Konu: Osmanlı Devleti Tarihi ( 1299-1922 )

1. MURAT DÖNEMİ, GELİŞEN OLAYLAR, ÖNEMİ ÖZELLİKLERİ (2) (OSMANLI DEVLETİ KURULUŞ DÖNEMİ İLE İLGİLİ KONU ANLATIM)

(1362-1389) (OSMANLI DEVLETİ, OSMANLI İMPARATORLUĞU İLE İLGİLİ KONU ANLATIM)

-Bulgar ve Bizans kuvvetleri 1363 Sazlıdere Savaş ile yenilgiye uğratılarak Edirne alındı. Başkent Edirne’ye taşındı.

-1364 Sırpsındığı Savaşı ile Haçlılar bozguna uğratıldı.

-Osmanlıya karşı kurulan ilk Haçlı ittifakı başarısız olmuş oldu.

-1371 Çirmen Savaşı ile Bulgar ve Sırp kralları himaye altına alındı.

-Sırp, Hırvat, Boşnak, Arnavut ve Macar kuvvetlerinden oluşan haçlı ordusu 1389’da I. Kosova Savaşı’nda yenilgiye uğratıldı.

-Tuna’ya kadar bütün Balkan toprakları Osmanlıya geçti.

-İlk kez Anadolu Beyliklerinden yardım alındı.

-I. Murat savaş meydanını gezerken bir Sırplı tarafından şehit edildi.

-I. Murat teşkilatlanmaya da önem verdi:

-Balkanlardaki ilerleyiş üzerine Osmanlının ilk eyaleti olan, Rumeli Beylerbeyliği (eyaleti) kuruldu.

-Tımar sistemi kurularak uygulanmaya başlandı.

-Yeniçeri Ocağı kurularak, “Pençik Sistemi” ilk kez uygulandı.

-Vezir-i Azamlık, Kazaskerlik ve Defterdarlık makamları oluşturuldu ve divan teşkilatı genişletildi.

-I. Murat Sultan unvanını kullanan ilk Osmanlı padişahıdır.

1. MURAT DÖNEMİ, GELİŞEN OLAYLAR, ÖNEMİ ÖZELLİKLERİ (3) (OSMANLI DEVLETİ KURULUŞ DÖNEMİ İLE İLGİLİ KONU ANLATIM)

(1362-1389)

Balkanlar’daki Faaliyetleri:

-Taht değişikliğinden faydalanan Bizans, Rumeli’deki toprakları geri alınca Lala Şahin Paşa ile beraber Rumeli’ye geçen I. Murat, Filibe’yi de dahil ederek bu bölgeleri geri almıştır.

-Bulgar ve Bizans ordularıyla yapılan 1363 Sazlıdere Savaşı’yla Edirne fethedilmiştir.

-Bu gelişmeler Osmanlılar’ın Haçlılar’la yaptığı ilk savaş olan 1364 Sırpsındığı Savaşı’na neden olmuştur.

-Sonuçta Sırbistan ve Bulgaristan yolu Osmanlılar’a açılmış ve Bulgarlar hakimiyet altına alınmış, Edirne başkent yapılmıştır.

-Sırbistan’a yapılan akınlar 1371 Çirmen Savaşı’na sebep olmuştur.

-Bu savaştan sonra Sırplar da Osmanlı’ya bağlanmıştır.

-Osmanlı aleyhinde faaliyetlerde bulunan Bosna krallığı üzerine Lala Şahin Paşa bir orduyla gönderilmişse de tuzağa düşürülerek Ploşnik denilen yerde bozguna uğratılmıştır.

-1388 Ploşnik Bozgunu’nun (ilk yenilgi) Balkanlar’da uyandırdığı heyecan, Türkler’i Balkanlar’dan atma isteği ve daha önceki savaşların intikamını alma düşüncesiyle yeni bir haçlı ordusu toplanmıştır.

-I. Murat, Anadolu beyliklerinden ‘de aldığı yardım ile Haçlılar’ı Kosova’da büyük bir mağlubiyete uğratmıştır. (I. Kosova Savaşı 1389).

Not-1 : I. Murat savaş meydanını gezerken bir Sırp tarafından şehit edildi.

Not-2 : Osmanlılar, topu ilk kez düşmanı korkutmak amacıyla bu savaşta kullandılar.

