Şizotipal kişilik bozukluğu, olaylara tepki vermek yerine, tepkilerini kendi içlerinde yaşayan, kimseyle ilişkisi olmayan kişilerin yaşadığı bir kişilik bozukluğudur. Bu kişiler yaşadıkları sosyal aktivite olaylarında aşırı heyecan, kuşku, kaygı ve alınganlık yaşarlar. Toplumda garip davranışlar, ilginç düşünceler sergilerler. Toplumdan soyutlanmayı istemeseler de, insanlara karşı mesafeli davranırlar. Gerçeklere karşı yabancı gibi davranırlar. Batıl inanışları, garip düşünceleri, gerçek olmayan kişilerden mesaj aldığına dair düşünceleri olan kişilerdir. Davranışlarında, duygu ve düşüncelerinde dağınıklık vardır. Bu kişilerin davranışlarında gariplik olması, konuşmalarının net olmaması, insanlarla olan ilişkilerinin bozulmasına neden olur. Kendilerine az sayıda arkadaş edinebilirler. Yabancıların yanında gergin olur, tarikat gibi gruplara katılma eğilimi gösterirler. Bu kişilik bozukluğuna sahip olan kişiler, ciddi olarak problem yaşar ve şizofren hastalara benzetilirler. Fakat şizofrenlere göre daha az garip davranışları vardır.
Şizotipal kişilik bozukluğu özellikleri nedir?
Referans düşünceleri bulunur: Konuşmaların kendi ile ilgili olduğunu düşünür. Her söyleneni, bakışı ve tutumu yanlış algılar, bunlara gerçek dışı anlamalar yükler.
Tuhaf inanış ve sihirsel düşünceleri bulunur: Kişiler başına gelenleri, olayların oluş şeklini tuhaf yorumlarlar. Kendi yorumlarına ise gerçekçi bakmadan inanırlar.
Konuşmaları belirsiz, basmakalıp ve ayrıntılıdır: Kişiler konudan konuya atlayarak konuşma yaparlar. Sürekli olarak aynı konuları tekrar ederler. Karşılarındaki kişiler konuşmadan bir şey anlamazlar. Anlamadıklarını kişiye söyleseler bile, kişilik bozukluğu olan kişi, aynı konuşma şekline devam eder.
Bildikleri sosyal ortamlarda bile aşırı kaygı durumu yaşarlar: Karşılarındaki kişilerle ne kadar yakın olsalar da, sürekli olarak bir kaygı durumu yaşarlar. Bu yüzden bulundukları ortamı terk etmeyi düşünürler.
Bedensel illüzyonlar hissederler: Kişilik bozukluğu olan kişiler bacaklarında, kollarında, yüzünde sanki böcek dolaşıyormuş gibi bir hisse kapılırlar. Vücutlarında bir yerin büyüdüğünü, şeklinin bozulduğunu düşünerek, buna inanırlar.
Şizotipal kişilik bozukluğu tedavisi nasıl yapılır?
Bu kişilik bozukluğu olan hastalar tedavi için psikoloğa gitmek istemezler. Ailelerinin zoruyla ya da başka sebeplerle terapi almaya razı olurlar. Terapiye gittiklerinde, olumlu olarak tepki verirler. Kendilerini izole etmeden, insanlarla iletişim kurmaktan dolayı keyif alırlar. Kişilik bozukluğu hastalığı bulunanlarda, ilaç tedavisi hastalığı tedavi etmek için değil, meydana gelen semptomları tedavi amacıyla kullanılmaktadır. Bu kişilik bozukluğunda da, ilaçlar kullanılsa da, terapi öncelikli olarak tercih edilmelidir. İlerlemiş rahatsızlığı bulunanlar hastanede yatarak tedavi edilebilir. Bu yöntem onların kişilerle iletişim kurmasına yardımcı olabilir. Terapistler bu kişilerin gerçek dışı davranışlarına ve inanışlarına karşı daha gerçekçi düşünceler geliştirmesine yardımcı olabilir. Konuşma bozukluğunu tedavi eden yöntemler, kişilerin iyileşmesinde oldukça etkilidir.