Konu: İ Harfi ile Baslayan Deyimler ve Anlamları

İki eli kanda olsa: Ne kadar önemli olursa olsun, elindeki iş hiç bırakılamayacak derecede olsa bile.“Söyleyin ona, iki eli kanda olsa da durmasın gelsin.”
İki eli (birinin) yakasında olmak: Ahrette, hesap gününde ondan davacı olmak; hakkını istemek.
İki gözü iki çeşme: Sürekli, çok ağlayarak.“Kadıncağız iki gözü iki çeşme ağlayıp duruyormuş.”
İkili oynamak: Birbirine karşı olanlardan hem birini, hem ötekini çıkarı için destelemek.“Sendika başkanı ikili oynuyormuş.”
İki paralık etmek: Değerini, onurunu çok düşürmek.“Seni arlanmaz utanmaz seni, beni iki paralık ettin, senin yüzünden topluma çıkamaz oldum!”

İki rahmetten biri: Ağır hasta olan birisi için “ya şifa, ya ölüm” anlamında kullanılır.
İki sözü bir araya getirememek: Düşüncelerini, duygularını düzgün bir biçimde anlatamamak, güzel konuşma becerisinden yoksun olmak.
İki yakası bir araya gelmemek: Geçim sıkıntısı içinde olmak ve borçtan kurtulamamak, gelir ve giderini denkleştirememek.”Bilmiyorum ne zaman iki yakamız bir araya gelecek.”
İleri geri konuşmak: Yersiz, kırıcı, yaralayıcı biçimde konuşmak.
İleri gitmek: Söz ve davranışta ölçü dışına çıkmak; gereksiz, aşırı davranışta bulunmak ve haddi aşmak.“O saygısız adamın daha fazla ileri gitmesine fırsat verilmemelidir.”
İlk göz ağrısı: 1. İlk doğan çocuk. 2. İlk sevgili.

İmana gelmek: 1. Hak dini olan İslâm’ı kabul etmek. 2. En sonunda doğruyu söylemek. 3. Önceden kabul etmediği şeyi sonradan kabul edip uymak.”İmana gel, tövbe et ki öbür dünyada mutluluğa eresin.”
İnce eleyip sık dokumak: Titizlik göstermek, bir şeyi en ince ayrıntılarına kadar araştırmak, gözden geçirmek.“O kadar da ince eleyip sık dokunacak bir iş değil, kaygılanma.”
İn cin top oynamak: Issız, sessiz olmak, bir yerde hiçbir canlı yaratık bulunmamak.“Adada in cin top oynuyordu sanki.”
İncir çekirdeğini doldurmaz: Çok az veya pek önemsiz.“Ne akılsız adam bunlar, kavga etmelerine sebep olan mesele incir çekirdeğini doldurmaz bile, ayırın şunları.”
İnme inmek: Felç olmak, bedenin bir yeri hareketsiz ve duygusuz duruma gelmek.“Adamın sağ yanına inme inmiş diyorlar.”

İnsan eti yemek: Birini çekiştirmek.
İnsan evlâdı: İyi, anlayışlı, ahlâk sahibi insan.“İnsan evlâdı olmasaydı, tanımadığı birine onca yardım yapar mıydı?”
İnsan(lık) hâli: “Olabilir, doğaldır, hoş karşılamak gerekir” anlamında kullanılır.
İnsanlıktan çıkmak: 1. Çok zayıflamış, bir deri bir kemik kalmış olmak. 2. İnsanî niteliklerini yitirmek, insana yakışmayacak davranışlarda bulunmak.
İnsan sarrafı (olmak): İnsanların karakterini çabucak anlayacak duruma gelmiş (olmak).“Dedem insan sarrafıdır, onu bir görse ne biçim bir adam olduğunu hemen anlayıverir.”
İpe çekmek: Asarak öldürmek.

İpe un sermek: İstenilen işi yapmamak için birtakım bahaneler, sebepler ileri sürmek, güçlük çıkarmak, engeller göstermek.
İpi koparmak: Bağlı bulunduğu yer ya da kişi ile ilişkisini kesmek, aradaki anlaşmazlığı artırmak.
İpin ucunu kaçırmak: Bir yeri yönetmede veya bir şeyi kullanmada gereken ölçüyü kaçırıp, artık duruma hâkim olamamak; çıkmaza girmek.“Biraz daha dikkatli olmalıyız, yoksa ipin ucunu kaçıracağız.”
İpi sapı yok: Birbirini tutmaz, yersiz, anlamsız, işsiz, yersiz yurtsuz, saçma sapan.“İpi sapı yok bu sözlerin, daha inandırıcı olmalısın.”
İpiyle kuyuya inilmez: Kendisine güvenilmez, ona güvenilerek bir işe girilmez.“O ipiyle kuyuya inilmez adamla yola çıkmam ben.”
İple çekmek: Zamanın gelmesini sabırsızlıkla beklemek, çok istemek.“Yarını iple çekiyorum.”