Not-3 : Tuna nehrine kadar olan yerler ele geçirildi.


Anadolu Türk Birliğini Kurma Çalışmaları:

-Anadolu beylikleriyle iyi geçinilmiş akrabalık bağları kurulmuştur.

-Germiyanoğulları’ndan çeyiz yoluyla Tavşanlı, Simav çevresini, Hamitoğulları’ndan satın alma yoluyla Göller yöresini topraklarına katmıştır.

-Ankara tekrar geri alınmış, Karamanoğulları ile ilk ilişkiler başlamıştır.


Teşkilatlanma Çalışmaları:

-Divan geliştirilmiş, defterdarlık, İlk vezir-i azamlık, kazaskerlik makamları kurulmuş, mali teşkilatın temelleri atılmış,

-Rumeli Beylerbeyliği kurulmuş,

-Yeniçeri Ocağı ve Acemi Oğlanlar Ocağı temelleri atılmıştır. (Pençik usulüne göre).

-Osmanlı tarihinde ilk kez sultan unvanını kullanmış,

-Haçlılar’la ilk kez mücadele etmiştir.

-Tımar sistemi ilk kez uygulanmıştır.

-Veraset sisteminde değişiklik yaparak, “Ülke hükümdar ve oğullarının ortak malıdır.” anlayışını getirmiştir.

1. MURAT DÖNEMİ, GELİŞEN OLAYLAR, ÖNEMİ ÖZELLİKLERİ (2) (OSMANLI DEVLETİ KURULUŞ DÖNEMİ İLE İLGİLİ KONU ANLATIM)

(1362-1389) (OSMANLI DEVLETİ, OSMANLI İMPARATORLUĞU İLE İLGİLİ KONU ANLATIM)

-Bulgar ve Bizans kuvvetleri 1363 Sazlıdere Savaş ile yenilgiye uğratılarak Edirne alındı. Başkent Edirne’ye taşındı.

-1364 Sırpsındığı Savaşı ile Haçlılar bozguna uğratıldı.

-Osmanlıya karşı kurulan ilk Haçlı ittifakı başarısız olmuş oldu.

-1371 Çirmen Savaşı ile Bulgar ve Sırp kralları himaye altına alındı.

-Sırp, Hırvat, Boşnak, Arnavut ve Macar kuvvetlerinden oluşan haçlı ordusu 1389’da I. Kosova Savaşı’nda yenilgiye uğratıldı.

-Tuna’ya kadar bütün Balkan toprakları Osmanlıya geçti.

-İlk kez Anadolu Beyliklerinden yardım alındı.

-I. Murat savaş meydanını gezerken bir Sırplı tarafından şehit edildi.

-I. Murat teşkilatlanmaya da önem verdi:

-Balkanlardaki ilerleyiş üzerine Osmanlının ilk eyaleti olan, Rumeli Beylerbeyliği (eyaleti) kuruldu.

-Tımar sistemi kurularak uygulanmaya başlandı.

-Yeniçeri Ocağı kurularak, “Pençik Sistemi” ilk kez uygulandı.

-Vezir-i Azamlık, Kazaskerlik ve Defterdarlık makamları oluşturuldu ve divan teşkilatı genişletildi.

-I. Murat Sultan unvanını kullanan ilk Osmanlı padişahıdır.

1. MURAT DÖNEMİ, GELİŞEN OLAYLAR, ÖNEMİ ÖZELLİKLERİ (3) (OSMANLI DEVLETİ KURULUŞ DÖNEMİ İLE İLGİLİ KONU ANLATIM)

(1362-1389)

Balkanlar’daki Faaliyetleri:

-Taht değişikliğinden faydalanan Bizans, Rumeli’deki toprakları geri alınca Lala Şahin Paşa ile beraber Rumeli’ye geçen I. Murat, Filibe’yi de dahil ederek bu bölgeleri geri almıştır.

-Bulgar ve Bizans ordularıyla yapılan 1363 Sazlıdere Savaşı’yla Edirne fethedilmiştir.

-Bu gelişmeler Osmanlılar’ın Haçlılar’la yaptığı ilk savaş olan 1364 Sırpsındığı Savaşı’na neden olmuştur.

-Sonuçta Sırbistan ve Bulgaristan yolu Osmanlılar’a açılmış ve Bulgarlar hakimiyet altına alınmış, Edirne başkent yapılmıştır.

