HAPSEDİLMİŞ KOKULARIN ÖYKÜSÜ:PARFÜM
Parfüm, hoş koku vermek amaçlı kullanılan, aromatik bileşikler ve kokulu uçucu yağlar içeren sabitleyici bir çözücü karışımına sahip bir kişisel bakım tamamlayıcısıdır.
Bilimsel terimler içeren bu tanımlamayı bir kenara bırakırsak; parfümü medeniyetin bir gereği olan kişisel bakım ürünü olarak adlandırabiliriz.Parfüm ve esans türevleri vücuda yada kullanılan eşyalara,aksesuarlara hoş koku vermek amacıyla kullanılsa da bu amaç temel nitelikte kalmış denilebilir.Yüzyıllardır insanlığın elinde olan bir güçtür koku.Ancak insanlar kokuyu hapsetmeyi bir türlü başaramamışlardır.Sadece istedikleri kokuyu anımsatacak kokulara ulaşabilmişler ne yazıkki..Yağmur kokusunu parfüm yapsalar toprak kokusunu yada anne kokusunu diye yakındığımız bundandır..Kokunun insan üzerindeki psikolojik etkileri,parfümün topluluk halinde yaşamın gereklerinden biri olmasını açıklamaya ***et yeterli görünüyor.
Genel bir bakış açısıyla;
Eau de Parfum (EDP), Eau de Toilette (EDT) ve kolonya olarak 3 temel parfüm çeşidi vardır.
1- Eau de Parfum (EDP) en yoğun parfüm çeşididir.Kokuyu getiren uçucu yağ kısmındaki esansı en yoğun içeren türdür.EDP’lerin fiyatları diğer parfümlere göre daha yüksektir. Diğer parfüm çeşitlerine göre daha kalıcıdır (sabahtan akşama kadar etkisini kaybetmez). İçeriğindeki aromalar ve yağlar daha yoğundur bu da Eau de Parfum’ün kokusunu daha baskın hale getirir.

2- Eau de Toilette (EDT), EDP’lere göre esans ve yağ miktarı daha düşük parfüm çeşididir. Eau de Parfum’e (EDP) göre daha az kalıcıdır. Genellikle hafif kokular ve uçucu yağlar nedeniyle uçucu kokular, günlük kullanım ve spor kullanım koku seçenekleri bu grupta söylenir. Daha düşük yoğunluktadır fiyatı EDP’ye göre daha düşüktür.Gün boyu etki isteyenlerin parfüm şişesini yanında taşımasını gerektirir.
3- Kolonya yüzde 5 esans(limon yada tütün) içerirler.Bu nedenle ucuzdurlar.Kalıcılık bakımından EDT sınıfına dahil edilebilir ancak parfümden farkı aroma ve nota içermemesidir.

Temel olarak parfümleri açıkladıktan sonra onun aslında bir sanat eseri olduğundan dem vurabiliriz. Zira birçok insanın az çok bildiği gibi; parfümler bestelenerek üretilirler.Parfümler bestelenmeyi bekleyedursun koku nasıl yayılıyor bir göz atalım.


Parfümlerde en temel çözücü alkol ve sudur. Parfüm sıkıldığında ya da sürüldüğünde çözücü kısmı vücut ısısı etkisiyle buharlaşır.Su ve alkolün kaynama noktası yağın kaynama noktasından düşük olduğu için koku içeriğine göre önce buharlaşırlar ve nota sırasına göre aroma ve yağlarda buharlaşmaya başlayarak parfümü sergilemeye başlar.
Parfümde tıpkı bir şarkı gibi, bir dansçının koreografisi gibi sanat eseridir. Esansın buharlaşma hızı ve kokunun gücü, parfümün notalarıyla şekillenir. Her parfüm üst nota, orta nota ve alt nota denile üç koku yayılımı aşamalarını geçirir.

Üst Nota

Parfüm sıkıldıktan yada sürüldükten hemen sonra hissedilen/duyulan kokudur. Kısa süre içinde uçacak olan, parfümün içerisindeki en hafif esans ve aroma kokularıdır.Parfüm satış sırasında tüketiciye kokuyu aldıracak olan ani kokuyu içerirler, ancak tester ürünlerininde hemen eriyip bitmesine neden olarak satıcıları üzebilir. Kullanım sırasında etkisi en az olan kokulardır. Keskin ve çabuk buharlaşan turunçgil ve zencefil kokular üst nota bileşenlerinde genellikle kullanılır.
ust nota.: parfum sıkıldığı anda ve ilk 5 dakikada alınan/duyulan kokulardır.

Orta Nota

Kalp notadır. Üst nota kokularının uçması ardından hissedilmeye başlanır. Dip notaların ilk duyulduğu anda pek de hoş olmayan, ancak zamanla güzelleşecek olan kokusunu ortalama 25 dk ile 1 saat arası perdeler. Genellikle, yumuşak/naif, çok belli olmayan kokular içerir. Tipik orta nota kokuları lavanta ve güldür. Üst nota ile orta nota bazen “baş nota” olarak beraber değerlendirilebilir.
orta nota. : parfum sıkıldığı andan 5- 30 dk sonrasında alınan kokulardır. Parfümün genel karakterini şekillendirir.

Alt Nota

Üst nota ortadan kalkınca ortaya çıkan, parfümün asıl karakterini belirleyen kokusudur. Alt ve orta notalar bir parfümde temayı belirler. Parfümün kalıcı ve etkileyici olmasını alt notası belirler. Parfüm sıkıldıktan sonra ilk 30 dk içinde hissedilmesi zordur, devam eden sürede parfümün hissedilecek kokusu olacaktır.

alt nota: Parfum sıkıldıktan sonra 30 dk ila 2 saat sonrasında alınan/duyulan kokulardır. Bu bölüm bolümde kalıcılık sağlamak,duygular üzerine etki etmek için kullanılan kokular kullanılır. Parfüm sıkıldıktan sonra uzun süre,günler hatta haftalar sonra alınan/duyulan koku alt notadadır.

Ayşe ÖRDEK
Parfüm Uzmanı