleri tarafından 214 . 1970arandı.
• 27 MART- Gediz'de şiddetli deprem, 1087 vatandaşın ölümüne ve 90.000 kişinin evsiz kalmasma yol açtı. Okullar tatil edildi.
• 6 NİSAN- İstanbul Üniversitesi, meydana gelen çarpışma olayları nedeniyle süresiz olarak kapatıldı. Emniyet kordonu altına alındı.
• 8 NİSAN- Ermeniler Beyrut'ta Türk Haftasi'nın açılışını önlediler.
• 13 NİSAN- Ankara Tıp Fakültesi basıldı. Bir askeri doktor öldü. Olayların büyümesi üzerine bazı fakülteler kapatıldı.
• 23 NİSAN- 23 nisan 1920. Ulusal Egemenlik Bayramı' nin 50. Yıldönümü büyük törenlerle kutlandı.
• 23 NİSAN- Demirci ve dolaylannda deprem.
• l MAYIS- YTP eski genel başkanlanndan Diyarbakır milletvekili Yusuf Azizoğlu öldü.
• 18 MAYIS- Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğrenci Yurdu sabaha karşı arandı. Gözaltına alınanlar oldu.
• 29 MAYIS- Ankara'da toplum polisleri, personel tasansının tazminatları kaldıracağı yolundaki hükmü protesto etmek için forum düzenlediler ve göreve çıkmadüar.
• 30 MAYIS- Teknik personel. Personel Tasansi'm protesto için ild günlük boykota başladı.
• 1 HAZİRAN- Ankara'da Anayasa Mitingi yapıldı.
• 3 HAZİRAN- Ünlü romancı ve hikaye yazan Orhan Kemal (Doğ: 1914) öldü.
• 6 HAZİRAN- Personel Kanunu tasansı ile halk sağlığı hizmeüerinde reformun gerçekleşmemesini protesto için doktorlar yürüdü.
• 8 HAZİRAN- İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde, Çapa Yüksek Öğretmen Okulu'ndaki uyuşmazlığın devamı olarak silahlı bir çatışmada bir öğrenci öldü.
• 14 HAZİRAN- Personel Reformu Kanunu tasarısındaki aksaklıkları protesto için 'Türk Persen" Ankara'da büyük bir protesto yürüyüşü düzenledi.
• 14 HAZİRAN- Etibank'ın kuruluşunun 25. Yıldönümü. (14.6.1935 gün ve 2805 sayılı kanunla kuruldu).
• 15 HAZİRAN- Meclis'teki Sendikalar Kanunu tasansını geri aldırmak için DİSK'e bağlı işçiler çeşitli iş yerlerinde 4i durdurdular.
• 16 HAZİRAN- İstanbul'un Anadolu yakasında işçilerin büyük yürüyüşü kanlı bir sonuca yöneldi. 3 ölü ve yaralılar. İstanbul ve Kocaeli'de l ay süre ile sıkıyönetim ilan edildi. Gece sokağa çıkmak yasaklandı.
  1970 21517 HAZİRAN- Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu, eski DP'lilere siyasi haklannın iadesi için anayasada değişiklik yapan kanunun iptali hu-susunda TİP'in itirazım inceledi ve kanunu 7'ye karşı 8 oyla 'şekil ba-kımından' iptal etti.
• 22 HAZİRAN- İstanbul Teknik Üniversitesi'nde ikigrup arasmda silahlı çatışma oldu.
• 3 TEMMUZ- CHP 20. kurultayı Ankara'da toplandı. İnönü: 'Sosyalist olmaya heves ve kabiliyetimiz yok" dedi. İnönü, kurultayda ilk defa oy kullanmadı.
• 9 TEMMUZ- TÖS Ankara Şubesi, Milli Eğitim Bakanlığı önüne siyah çelenk koymak istedi. Emniyet kuvvetleriyle tartıştılar,
• 13 TEMMUZ- İstanbul Teknik Üniversitesi öğrencileri sınavlara girmediler.
• 14 TEMMUZ- Askerlik süresi 20, yedek subaylık 18 aya indi.
• 14 TEMMUZ- Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü kuruluşu hakkında (1309 saydı) kanun kabul edildi.
• 15 TEMMUZ- TBMM'nde sıkıyönetim iki ay daha uzatıldı.
• 15 TEMMUZ- Türkiye Elektrik Kurumu Kanunu (1312 sayılı) kabul edildi.
• 29 TEMMUZ- Emlak Vergisi Kanunu (1319 saydı) kabul edddi.
• 31 TEMMUZ- Genel Kadro Kanunu (1322 saydı) kabul edildi.
• 31 TEMMUZ- Mili Savunma Bakanlığı Görev ve Teşkilatı hakkında (1325 saydı) kanun kabul edddi.
• 31 TEMMUZ- Genelkurmay Başkani'nın görev ve yetkilerine ait (1324 saydı) kanun kabul edddi.