-Sırbistan’a yapılan akınlar 1371 Çirmen Savaşı’na sebep olmuştur.

-Bu savaştan sonra Sırplar da Osmanlı’ya bağlanmıştır.

-Osmanlı aleyhinde faaliyetlerde bulunan Bosna krallığı üzerine Lala Şahin Paşa bir orduyla gönderilmişse de tuzağa düşürülerek Ploşnik denilen yerde bozguna uğratılmıştır.

-1388 Ploşnik Bozgunu’nun (ilk yenilgi) Balkanlar’da uyandırdığı heyecan, Türkler’i Balkanlar’dan atma isteği ve daha önceki savaşların intikamını alma düşüncesiyle yeni bir haçlı ordusu toplanmıştır.

-I. Murat, Anadolu beyliklerinden ‘de aldığı yardım ile Haçlılar’ı Kosova’da büyük bir mağlubiyete uğratmıştır. (I. Kosova Savaşı 1389).

Not-1 : I. Murat savaş meydanını gezerken bir Sırp tarafından şehit edildi.

Not-2 : Osmanlılar, topu ilk kez düşmanı korkutmak amacıyla bu savaşta kullandılar.

Not-3 : Tuna nehrine kadar olan yerler ele geçirildi.


Anadolu Türk Birliğini Kurma Çalışmaları:

-Anadolu beylikleriyle iyi geçinilmiş akrabalık bağları kurulmuştur.

-Germiyanoğulları’ndan çeyiz yoluyla Tavşanlı, Simav çevresini, Hamitoğulları’ndan satın alma yoluyla Göller yöresini topraklarına katmıştır.

-Ankara tekrar geri alınmış, Karamanoğulları ile ilk ilişkiler başlamıştır.


Teşkilatlanma Çalışmaları:

-Divan geliştirilmiş, defterdarlık, İlk vezir-i azamlık, kazaskerlik makamları kurulmuş, mali teşkilatın temelleri atılmış,

-Rumeli Beylerbeyliği kurulmuş,

-Yeniçeri Ocağı ve Acemi Oğlanlar Ocağı temelleri atılmıştır. (Pençik usulüne göre).

-Osmanlı tarihinde ilk kez sultan unvanını kullanmış,

-Haçlılar’la ilk kez mücadele etmiştir.

-Tımar sistemi ilk kez uygulanmıştır.

-Veraset sisteminde değişiklik yaparak, “Ülke hükümdar ve oğullarının ortak malıdır.” anlayışını getirmiştir.

1. MURAT DÖNEMİ, GELİŞEN OLAYLAR, ÖNEMİ ÖZELLİKLERİ (4) (OSMANLI DEVLETİ KURULUŞ DÖNEMİ İLE İLGİLİ KONU ANLATIM)

(1362-1389) (OSMANLI DEVLETİ, OSMANLI İMPARATORLUĞU İLE İLGİLİ KONU ANLATIM)

Rumeli’ye yerleşme çabaları sürerken Orhan Beyin ölmesi üzerine yerine oğlu 1.Murat geçer.

Döneminin önemli olayları şunlardır: (OSMANLI DEVLETİ, OSMANLI İMPARATORLUĞU İLE İLGİLİ KONU ANLATIM)

a) Kardeşi Savcı Beyin ayaklanmasını bastırılması

b) Ahilerin eline geçen Ankara’nın geri alınması(1361)

c) Balkanlarda (Rumeli) ilerleme: 1.Murat Anadolu’da düzeni sağladıktan sonra fetihlere devam etmek için Rumeli’ye geçer.Lüleburgaz ve Çorlu alınır.

1-Sazlıdere Savaşı ve Edirne’nin Alınması (1363):1.Murat’ın Edirne üzerine yolladığı Lala Şahin Paşa komutasındaki Türk ordusu Sazlıdere denilen yerde Bizans-Bulgar birleşik kuvvetlerini yener.Hemen ardından Edirne alınır(1363).