İpucu vermek: Aranılan şeyi bulmaya yarayan işareti, onu açıklamaya yarayan bilgiyi vermek.“Bir ipucu vermezsen bu bilmeceyi çözemeyeceğim.”
İsabet etmek: 1. Nişan alınan yere değmek, rastlamak. 2. Çıkmak. 3. Yerinde iş görmüş olmak.“Böyle karar vermekte çok isabet ettiniz.”
İskele vermek: Vapura binmek, vapurdan inmek için iskeleyi uzatmak.
İsmi var, cismi yok: 1. Sözü edilen bir kimse veya şeyin gerçekte var olmadığını anlatmak için kullanılır.2. Adı olmasına karşılık görevini ve etkinliğini yerine getirmeyen, varlığı ile yokluğu arasında bir fark bulunmayan.
İster istemez: 1. Zorunlu olarak, elinde olmadan. 2. İstemesi üzerine, hiç vakit geçirmeden, istediği anda.“İster istemez ben de ona bağırdım.”

İstifini bozmamak: Bir olay karşısında aldırış etmemek, durum ve davranışını hiç değiştirmemek.“Karşıma geçmiş avazı çıktığı kadar bağırıyordu, bense istifimi bozmadan bekledim.”
İş ayağa düşmek: İş sorumsuz, yetkisiz ve beceriksizlerin elinde kalmak.“Bunlar da işi iyice ayağa düşürdüler.”
İş başa düşmek: Beklediği yardım gelmeyince, kendi işini kendisi yapmak zorunda kalmak.“İş başa düştü desene!..”
İş çatallanmak (çatallaşmak): Bir işin sonuca oluşması konusunda türlü güçlüklerle karşılaşmak, ya da çeşitli seçeneklerle yüz yüze gelmek, sonuca nasıl ulaştırılacağı bilinemez olmak.“İş gittikçe çatallaşıyor, sense aldırmıyorsun bile.”

İş çığırından çıkmak: Bir iş asıl amaçtan çıkarak düzelmesi güç bir durum almak, bir bozukluk ve kargaşalık baş göstermek.
İş inada binmek: Bir işi yapmakta direnmek.
İşi düşmek: Birinin yardımına ihtiyaç duymak.“Eh, onun da bize işi düşecek bir gün.”
İşe koşmak: Birini bir iş yapmak üzere görevlendirmek, göndermek.
İşi ağırdan almak: Acele etmemek, bir işi yapmak için isteksiz görünmek.“Söyle onlara, işi ağırdan almasınlar, müşteriler mal bekliyor.”
İşi azıtmak: Yanlış ve aşırı yollara sapmak.“Bu çocuk da işi iyice azıttı.”

İşi Allah’a kalmak: Güç şartlar altında, beşerden hiçbir yardım umudu kalmamak.“Kime baş vurduysa bir sonuç alamadı, artık işi Allah’a kalmıştı.”
İşi başından aşmak: Pek çok işi olmak, iş içinde kaybolmak.
İşi bitmek: 1. Hâli, gücü kalmamak. 2. Yaptığı işi sona ermek.“Git de bak, babanın işi bitmiş mi?”
İşi duman olmak: İşi ve durumu kötü olmak, berbat bir durumda bulunmak.
İşi iş olmak: İşi yolunda, iyi olmak; hâlinden memnun bulunmak.“İşi iş adamın, baksana yan gelip yatıyor her gün.”
İşinden olmak: Bir süredir yaptığı işi elinden gitmek, görevini yitirmek.“Haydi canım, yoluna git de patronunla kavga etme; yoksa işinden olacaksın.”

İşi sıkı tutmak: Gevşekliğe yol açmamak, işe gereken önemi vermek ve sağlıklı yürümesini sağlamak.
İşi tıkırında olmak: İşi çok uygun ve iyi olmak.“O konuşmayacak da ben mi konuşacağım, işi tıkırında adamın.”
İşi yokuşa sürmek: Yapılabilir, görülebilir işi yapmamak için güçlük çıkarmak, bahaneler ileri sürmek.
İşkembeden atmak: Uydurarak söylemek, tutarı olmayan sözler sarf etmek.“Ona sakın inanmayın, işkembeden atıyor.”
İş sarpa sarmak: İş, içinden çıkılması zor bir durum almak; engellerle karşılaşmak.“İşler sarpa sarmadan çekip gidelim buradan.”
İşten el çektirmek: Görevden uzaklaştırmak.“Yolsuzluk yaptığı iddiası ile işten el çektirdiler ona.”