• 31 TEMMUZ- 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun bazı maddelerinin değiştirdmesi ve kanuna bazı maddeler eklenmesine ve bu kanunun kapsamı dışında kalan kamu personelinin ayhk ve ücretlerine dair (1327 saydı) kanun kabul edddi.
• 3 AĞUSTOS- Son Posta gazetesi sahip ve başyazarı, eski mdletvekillerinden Selim Ragip Emeç (doğ: 1899) öldü.
• 9 AĞUSTOS- Türk Paraı devalüe edildi.
• 15 AĞUSTOS- Sınırdan gelebdecek kolera tehidcesine karşı bir kısım şehirlerde kolera aşısı uygulanmasına başlanddı ve özelidde güney sınır kapolarında tedbir alındı.
• 31 AĞUSTOS- İzmir'de Akdeniz Olimpiyatlan'nın yapdacağı 'Halkapınar' spor tesisleri inşaat sırasında yandı.
• 4 EYLÜL- Kemah ve dolaylannda deprem.
  216 197013 EYLÜL- Gazeteci ve yazar Refik Ahmet Sevengil (doğ: 1903) öldü.
• 14 EYLÜL- Belçika Başbakanı Gaston Eyskens Türkiye'ye geldi. 23 EYLÜL- Denizyol-îş Sendikası ile işveren Denizcilik Bankası ve Türk
  Taşıt İşverenleri Sendikası arasındaki anlaşmazlık yüzünden dış hat¬larda 11 gemide grev başlatıldı.
• 25 EYLÜL- VII. Türk Tarih Kongresi Başkan Suna/in konuşmasıyla açıldı.
• 15 EKİM- Bir Sovyet yolcu uçağı Trabzon'a kaçırıldı.
• 19 EKİM- Başkan Sunay, beş günlük resmi bir ziyaret için Almanya'ya gitti.
• 21 EKİM- İki Amerikalı general ile Türk albayım Erzurum'dan Kars'a götüren U-8 tipi Amerikan uçağı sinin şaşırarak Sovyet topraklanna indi. Diplomatik temaslar sonunda geri alındı.
• 21 EKİM- AP 3. Büyük Kongresi Ankara'da toplandı. Demirci, yeniden Genel Başkanlığa seçildi. (Demirel; 1425, Domaniç: 28, Yalçın: 15)
• 25 EKİM- Genel Nüfus Sayımı
• 26 EKİM- Sovyetler Hükümeti, U-8 uçağının sinin geçmesinden ötürü Türkiye ve Amerika'yı protesto etti.
• 27 EKİM- Bir Sovyet yolcu uçağı Sinop'a kaçırıldı.
• 11 KASIM- Başbakan Demirel, General De Gaulle'ün cenaze töreninde bulunmak üzere Paris'e gitti.
• 16 KASIM- 9 eğitim enstitüsünde öğrenciler boykota başladı.
• 25 KASIM- İstanbul Amerikan Koleji öğrenci hareketleri dolayısıyla bir süre kapahidı.
• 27 KASIM- Dünyada 3. Avrupa'da 2. büyük opera binası olan, 23 yılda bitirilen 'İstanbul Kültür Sarayı', Cadı Kazanı adlı oyunun temsili sırasında esrarengiz şekilde tamamen yandı.
• 29 KASIM- İnönü, genel merkezde çalışırken kalp krizi geçirdi.
• 5 ARALIK- İstanbul Çapa Yüksek Öğretmen Okulu'nda silahlı çatışma ve işgal. Okul süresiz olarak kapatıldı.
• 7 ARALIK- Ankara Yüksek Öğretmen Okulu işgal edildi.
• 7 ARALIK- Ankara'da yabancı 5 şirketin bürosuna patlayıcı madde atıldı.
• 8 ARALIK- Hacettepe Üniversitesi'nde silahlı çatışma.
• 10 ARALIK- İstanbul'da 8 Fakülte kapatıldı. Vurularak ölen öğrencinin cenazesi büyük tören ve olaylar içinde Ankara'ya götürüldü. Olaylar sürdürüldü.
• 11 ARALIK- Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Muhsin Batur, Başkan Sunay'a: 'Buhranlı günlerin artması ve tehlikesiyle ilgili...' bir muhtıra verdi.
• 17 ARALIK- Başbakan Süleyman Demirci hakkındaki soruşturma hazırlık tahkikatı raporu; Evet: 309, Hayır: 276, Çekimser l oyla kapa¬tıldı. Demirel; '..İddiaların, ciddiyetten uzak olduğunu ve kendisini ilgilendirmediğim, raporun da bunu belgelediğim' söyledi.
• 18 ARALIK- Demokratik Parti, Adalet Partisi'nden kopan 26'larm çekirdek olmasıyla kuruldu.
• 20 ARALIK- İstanbul'da 'kapıcılar' yürüyüş yaph. 30 ARALIK- İnönü; '..Başlıca sorumlu tükenmiş iktidardır' dedi.