2-Lala Şahin paşa, Evrenuz Bey ve Hacı İlbey gibi değerli Türk komutanları tarafından Filibe,Gümülcine,Serez,Malkara,İpsala Dedeağaç ve Dimetoka’nın alınması

Ayrıca 1.Murat döneminde;

1) Yeniçeri ocağının kuruldu ve Pençik(beşlik) sistemi uygulandı,

2) Rumeli beylerbeyliği kuruldu,

3) Tımar sistemi kuruldu ve uygulanmaya başlandı,

4) Veziriazamlık(başvezir),Kazaskerlik ve Defterdarlık makamları oluşturuldu,5)Sultan ünvanı ilk kez kullanıldı.

1. MUSTAFA’NIN HAYATI, ÖZELLİKLERİ (OSMANLI DEVLETİ DURAKLAMA DÖNEMİ İLE İLGİLİ KONU ANLATIM)

Babası: Üçüncü Murad

Annesi: Handan Hanım

Doğumu:1 592

Vefatı: 20 Ocak 1639

Saltanatı: 1617-1623 (5) Sene

-Birinci Mustafa güzel yüzlü seyrek sakallı, sarı benizli ve iri gözlü bir padişah idi.

-Akli muvazenesi bozuk olduğu halde tahta çıkarıldı. Fakat saltanatı üç ayı henüz geçmişti ki, Şeyhülislâmın fetvası üzerine tahttan indirildi.

-Yerine İkinci Osman (Genç Osman) tahta çıktı.

-1622 senesinde yine bir entrika ile tahtan indirilen Genç Osm anın yerine tekrar (Mustafa I) geçti.

-Yedikule'de şehid edilen Genç Osman'ın yerine ikinci defa tahta Çıkarıldı.

-Halbuki akli muvazenesi yine yerinde değildi.

-Zamanında tarihteki meşhur Sultanahmed vakası meydana geldi.

-Halktan bir yiğit "Sultan Osman'ı niçin öldürdünüz?" diye askerlerin üzerine yürüdü.

-Çeşitli manevralarla tam 80 kişinin ölmesine sebep oldu.

-Bir müddet sonra Kapukulu sipahileri ayaklandı.

-Genç Osman'ı öldürdüğü bilinen Davut Paşa idam edildi.

-Handan Sultan 8 Ocak 1623 tarihinde devlet erkânını toplanarak karar verip aklen yetersiz olan İkinci 20 Ocak 1639 Mustafa'yı tahttan indirdiler.

-Şeyhülislâm Es'ad Efendı nın, tahttan indirilmesine vermış olduğu

Fetvasında : Akli dengesi bozuk olanın Hilafeti Caiz olmaz dedi.

-Vefatında 47 yaşında idi.

-Çocuğu yoktu.

1. VİYANA KUŞATMASI, NEDENLERİ, SONUÇLARI, ÖNEMİ, ÖZELLİKLERİ (1) (OSMANLI DEVLETİ YÜKSELME DÖNEMİ KONU ANLATIM, MUHTEŞEM YÜZYIL)

(1529) (OSMANLI DEVLETİ, OSMANLI İMPARATORLUĞU İLE İLGİLİ KONU ANLATIM)

-Macaristan’ın fethinden sonra Osmanlı Devleti’nin karşısına Avusturya çıktı.

-Avusturya Macar topraklarının kendisine ait olduğunu iddia etti.

-Osmanlı Devleti’nin en güçlü olduğu bu dönemde de Kanuni Belgrat’ı geri aldı.

-1529’da Viyana kuşatıldı fakat alınamadı.

Viyana’nın Alınamamasının Nedenleri:

1. Ordunun kuşatma savaşına hazır olmaması.

2. Surları yıkabilecek büyük topların getirilmeyişi.

3. Kış mevsimine yaklaşılmasından dolayı Viyana alınamamıştır.


-Ferdinant Viyana kuşatmasından sonra tekrar Belgrat’a saldırıp Macar kralı olmak istedi.

-Bunun üzerine Kanuni tekrar sefere çıkıp Almanya’ya kadar ilerledi.

-1533 yılında Avusturya’nın isteğiyle İstanbul Antlaşması imzalandı.

Antlaşmaya göre;

1. Ferdinant Macar kralı Yanoş’u tanıyacaktı.

2. Avusturya elindeki Macar toprakları için Osmanlı Devleti’ne vergi verecekti.

3. Avusturya kralı protokol bakımından Osmanlı sadrazamına eşit sayılacaktı.

1. VİYANA KUŞATMASI, NEDENLERİ, SONUÇLARI, ÖNEMİ, ÖZELLİKLERİ (2) (OSMANLI DEVLETİ YÜKSELME DÖNEMİ KONU ANLATIM, MUHTEŞEM YÜZYIL)

(1529)

-Osmanlı Devleti 1522'de Macaristan'ı fethetmişti.

-Şarlken ve Avusturya Arşidük'ü Ferdinand, Macaristan'dan Türkleri atmak istiyordu.

-1529 yılında Ferdinand Macaristan'a saldırdı, Macar kralı Yanoş'da Kanuni'den yardım istedi.

-Osmanlı ordusu 1529 yılında tekrar Macaristan seferine çıktı.

-Avusturya topraklarına giren Osmanlı ordusu başkent Viyana'yı kuşattı fakat kış nedeniyle kuşatma kaldırıldı.

1. VİYANA KUŞATMASI, NEDENLERİ, SONUÇLARI, ÖNEMİ, ÖZELLİKLERİ (3) (OSMANLI DEVLETİ YÜKSELME DÖNEMİ KONU ANLATIM, MUHTEŞEM YÜZYIL)

(1529)

-Avusturya kralı, Mohaç Savaşı’nda ölen Macar kralının akrabası idi.

-Bu nedenle Macaristan’ın kendisine ait olduğunu ileri sürüp, Osmanlı Devleti’nin tayin ettiği Yanoş’un krallığını tanımadı.

-Kardeşi Şarlken’e güvenerek kendini Macar kralı ilan etti. Yanoş’un elindeki Budin’i işgal etti.

-Bunun üzerine Kanuni, Macaristan seferine çıktı.

-Ferdinand ve Şarlken, Kanuni’nin karşısına çıkacak cesareti gösteremedi.

-Budin geri alındı.

-Kanuni, Avusturya içlerine kadar ilerledi.

-Avusturya’nın başkenti Viyana’yı kuşattı (1529) .

-Ancak ordu, kuşatma savaşına hazırlıklı değildi.

-Büyük toplar getirilmemişti.

-Kış mevsimi de yaklaştığından kuşatma kaldırıldı.

2. AHMET’İN HAYATI, ÖZELLİKLERİ (OSMANLI DEVLETİ DURAKLAMA DÖNEMİ İLE İLGİLİ KONU ANLATIM)

Babası . Sultan Ibrahim

Annesi . Hatice Muazzez Sultan

Doğumu : 25 şubat 1643

Vefatı . 6 şubat 1695

Saltanatı : 1691 - 1695 (4) sene

-İkinci Ahmed. İstanbul'da doğdu.

-Annesi onun terbiyesi ve tahsili ile sıkı bir şekilde meşgul oldu.

-Son derece faal ve her işi bizzat idare etmek isteyen biriydi.

-Yazı .yazma kabiliyeti çok üstündü.

-Kendisi bir çok Kur'an-ı Kerim yazmıştır.

-Arapça ve Farsça lisanlarına vakıftı.

-Devlet işlerini çok yakından takip eder,hasta bile olsa divan toplantılarına katılırdı.

-Şairlere ve Şiirlere düşkündü. Fazıl Mustafa Paşayı Sadrazamlıkta bıraktı.

-Salankamen Meydan Muharebesinde, Köprülü Fazıl Mustafa Paşa şehit düştü.

-(1691) Venediklilerle Hanya'da Şiddetli çarpışmalar yapıldı ve Hanya Zaferi elde edildi. (Ağustos 1692)

-1693 senesinde İstanbul'da iki yangın oldu ve 5000 tane bina yandı.

-Almanlar aynı sene Belgrad'ı muhasara ettiler ve 10.000 ölü vererek çekildiler.

-21 Eylül'de Sakız düştü.

-İkinci Ahmed 6 Şubat 1695 senesinde Edirne'de vefat etti.

-Cenazesi, ağabeyi İkinci Süleyman gibi İstanbul'a getirildi ve Kanuni Sultan Süleyman Türbesine gömüldü. (Allah rahmet eylesin.)

-Şeyh Selami Ali Efendi, Şeyh Muhammed Niyazi-i Mısri (H. 1105) bu devirde vefat etmişlerdir.

Erkek çocukları : İbrahim, Selim.

Kız çocukları : Atike Sultan, Hatice Sultan, Asiye Sultan.